Trong bối cảnh kinh doanh hiện đại, các doanh nghiệp không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn phải quan tâm đến trách nhiệm xã hội và phát triển bền vững. CSV đã nổi lên như một chiến lược quan trọng giúp doanh nghiệp cân bằng giữa mục tiêu kinh doanh và lợi ích cộng đồng.
CSV (Creating Shared Value) là gì?
CSV (Creating Shared Value) hay tạo giá trị chia sẻ, là một khái niệm chiến lược được giáo sư Michael Porter và Mark Kramer từ Đại học Harvard đưa ra vào năm 2011. Đây là cách tiếp cận kinh doanh mới, trong đó doanh nghiệp tập trung vào việc tạo ra giá trị kinh tế thông qua việc giải quyết các vấn đề xã hội và môi trường.
Khác với khái niệm CSR (Corporate Social Responsibility – Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp) truyền thống, CSV không chỉ đơn thuần là việc “cho đi” hay thực hiện các hoạt động từ thiện. Thay vào đó, khái niệm này tập trung vào việc tìm kiếm những cơ hội kinh doanh từ việc giải quyết các thách thức xã hội, tạo ra lợi ích đôi bên cho cả doanh nghiệp và cộng đồng.
CSV hoạt động dựa trên nguyên tắc cốt lõi là sự kết hợp hài hòa giữa lợi ích kinh tế và lợi ích xã hội. Khi doanh nghiệp áp dụng mô hình này, họ không chỉ tối ưu hóa lợi nhuận mà còn góp phần giải quyết các vấn đề như nghèo đói, ô nhiễm môi trường, thiếu hụt giáo dục và chăm sóc sức khỏe.
Vì sao nói CSV là chìa khóa để doanh nghiệp phát triển bền vững?
CSV được coi là chìa khóa quan trọng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp vì nhiều lý do thiết thực và chiến lược.
- CSV giúp doanh nghiệp xây dựng lợi thế cạnh tranh bền vững. Trong thời đại mà người tiêu dùng ngày càng có ý thức về trách nhiệm xã hội, những doanh nghiệp áp dụng CSV sẽ thu hút được sự tin tưởng và lòng trung thành từ khách hàng. Họ sẵn sàng trả giá cao hơn cho những sản phẩm, dịch vụ mang lại giá trị tích cực cho xã hội.
- CSV tạo ra nguồn động lực đổi mới sáng tạo mạnh mẽ. Khi phải giải quyết các vấn đề xã hội phức tạp, doanh nghiệp buộc phải tìm kiếm những giải pháp công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới, từ đó thúc đẩy quá trình đổi mới nội bộ.
- CSV giúp doanh nghiệp tiếp cận được những thị trường mới, đặc biệt là các thị trường đang phát triển nơi có nhiều nhu cầu giải quyết các vấn đề xã hội cấp thiết. Điều này mở ra những cơ hội tăng trưởng doanh thu đáng kể.
- CSV giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân tài. Các nhân viên, đặc biệt là thế hệ trẻ, ngày càng mong muốn làm việc cho những tổ chức có mục đích và ý nghĩa xã hội rõ ràng. Điều này không chỉ nâng cao sự gắn kết nội bộ mà còn góp phần xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực và bền vững.
Thực hiện CSV như thế nào?
Việc triển khai CSV thành công đòi hỏi doanh nghiệp phải có cách tiếp cận hệ thống và chiến lược rõ ràng. Để thực hiện Creating Shared Value một cách hiệu quả, dưới đây là những bước đi chiến lược mà doanh nghiệp có thể cân nhắc:
Đánh giá lại sản phẩm và phân khúc thị trường mục tiêu
Doanh nghiệp cần định hướng sản phẩm sao cho đáp ứng cả nhu cầu thị trường và các vấn đề xã hội. Những sản phẩm như dược phẩm giá rẻ, giải pháp công nghệ cho vùng sâu vùng xa là ví dụ điển hình. Đây là cách giúp tăng trưởng doanh thu và tạo tác động tích cực cho cộng đồng.
Tái thiết chuỗi giá trị theo hướng bền vững và hiệu quả
Xác định lại cách vận hành trong chuỗi cung ứng sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, đồng thời giảm tác động đến môi trường và cộng đồng. Ví dụ: sử dụng nguyên liệu tái chế, giảm thiểu bao bì không cần thiết, hay hợp tác với nhà cung cấp địa phương để tăng hiệu quả phân phối và hỗ trợ kinh tế vùng.
