Bể lắng cát là một trong những loại hình khá phổ biến được sử dụng trong công nghiệp xử lý nước thải. Qua bài viết dưới đây, Biogency sẽ giúp bạn biết thêm về một vài loại hình bể lắng chất thải cũng như công dụng, vai trò và nguyên lý hoạt động của công trình này.
Các nội dung chính
Bể lắng cát là gì?
Bể lắng cát là công trình xử lý nước thải hình chữ nhật, có tác dụng chứa nước thải trong một thời gian nhất định, tạo điều kiện cho các tạp chất lơ lửng trong nước chìm xuống đáy dưới tác dụng tự nhiên của trọng lực.
Bể lắng nước thải được sử dụng nhiều nhất trong các nhà máy lớn và có thể xử lý hơn 20.000 mét khối nước thải mỗi ngày. Kết cấu xây dựng của công trình đơn giản, vận hành thuận tiện, hiệu quả cao, tuy nhiên công trình chiếm diện tích lớn, dễ gây khó khăn trong việc bố trí bể.
Bể lắng tiêu chuẩn mỗi ngày cần đạt hiệu suất ít nhất 60% và chiều dài của cấu trúc bể hình chữ nhật cần gấp đôi chiều rộng.
Bể lắng cát đóng vai trò như thế nào trong xử lý nước thải
Bể lắng có chức năng lọc các tạp chất nổi, tạp chất rắn có trong nước thải công nghiệp. Hiệu suất của bể nước bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, chẳng hạn như mật độ và tải trọng chất rắn trong nước thải, lưu lượng nước thải, thời gian chờ, nhiệt độ nước thải và kích thước bể.
Loại cấu trúc này thường được sử dụng để loại bỏ một lượng lớn cặn vô cơ có trong nước thải. Nếu các chất cặn này không được loại bỏ trước khi đưa qua hệ thống lọc nước thải sẽ gây khó khăn cho quá trình xử lý bùn. Do sự hiện diện của các cặn bẩn vô cơ, các đường ống dẫn bùn hoặc máy bơm và các hệ thống khác dễ bị hỏng hóc và hỏng hóc.
Quy trình hoạt động của bể lắng cát
Tùy theo đặc tính của nước thải, ta có 4 loại quy trình hoạt động của bể lắng cát, đó là:
+ Lắng hạt đơn: Các hạt lơ lửng được chìm một mình mà không ảnh hưởng đến các hạt bên cạnh, thường thích hợp cho nước thải có hàm lượng chất rắn lơ lửng thấp. Loại quy trình này có thể loại bỏ các hạt lớn như sỏi và cát.
+ Hình thành các bông cặn: Quá trình này giúp các hạt nhỏ hơn liên kết với nhau tạo thành các cục, do đó làm tăng trọng lượng của các hạt và dễ chìm hơn. Quá trình này loại bỏ một số tạp chất trong nước thải chưa qua xử lý sinh học.
+ Lắng đồng loạt: Lúc này, lực tương tác giữa các hạt đủ lớn để làm các hạt lân cận dừng lại. Ở phía trên của vật liệu ngập nước, một mặt phân cách rắn-lỏng được hình thành. Quá trình này diễn ra trong bể lắng thứ cấp sau bể lắng lọc sinh học.
+ Lắng nén: Xảy ra khi các hạt có mặt với số lượng đủ để tạo thành một cấu trúc nhất định và liên tục được đưa vào bể. Quá trình này diễn ra ở đáy thiết bị bay hơi và thiết bị lắng thứ cấp.
Xem thêm: Bể hiếu khí là gì
Vai trò và nguyên lý hoạt động của một số loại bể lắng cát
Bể lắng cát dạng đứng
Cấu tạo
Hình chiếu từ trên xuống của một bể lắng cát dạng đứng thường có hình vuông hoặc tròn, và đáy là hình nón hoặc hình phễu. Đường kính bề mặt không được vượt quá 3 lần chiều sâu của bể.
Cấu tạo bể đứng bao gồm các bộ phận sau: bể chứa nước, ống trung tâm, bể thu nước, bể thoát nước, ống dẫn cặn và ống xả cặn.
Bể lắng cát đứng thường có dạng hình trụ, đáy hình phễu. Bể chứa thường được làm bằng thép hoặc bê tông, bề mặt được sơn để chống ăn mòn. Nước thải sẽ chảy vào bể chứa qua hệ thống đường ống trung tâm.
Nguyên lý của bể lắng cát dạng đứng
Nước thải chảy vào khu vực đường ống trung tâm vào máng dẫn. Sau khi chảy ra khỏi đường ống trung tâm, nước thải tiếp xúc với thành bể và được đẩy lên, các hạt cặn bẩn di chuyển xuống đáy bể và rơi xuống bể chứa. Sau khi loại bỏ tạp chất, nước thải chảy tràn qua bể chứa được bố trí xung quanh tường theo đường ống dẫn và đi qua công trình tiếp theo.
