Xử lý nước thải nhà máy sữa là yêu cầu tất yếu nhằm đảm bảo chất lượng nước thải đầu ra đạt chuẩn, giảm thiểu các tác động đến môi trường. Điều này càng cấp thiết hơn là khi các nhà máy sản xuất, chế biến ngày một nhiều. Cùng Biogency tìm hiểu về phương pháp xử lý nước thải nhà máy sữa được ưa chuộng nhất hiện nay.
Các nội dung chính
Thành phần, tính chất nước thải nhà máy sữa
Ngành công nghiệp chế biến sữa của Việt Nam đang có đủ các điều kiện thuận lợi để phát triển. Tuy nhiên, bên cạnh những đóng góp cho sự phát triển kinh tế thì lượng nhà máy sản xuất, chế biến sữa ngày một nhiều cũng đồng nghĩa với lượng nước thải lớn. Điều đáng nói là các nhà máy sản xuất, chế biến sữa thường nằm gần hoặc trong khu dân cư, chưa có hệ thống xử lý đạt chuẩn, rất nhiều đơn vị xả trực tiếp đi vào hệ thống cống thoát chung gây ô nhiễm trầm trọng. Chính vì vậy, xử lý nước thải nhà máy sữa là yêu cầu cấp thiết để giảm thiểu tác động đến môi trường cũng như sức khỏe của con người.
Nước thải từ nhà máy sản xuất, chế biến sữa phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau. Trong đó chủ yếu từ các nguồn sau:
- Nước thải từ quá trình sản xuất
- Nước thải từ quá trình vệ sinh thiết bị nhà xưởng, thiết bị sản xuất
- Nước thải sinh hoạt của công nhân viên trong nhà máy
Không tính đến nước thải sinh hoạt. Sau khi tiến hành đo lường, kiểm nghiệm cho thấy thành phần gây ô nhiễm chính trong quá trình sản xuất sữa đó chính là sữa và các sản phẩm từ sữa (chiếm 90% tải lượng hữu cơ BOD). Theo đó thành phần và đặc tính của nước thải chế biến sữa được đánh giá như sau:
- Sữa tươi nguyên chất có chỉ tiêu BOD cao (khoảng 100.000 mg/l), chủ yếu là lactose, bơ sữa, Protein và axit lactic
- Độ pH trung tính hoặc hơi kiềm lúc đầu, lactose lên men thành axit, pH giảm và kết tủa Casein
- Hàm lượng chất hữu cơ hòa tan cao, ít chất lơ lửng
- Nitơ và Photpho
- Mỡ tự do
- Hàm lượng DO thấp
Thành phần và lưu lượng nước thải ở trên còn phụ thuộc vào quy mô, quá trình sản xuất, chế biến, công nghệ sản xuất… của mỗi nhà máy. Muốn biết chính xác thì cần tiến hành khảo sát thực tế.
Quy trình công nghệ xử lý nước thải nhà máy sữa
Như những thành phần, đặc điểm ở trên cho thấy nước thải nhà máy sữa chủ yếu là các chất hữu cơ hòa tan với thành phần chính là Protein, chất béo, lactose. Chính vì vậy phương pháp xử lý sinh học được áp dụng phổ biến nhằm tối ưu hiệu quả, tiết kiệm chi phí đầu tư và thời gian xử lý. Dưới đây là quy trình công nghệ xử lý nước thải nhà máy sữa, bạn có thể tham khảo.
- Hố thu: Đầu tiên, nước thải từ các nguồn của nhà máy sữa sẽ đổ về hố thu gom có lắp song chắn rác để loại bỏ tạp chất thô. Sau đó nước thải sẽ được bơm lên bể điều hòa.
- Bể điều hòa: Tại bể điều hòa chất lượng nước thải sẽ được ổn định bằng hệ thống làm thoáng bằng khí nén để cấp khí. Mặt khác, tại bể điều hòa sẽ xây dựng hệ thống thổi khí để tách 1 phần dầu mỡ và đưa lên bề mặt. Phần dầu mỡ này sẽ được vớt đi bằng hệ thống thu gom để tránh ảnh hưởng các công trình sau.
