Bảo vệ gan tụy tôm là chủ đề rất được quan tâm hiện nay khi dịch bệnh trên tôm do gan tụy tổn thương ngày càng diễn biến phức tạp và nghiêm trọng gây ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của vụ nuôi.
Gan tụy tôm có chức năng gì? Vì sao cần phải bảo vệ gan tụy tôm?
Gan tụy tôm còn được gọi là tuyến ruột giữa, là một cơ quan thuộc đường tiêu hóa của tôm. Gan nằm ở phần sau của ngực và ở phần bụng trước tim, có màu nâu vàng, theo cặp, xung quanh phần trước của dạ dày môn vị và sau gan là đường ruột.
Chức năng của gan tụy tôm
Chức năng chính của gan tụy là hấp thụ, dữ trữ các chất dinh dưỡng. Gan tụy cũng là cơ quan chính của tôm cho các chức năng khác:
- Tổng hợp và tiết ra các Enzyme để tiêu hóa thức ăn.
- Chuyển hóa Lipid và Carbohydrate.
- Vận chuyển các chất dinh dưỡng dự trữ đến cơ, tuyến sinh dục và các mô khác trong giai đoạn sinh trưởng và sinh sản.
- Giải độc, bảo vệ tôm khỏi các tác nhân gây hại
- Tạo máu và miễn dịch
- Nơi lưu trữ một năng lượng để cung cấp cho quá trình lột xác, bỏ đói hoặc sinh sản.
Vì sao cần phải bảo vệ gan tụy tôm?
Gan tuỵ là cơ quan lớn nhất, đồng thời cũng là cơ quan đóng vai trò quan trọng nhất trên toàn cơ thể của chúng, tác động lớn đến quá trình sinh trưởng, phát triển và sinh sản của tôm.
Trong quá trình nuôi, thói quen cho ăn sai cách, lạm dụng kháng sinh, Vitamin cũng như những ảnh hưởng từ môi trường, chất lượng nước là nguyên nhân khiến gan tụy tôm bị ảnh hưởng. Khi gan tụy bị tổn thương đồng nghĩa làm suy giảm các chức năng kể trên, tôm không tiêu hoá tốt, độc tố ứ động, tăng nguy cơ tôm mắc bệnh đường ruột, tác động trực tiếp đến quá trình tăng trưởng của tôm và năng suất vụ nuôi. Chính vì vậy bảo vệ gan tụy tôm tốt thì tôm mới phát triển khoẻ mạnh, cho năng suất cao.
Dấu hiệu nhận biết gan tụy tôm không khỏe
Gan tôm khi khoẻ mạnh có màu nâu vàng, dịch gan khi bóp ra có màu nâu vàng sệt, không chảy, mùi tanh nhẹ đặc trưng. Về hình dạng rộng tới 2 mép ngang, dài ngang cổ giáp, rõ ràng sắc nét. Màng bào nhìn từ ngoài vỏ giáp sẽ thấy gan màu vàng nhạt bóc ½ gan dưới. Dạ dày thấy rõ hình hạt gạo màu đen, nâu đen rõ rệt.
Khi gan tụy tổn thương, quan sát bằng mắt thường sẽ thấy gan tụy tôm đổi màu sang màu hơi sẫm. Ở giai đoạn đầu gan tụy sẽ có màu nâu sáng hơn hoặc đỏ sẫm, có dấu hiệu sưng lên. Ở giai đoạn giữa, gan tụy chuyển sang màu hơi trắng, thấy rõ sự co rút hoặc teo lại. Đến cuối cùng gan tụy trở nên trắng hoàn toàn, lúc này các cấu trúc trong gan đa số đều đã bị phá huỷ.
Biện pháp bảo vệ gan tụy tôm hiệu quả!
Các bệnh trên gan tụy một khi đã mắc sẽ rất khó để điều trị hoặc điều trị sẽ rất tốn kém, làm giảm chất lượng tôm. Chính vì thế, bà con cần có biện pháp bảo vệ gan tụy tôm chủ động ngay từ đầu vụ nuôi.
Chọn tôm giống sạch, không có EMS
Một trong những bệnh phổ biến liên quan đến gan tụy tôm đó là bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND) làm tôm chết sớm và không thể duy trì sống đến cuối vụ, còn được gọi là hội chứng tôm chết sớm EMS. EMS có thể do tôm giống nhiễm bệnh từ trong giai đoạn ấu trùng, chính vì vậy ngay từ giai đoạn chọn tôm giống, bà con cần chọn tôm bố mẹ không có EMS, tôm giống khỏe. Kiểm tra ấu trùng tìm AHPND bằng PCR trước khi thả vào ao.
Xử lý nước, khử trùng dụng cụ cẩn thận
Nước cấp cho ao tôm cần được xử lý cẩn thận bằng công nghệ hiện đại để loại bỏ các mầm bệnh, ấu trùng và bảo vệ gan tụy tôm ngay từ đầu. Dụng cụ và thiết bị nuôi cũng cần được khử trùng kỹ lưỡng, nhằm giảm rủi ro lây lan.
