Mô hình IMTA là phương thức nuôi trồng thủy sản kết hợp nhiều loài sinh vật ở các tầng dinh dưỡng khác nhau, tận dụng tối đa nguồn tài nguyên. Nhờ cơ chế tuần hoàn tự nhiên, mô hình này vừa tiết kiệm chi phí, vừa mang lại nguồn thu đa dạng cho bà con. Để hiểu rõ hơn về lợi ích, thách thức và triển vọng của IMTA, bà con hãy cùng BIOGENCY tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Mô hình IMTA là gì?
Mô hình IMTA (Integrated Multi-Trophic Aquaculture) là phương pháp nuôi kết hợp nhiều loài sinh vật thủy sinh ở các bậc dinh dưỡng khác nhau trong cùng một hệ thống. Cách nuôi này tạo sự cân bằng sinh thái, đồng thời tận dụng tối đa nguồn tài nguyên sẵn có. Nguyên tắc hoạt động dựa trên việc chuyển hóa chất thải của loài này thành nguồn dinh dưỡng cho loài khác, hình thành chu trình khép kín và giảm thiểu lãng phí.
Trong một hệ thống IMTA, thường có ba nhóm chính:
- Nhóm nuôi chủ lực (cá biển, tôm…) tạo ra chất thải hữu cơ và dưỡng chất hòa tan.
- Nhóm lọc chất hữu cơ (hàu, vẹm, sò huyết…) giúp loại bỏ mùn bã và thức ăn thừa.
- Nhóm hấp thụ dinh dưỡng hòa tan (rong biển, tảo…) sử dụng Nitơ, Phospho trong nước để sinh trưởng.
Vì sao nói mô hình IMTA là giải pháp hiệu quả cho nuôi trồng thủy sản?
Mô hình IMTA mang lại nhiều giá trị thiết thực cho nuôi trồng thủy sản, không chỉ ở hiệu quả sản xuất mà còn bảo vệ môi trường. Sau đây là những lý do khiến IMTA được xem là giải pháp tối ưu mà bà con nên áp dụng:
Tiết kiệm chi phí thức ăn và hóa chất
Thức ăn thừa và chất thải hữu cơ từ loài nuôi chính (như cá) sẽ trở thành nguồn dinh dưỡng tự nhiên cho các loài nuôi khác. Nhờ vậy, bà con giảm được lượng thức ăn công nghiệp, hạn chế sử dụng hóa chất xử lý nước và tiết kiệm đáng kể chi phí đầu vào.
Tối ưu không gian sử dụng nước
Mô hình cho phép nuôi kết hợp nhiều loài trên cùng diện tích mặt nước, tận dụng tối đa các tầng sinh thái khác nhau. Điều này giúp tăng sản lượng thu hoạch mà không cần mở rộng ao, đầm hay khu nuôi mới, đồng thời khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên sẵn có.
Bảo vệ nguồn nước, giảm ô nhiễm môi trường nước
Việc tái sử dụng dinh dưỡng trong hệ thống nuôi giúp giảm lượng chất thải xả ra môi trường, hạn chế hiện tượng phú dưỡng và giữ chất lượng nước ổn định. Nhờ vậy, môi trường nuôi trở nên bền vững hơn, giảm nguy cơ dịch bệnh và đảm bảo an toàn sinh học.
Đa dạng các sản phẩm thủy sản
Bà con có thể thu hoạch nhiều loại thủy sản khác nhau trong cùng một chu kỳ như cá, nhuyễn thể, rong biển. Sự đa dạng này vừa nâng cao giá trị kinh tế, vừa giảm thiểu rủi ro nếu thị trường một sản phẩm bị biến động, tạo nguồn thu ổn định hơn.
Thách thức và triển vọng ứng dụng mô hình IMTA trong nuôi trồng thủy sản
IMTA đang mở ra một hướng đi mới cho ngành nuôi trồng thủy sản nhờ khả năng kết hợp hiệu quả giữa lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường. Tuy vậy, để triển khai thành công trên diện rộng, bà con vẫn phải đối mặt với nhiều rào cản cả về kỹ thuật lẫn điều kiện thực tiễn, cụ thể:
- Cần kiến thức vững về sinh thái học và kỹ năng quản lý hệ thống nuôi đa loài một cách hiệu quả.
- Chi phí đầu tư ban đầu khá cao, nhất là với các hệ thống có tích hợp xử lý và tuần hoàn nước.
- Thiếu các chính sách hỗ trợ, tài liệu hướng dẫn cụ thể và mô hình mẫu để tham khảo, nhân rộng.
Với xu hướng toàn cầu ưu tiên thủy sản sạch và thân thiện môi trường, IMTA đang từng bước khẳng định vị thế là giải pháp nuôi trồng thủy sản thế hệ mới. Mô hình này vừa nâng cao hiệu quả kinh tế, vừa góp phần bảo vệ môi trường và duy trì cân bằng sinh thái. Nếu được hỗ trợ đồng bộ từ chính sách khuyến nông, khoa học kỹ thuật và đầu tư hạ tầng, IMTA sẽ có tiềm năng phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.
Trên thế giới, IMTA đã được áp dụng thành công tại Canada, Na Uy, Chile, Trung Quốc với các tổ hợp cá hồi, vẹm biển và rong biển. Tại Việt Nam, một số địa phương như Khánh Hòa, Ninh Thuận, Quảng Ninh đã thí điểm mô hình cá biển, rong sụn, hàu hoặc tôm, sò huyết, rong câu, đều đạt hiệu quả kinh tế và giảm thiểu dịch bệnh. Do đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, cơ quan nghiên cứu, doanh nghiệp và bà con nuôi trồng sẽ là nền tảng để xây dựng ngành thủy sản xanh, sạch, tuần hoàn và bền vững hơn.
Mô hình IMTA đang mở ra hướng đi mới cho ngành nuôi trồng thủy sản, giúp kết hợp hiệu quả giữa lợi ích kinh tế và bảo vệ môi trường. Với khả năng tận dụng tối đa tài nguyên và giảm thiểu tác động tiêu cực đến hệ sinh thái, đây là giải pháp phù hợp xu thế phát triển bền vững. Nếu bà con muốn tìm hiểu sâu hơn, hãy liên hệ ngay BIOGENCY qua HOTLINE 0909 538 514 để được tư vấn chi tiết.
>>> Xem thêm: Thức ăn xanh: Giải pháp đổi mới, mang lại lợi ích kép cho thủy sản