- Bể trung hòa: Nước thải được bơm qua bể trung hòa. Tại đây sẽ sử dụng máy đo pH và máy đo các chỉ tiêu N, P tự động. Thường thì nước thải chế biến sữa mang tính axit cao nên sẽ được thêm NaOH để đưa về giá trị pH tối ưu cho quá trình xử lý sinh học. (Tham khảo cách sử dụng NaOH trong xử lý nước thải)
- Bể UASB: Đây là bể xử lý BOD, COD cao, hiệu suất xử lý có thể đạt từ 80-95%. Tại bể sẽ được kiểm tra cẩn thận để đảm bảo bể có đủ dinh dưỡng cho vi sinh hoạt động làm giảm hàm lượng COD. Sau khi ra khỏi bể UASB, nước thải có hàm lượng COD giảm xuống thích hợp cho quá trình xử lý bằng bùn hoạt tính.
- Bùn: Phần bùn ở bể chứa bùn sẽ được nén bùn, trộn với Polyme để tăng kết dính rồi đưa sang máy ép bùn thành bánh bùn để làm phân vi sinh bón cây.
- Bể Aerotank: Nước thải được đưa sang bể Aerotank để xử lý chất hữu cơ còn lại trong nước thải. Tại đây dưới sự tham gia của vi sinh vật hiếu khí, quá trình Oxy hóa các chất hữu cơ hoàn tan và dạng keo trong nước thải được diễn ra. Các vi sinh sẽ tiêu thụ chất hữu cơ để sinh trưởng, sau đó phát triển thành quần thể dạng bông bùn dễ lắng gọi là bùn hoạt tính.
- Bể lắng: Tiếp đó 1 phần bùn lắng sẽ được bơm trở lại bể Aerotank để đảm bảo nồng độ bùn nhất định trong bể. Nước thải sau xử lý sinh học có mang theo bùn sẽ được loại bỏ trước khi đi vào bể khác. Bể lắng sẽ có nhiệm vụ lắng và tách bùn hoạt tính ra khỏi nước. Nước sạch được thu đều trên bề mặt bể lắng qua máng tràn răng cưa.
- Bể trung gian và lọc áp lực: Nước thải tiếp đó sẽ chảy sang bể trung gian, bơm qua bể lọc áp lực đa lớp vật liệu như sỏi, cát, than hoạt tính để bỏ các hợp chất hữu cơ hòa tan, các nguyên tố dạng vết, chất khó hoặc không phân giải sinh học…
- Bể nano dạng khô: Nước thải qua bể nano dạng khô để bỏ lượng SS còn sót lại và khử trùng nước thải trước khi xả thải vào nguồn tiếp nhận.
Tham khảo: Xử lý nước thải nước giải khát hiệu quả
Làm thế nào để quá trình xử lý nước thải nhà máy sữa bằng phương pháp sinh học đạt hiệu quả cao?
Phương pháp sinh học xử lý nước thải dựa trên hoạt động của vi sinh vật. Chính vì vậy, để quá trình xử lý nước thải đạt hiệu quả tối ưu , rút ngắn thời gian vận hành, nuôi cấy thì chất lượng vi sinh là yếu tố cốt lõi mà các nhà vận hành hệ thống xử lý nước thải cần nắm được. Theo đó, vi sinh cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Kích hoạt nhanh (dạng lỏng sẽ kích hoạt tốt hơn)
- Tỷ lệ hoạt động 100%
- Hoạt động mạnh, phân hủy được các chất hữu cơ khó phân hủy
- Khả năng thích nghi tốt nhiều môi trường
- Dễ dàng sử dụng, bảo quản, nuôi cấy
Tham khảo: Xử lý nước thải nhà máy sản xuất linh kiện điện tử
Là dòng men vi sinh dạng lỏng hàng đầu từ Hoa Kỳ, được tích hợp các chủng vi sinh chọn lọc, hoạt tính mạnh gấp 5-10 lần, dễ dàng thích nghi cả 3 môi trường kỵ khí, hiếu khí, tùy nghi… Microbe-Lift đang rất được ưa chuộng tại nhiều hệ thống xử lý nước thải. Với nhà máy sữa là bộ đôi Microbe-Lift IND và Microbe- Lift N1.
Liên hệ Hotline 0909 538 514 để được thông tin chi tiết hơn về ứng dụng bộ đôi này trong xử lý nước thải nhà máy sữa cũng như hỗ trợ tư vấn miễn phí các vấn đề đang gặp phải trong quá trình vận hành hệ thống xử lý nước thải.
>>> Tham khảo: 3 phương pháp xử lý nước thải khu công nghiệp phổ biến
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