Thúc đẩy phát triển cụm liên kết địa phương (local clusters)
Một doanh nghiệp không thể phát triển bền vững nếu thiếu hệ sinh thái hỗ trợ. Vì thế, cần đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nâng cao năng lực cho các nhà cung ứng nhỏ lẻ, đồng thời đóng góp vào cải thiện hệ thống giáo dục và pháp lý địa phương. Điều này giúp doanh nghiệp hoạt động ổn định hơn trong dài hạn và xây dựng mối quan hệ gắn bó với cộng đồng.
Lồng ghép CSV vào chiến lược và văn hóa doanh nghiệp
Không chỉ dừng lại ở các hoạt động rời rạc, CSV cần được tích hợp vào tầm nhìn, sứ mệnh và các chính sách nội bộ của doanh nghiệp. Đào tạo nhân viên về tư duy tạo giá trị chia sẻ, đưa các chỉ số tác động xã hội vào KPI sẽ giúp tổ chức thực sự chuyển mình theo hướng phát triển bền vững.
Ví dụ điển hình về CSV
CSV không chỉ là lý thuyết mà đã được nhiều tập đoàn lớn trên thế giới áp dụng thành công. Dưới đây là một số ví dụ điển hình minh chứng cho việc kết hợp giữa tăng trưởng kinh doanh và giải quyết vấn đề xã hội.
Mô hình CSV được Walmart ứng dụng trong dịch COVID-19
Walmart đã thể hiện mô hình CSV xuất sắc trong giai đoạn đại dịch COVID-19 thông qua việc chuyển đổi nhanh chóng các cửa hàng thành điểm tiêm chủng và xét nghiệm. Tận dụng mạng lưới hơn 4.700 siêu thị toàn nước Mỹ, Walmart cung cấp dịch vụ y tế thiết yếu, giúp cộng đồng tiếp cận nhanh chóng và an toàn với các chương trình phòng chống dịch.
Không dừng lại ở đó, Walmart đã sáng tạo hình thức mua sắm đặt online và nhận tại siêu thị, giúp người dân duy trì giãn cách xã hội hiệu quả, đặc biệt với nhóm người cao tuổi trên 50, những người gặp khó khăn trong việc chen chúc mua hàng trực tiếp. Tập đoàn này cũng đầu tư vào hệ thống đặt lịch trực tuyến, đào tạo nhân viên và nâng cấp cơ sở hạ tầng y tế tại cửa hàng.
Chiến lược CSV của Walmart tạo ra 500.000 việc làm tại hơn 4.000 điểm bán, giảm 75% khí thải CO2 so với hình thức giao hàng truyền thống. Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp đóng cửa vì đại dịch, Walmart không chỉ duy trì hoạt động mà còn tăng trưởng doanh thu 10%, gấp đôi doanh thu thương mại điện tử cho thấy sự kết hợp hoàn hảo giữa mục tiêu kinh doanh và trách nhiệm xã hội.
Mô hình CSV được Nestlé ứng dụng trong cải tiến phương thức canh tác cà phê
Nestlé đã triển khai thành công mô hình CSV thông qua chương trình Nescafé Plan, tập trung vào việc nâng cao đời sống nông dân trồng cà phê, đồng thời bảo vệ môi trường và xây dựng chuỗi cung ứng bền vững.
Tại Việt Nam, trong gần 9 năm triển khai, Nestlé đã phân phối hơn 36 triệu cây giống cà phê năng suất cao, tổ chức đào tạo kỹ thuật canh tác bền vững cho 200.000 nông dân, khuyến khích người dân tái chế phụ phẩm nông nghiệp như vỏ cà phê thành phân bón tự nhiên.
Chương trình trên đã giúp giảm 40% lượng nước tưới và giảm 20% thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, góp phần giảm thiểu tác động môi trường trong nông nghiệp. Bên cạnh yếu tố môi trường, thu nhập của nông dân đã tăng 30%, hơn 21.000 nông hộ đạt chứng chỉ cà phê quốc tế 4C, phản ánh nỗ lực canh tác bền vững và hội nhập thị trường toàn cầu.
Nestlé cũng cam kết thu mua 20–25% tổng sản lượng cà phê của Việt Nam, đóng góp khoảng 600 triệu USD mỗi năm vào nền kinh tế quốc gia thông qua sản xuất và xuất khẩu. Thông qua mô hình này, Nestlé vừa đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định và chất lượng cao, vừa giải quyết các thách thức xã hội như nghèo đói nông thôn và biến đổi khí hậu.
CSV đã chứng minh là một chiến lược hiệu quả giúp doanh nghiệp đạt được sự phát triển bền vững trong thời đại mới. Thông qua việc tạo ra giá trị chia sẻ, doanh nghiệp không chỉ tối ưu hóa lợi nhuận mà còn đóng góp tích cực vào việc giải quyết các thách thức xã hội và môi trường.
>>> Xem thêm: 3 xu hướng phát triển bền vững: ESG, CSR và CSV