Vận tốc dòng chảy trong bể nước thường đạt 0,5 – 0,6 m/s, độ cao của vùng lắng khoảng 4 đến 5m. Nếu vận tốc nước đầu ra thấp hơn vận tốc đầu vào, các hạt bụi sẽ bị thổi ngược lên trên và ngược lại. Qua thực tế sử dụng cho thấy hiệu suất hoạt động của bể thiết kế đứng thấp hơn so với bể nằm ngang từ 10% đến 20%. Hiệu quả lọc còn phụ thuộc vào các yếu tố như diện tích bề mặt bể, thời gian lưu, chiều cao thùng chứa, đặc tính chất thải.
Bể lắng cát dạng ngang
Buồng đá mài ngang thường được sử dụng nhiều hơn vì tính năng tốt hơn, nhưng diện tích xây dựng lớn hơn nhiều so với bể dạng đứng.
Cấu tạo của bể lắng cát ngang
Nó được thiết kế đặc biệt để xử lý lên đến 15.000 mét khối nước thải mỗi ngày. Bể lắng ngang có thiết kế hình chữ nhật, có 2 ngăn trở lên.
Thường sử dụng bể nằm ngang, chiều dài của bể phải gấp 10 lần chiều sâu, chiều sâu khoảng 2 đến 3 mét, chiều dài của bể phải từ 20 đến 35 mét. Chiều ngang của bể nằm ngang trong khoảng 4-6 mét, khoảng cách giữa bể và bể là 1-2 mét.
Cấu tạo của bể lắng ngang gồm: mương dẫn nước vào, mương phân phối, tấm nửa chìm và nửa nổi, bể thu nước, bể gom và xả vật liệu nổi, rãnh thoát nước.
Nguyên lý hoạt động
Nước thải sẽ chảy từ một đầu của bể nước qua đập tràn qua bể phân phối ra đầu còn lại. Vận tốc dòng chảy cố định trong khoảng 0,2-0,3m / s và thay đổi thành 0,5m / s theo tác động của trọng lực.
Các hạt được lọc ra trong quá trình này sẽ được thu lại trong hố thu bùn và thải ra ngoài qua đường ống dẫn bùn. Phần cặn nổi còn lại sẽ được giữ lại trong bể tuyển nổi. Sau khi đi qua khu vực lắng, nước vào máng thu nước để thúc đẩy quá trình thi công tiếp theo.
Để phân phối nước đều trên toàn bộ chiều rộng của bể nước, tấm chắn đầu của bể nước phải được đặt cách vách dẫn nước khoảng 0.5 đến 1m và không nhỏ hơn 0,2 m.
Để thuận lợi cho việc thu gom bùn, độ dốc của hố thu bùn không được nhỏ hơn 45 độ. Thời gian lưu nước khoảng 1 đến 3 giờ. Hiệu quả của bể lắng cát ngang bị ảnh hưởng bởi nồng độ ban đầu của nước thải và bản chất của bùn.
Bể lắng cát ly tâm
Bể lắng ly tâm cũng là một trong những loại bể xử lý rác được sử dụng phổ biến hiện nay.
Cấu tạo của bể lắng cát ly tâm
Bể lắng cát ly tâm có hình tròn, bề rộng gấp 6-10 lần bề sâu. Đường kính của mặt bể thường từ 16 đến 40 mét. Người ta thường sử dụng loại bồn nước này ở những nơi cần lọc một lượng lớn nước thải khoảng 20.000 mét khối mỗi ngày. Cấu tạo cơ bản của bể ly tâm gồm có ống dẫn nước vào bể, ống dẫn bùn, thiết bị quay, thiết bị tẩy cặn nổi và ống thoát nước.
Nguyên lý hoạt động
Nước thải được đưa vào bể, chuyển động từ tâm ra ngoài, tốc độ giảm dần từ trong ra ngoài, ở tâm bể có giá trị cực đại. Nước được thu vào bể cô đặc và xả ra ngoài, phần cặn chìm sẽ được thu gom và xả qua hệ thống khử cặn quay.
Nguyên lý hoạt động của bể lắng cát ly tâm tương đối đơn giản, tốc độ tương đối nhanh, phù hợp với lưu lượng nước thải cực lớn. Hiệu suất của hệ thống được tính là khoảng 60%.
Xem thêm: Tính toán và thiết kế bể lắng cát
__________________________________
Với những chia sẻ trên mong rằng sẽ giúp bạn có những thông tin hữu ích về bể lắng cát trong quá trình xử lý nước thải. Để được tư vấn thêm về các phương pháp xử lý nước thải bằng công nghệ sinh học xin hãy liên hệ ngay với Biogency qua số Hotline: 0909 538 514
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