Thả nuôi với mật độ vừa phải
Mật độ nuôi tùy thuộc vào điều kiện ao, độ sâu, hình thức và mô hình nuôi, bà con chú ý không thả quá dày tránh tình trạng tôm chậm lớn và dịch bệnh dễ lây lan hàng loạt, bùng phát.
Kiểm soát thức ăn
Thức ăn cho tôm cần đảm bảo chất lượng, an toàn, sạch sẽ, nguồn gốc uy tín. Bà con tính toán lượng thức ăn phù hợp trong từng giai đoạn nuôi, nên cho ăn ít và nhiều lần trong ngày để tránh ăn quá nhiều dư thừa, gây ô nhiễm nguồn nước, tăng nguy cơ gây hại cho gan tụy tôm.
Không lạm dụng kháng sinh
Kháng sinh không chỉ điều trị bệnh mà còn sản sinh độc tố gây hại. Do đó, sử dụng kháng sinh và Vitamin quá nhiều sẽ gây áp lực lớn cho gan tụy. Bà con lưu ý chỉ sử dụng kháng sinh khi cần thiết, Vitamin sử dụng cần phù hợp với khả năng tiêu hoá của ruột và theo tỷ lệ thích hợp, tránh dùng bừa bãi.
Bà con có thể tham khảo các loại thảo mộc như diệp hạ châu, cây chó đẻ giàu chất kháng viêm, hỗ trợ và bảo vệ gan tụy tôm, tăng cường khả năng đào thải chất độc cho gan.
Quản lý chất lượng nước và bùn đáy chặt chẽ
Chất lượng nước không đảm bảo, thay đổi đột ngột, môi trường nuôi kém, tôm bị căng thẳng cũng ảnh hưởng đến gan tụy, do vậy trong quá trình nuôi bà con cần chú ý duy trì các chỉ tiêu môi trường nước như Oxy hòa tan, pH , kiềm ,… và các chỉ tiêu khí độc như NO2, H2S, NH3 phù hợp. Thường xuyên kiểm tra để có biện pháp xử lý kịp thời khi có thay đổi bất thường. Bên cạnh đó, cần kiểm soát bùn đáy, loại bỏ bùn thường xuyên, giảm thiểu rủi ro sản sinh mầm bệnh EMS trên tôm.
Công nghệ nuôi bền vững
Bà con có thể áp dụng các công nghệ nuôi bền vững như Biofloc, hai giai đoạn,… để ngăn chặn AHPND/ EMS, áp dụng hệ thống nuôi tuần hoàn khép kín hoặc không thay nước để tránh ô nhiễm, giảm rủi ro mầm bệnh.
Sử dụng men vi sinh trong suốt vụ nuôi
Thiết lập một quần thể vi sinh vật có lợi trong ao nuôi là yếu tố quan trọng giúp ao sạch, giảm rủi ro mầm bệnh, bảo vệ gan tụy tôm hiệu quả. Sử dụng men vi sinh là cách đơn giản, hiệu quả, an toàn và nhanh chóng. Bà con có thể tham khảo bộ 4 dòng sản phẩm men vi sinh hàng đầu trong nuôi trồng thuỷ sản từ thương hiệu Microbe-Lift sau đây:
- Microbe-Lift AQUA C: Men vi sinh giúp làm sạch ao tôm, phân huỷ thức ăn thừa, xác, vỏ tôm,…
- Microbe-Lift AQUA N1: Men vi sinhgiups xử lý khí độc trong ao nuôi
- Microbe-Lift DFM: Men vi sinh bổ sung đến 4 chủng lợi khuẩn hàng đầu cho đường ruột, ngăn ngừa bệnh đường ruột
- Microbe-Lift AQUA SA: Men vi sinh xử lý bùn đáy ao
Microbe-Lift là thương hiệu men vi sinh được sản xuất bởi Viện nghiên cứu sinh thái Hoa Kỳ (Ecological Laboratories Inc., (USA)). Đơn vị với gần 50 năm kinh nghiệm trong nghiên cứu, phân lập các chủng vi sinh kết hợp công nghệ độc quyền mang lại hiệu suất vượt trội. Hiện các sản phẩm của Microbe-Lift đã có mặt ở nhiều quốc gia.
Tại Việt Nam, BIOGENCY là đơn vị phân phối chính hãng các sản phẩm từ Microbe-Lift và cung cấp các giải pháp nuôi trồng thuỷ sản an toàn sinh học, bền vững. Để được hỗ trợ tư vấn, bà con vui lòng liên hệ BIOGENCY qua Hotline 0909 538 514.
>>> Xem thêm: Nuôi tôm không hóa chất, kháng sinh, liệu có khả thi?
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
