Nghề nuôi tôm vẫn phát triển sau những thăng trầm, mang lại nhiều lợi nhuận cho người nuôi. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của ngành cũng đặt ra thách thức lớn về ô nhiễm môi trường ngày nay.
Các nội dung chính
Sự ảnh hưởng
Ô nhiễm môi trường luôn là vấn đề nóng được dư luận xã hội quan tâm. Với lợi thế năng suất cao và nhiều cơ chế chính sách ưu đãi, nhiều nông dân chọn mô hình nuôi tôm siêu thâm canh làm “chiến lược” để phát triển kinh tế gia đình. Năm 2018, 13 công ty, xí nghiệp, 2 đơn vị sự nghiệp và 342 hộ dân ở Bạc Liêu đã thực hiện mô hình nuôi tôm công nghệ cao, với tổng diện tích đất 1.845 ha, diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản là 18.522 ha, 1.575 ao nuôi.
Với sự phát triển nhanh chóng của đồng ruộng, đến tháng 6/2021, diện tích đất canh tác nuôi tôm siêu thâm canh của tỉnh đã vượt 2.000 ha, sản lượng hàng năm khoảng 50.000 tấn và vẫn đang tiếp tục tăng.
Đi cùng với sự gia tăng đột biến của diện tích nuôi tôm siêu thâm canh là nỗi lo ô nhiễm môi trường. Xử lý nước thải và chất thải trong nuôi tôm siêu thâm canh là một thách thức lớn, đặc biệt là do chi phí đầu tư cho xử lý nước thải cao, điều mà rất nhiều nông dân hiện nay đang né tránh. Hầu hết các hộ nuôi đều xả thải trực tiếp ra môi trường dẫn đến ô nhiễm các dòng sông, suối dẫn đến bốc mùi hôi thối, gây ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước của các hộ nuôi tôm xung quanh.
Nguyên nhân dẫn đến điều này
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến suy thoái môi trường. Trước hết, quy hoạch vùng nông nghiệp trong thời gian qua còn nhiều khiếm khuyết. Nhiều vùng nuôi trồng thủy sản đã đầu tư rất nhiều vào việc xây dựng cống, rãnh cấp thoát nước, hồ chứa, bể lắng,… nhưng do quá trình quy hoạch không đúng nên khó mà ứng dụng vào trong thực tế. Mặc khác cũng do các hệ thống ao nuôi tôm từ Bắc vào Nam hầu hết đều được xây dựng theo hướng tự phát, nên khó kiểm soát được hoạt động xử lý.
Đặc biệt trong quá trình nuôi tôm, một lượng lớn nước thải và chất thải rắn trong ao nuôi tôm được xả trực tiếp ra ngoài khu vực ven bờ ao mà không qua xử lý, mặc dù so với chất thải công nghiệp và đô thị thì mức độ ô nhiễm của nước thải nuôi tôm là không lớn nhưng mức độ xả thải thì lại quá lớn. Chúng có chứa chất dinh dưỡng và vi sinh vật làm giảm sức chứa môi trường của các vùng nuôi trồng thuỷ sản thâm canh và bán thâm canh.
Ngoài ra, việc sử dụng thuốc, hóa chất phòng trừ dịch bệnh và hóa chất xử lý môi trường không có trong danh mục được phép của ngành nuôi trồng thủy sản cũng là nguy cơ rất nguy hiểm. Thuốc và hóa chất tích tụ dưới đáy ao, lắng đọng ở ven bờ khiến đất ao bị thoái hóa, suy giảm hệ sinh thái ven bờ ao
Vậy giải pháp là gì?
Tình trạng ô nhiễm môi trường nước nuôi tôm ngày càng nghiêm trọng đang là vấn đề đáng lo ngại ở Việt Nam, cần được giải quyết và quản lý triệt để nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành tôm. Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật về môi trường là giải pháp bền vững lâu dài cho môi trường nói chung và nuôi trồng thủy sản nói riêng.
Ở Việt Nam đã có luật môi trường, các nghị định và thông tư của chính phủ chỉ đạo trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng cần tích cực vào cuộc, kiểm tra, đôn đốc người dân và người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật về môi trường. Đồng thời, “Luật Môi trường” cần được được sửa đổi và cập nhật liên tục theo tình hình thực tế của ngành nuôi trồng thủy sản.
Chất thải rắn, chất thải nuôi trồng thủy sản phải được thu gom và xử lý triệt để bằng các biện pháp thích hợp. Một lượng nhất định bùn thải và xác vật nuôi cũng phải được thu gom và xử lý triệt để theo quy định pháp luật về chất thải rắn và chất thải nguy hại. Đảm bảo không để phát tán các mầm bệnh, vi sinh vật gây ảnh hưởng đến môi trường, hoạt động sản xuất và chăn nuôi trên địa bàn.
Mỗi người dân nói riêng, mỗi tổ chức ban ngành nói chung cần nâng cao tinh thần trách nhiệm trong việc bảo vệ môi trường. Vì vậy, mỗi cá nhân cần nâng cao nhận thức về môi trường và ý thức pháp luật, các biện pháp kỹ thuật canh tác ít ảnh hưởng đến môi trường (chẳng hạn như: trong nuôi luân canh, cho ăn, nuôi liên kết, sử dụng kỹ thuật nuôi tiết kiệm nước,…), ngăn ngừa và hạn chế ô nhiễm, quan trắc ao nuôi thường xuyên và cảnh báo sớm khi gặp vấn đề gây ô nhiễm,…
Ngày nay, việc nuôi tôm không còn áp dụng quá nhiều khoa học kỹ thuật nữa mà chủ yếu dựa vào phương thức nuôi truyền thống, việc trông chờ vào may rủi trước biến đổi khí hậu bất thường là điều mà người nuôi tôm nên tránh.
Vì vậy, người nuôi tôm cần tự lựa chọn phương pháp nuôi phù hợp, áp dụng chế độ nuôi phù hợp trong gia đình, sử dụng vi xử lý ao nuôi, khoáng chất, vitamin, các phụ liệu cần thiết trong quá trình nuôi tôm,… và đặc biệt là xây dựng phương pháp phòng trị bệnh hiệu quả. Cần phải có sự nhất quán để bảo vệ môi trường nuôi bền vững, giảm thiểu rủi ro, giảm giá thành, đảm bảo lợi nhuận tối đa trong thời kỳ ngành nuôi tôm biến động bất thường như bây giờ.
____________________
Mong rằng có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện trạng, thách thức và giải pháp khắc phục thực trạng của ngành nuôi tôm hiện tại. Để được tư vấn chi tiết hơn về cách xử lý nước ao nuôi tôm bằng công nghệ sinh học, xin hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo Hotline: 0909 538 514
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
