CFU và MPN là những thuật ngữ được nhắc đến nhiều trong quá trình xử lý nước thải. Vậy bạn đã biết CFU và MPN là gì? Giữa hai thuật ngữ này có gì giống nhau và khác nhau? Hãy cùng Biogency tìm hiểu qua bài viết dưới đây bạn nhé!
Các nội dung chính
Đơn vị CFU là gì?
CFU (Colony forming unit) là tham số được sử dụng trong vi sinh để ước tính số lượng các tế bào vi khuẩn hay nấm hữu hiệu trong một mẫu nhất định.
Đối với chất lỏng, những khuẩn lạc có thể sống được trên đĩa thạch thể hiện dưới dạng CFU/ml. Đối với chất rắn, các khuẩn lạc được sống được trên đĩa thạch được thể hiện dưới dạng CFU/g.
Cách kiểm tra CFU
Để đo lường CFU, người ta thường có hai phương pháp: Phương pháp đổ tấm và phương pháp tấm trải. Kỹ thuật pha loãng nối tiếp sẽ hỗ trợ hai phương pháp này.
Mẫu pha loãng sẽ giúp thu được số khuẩn lạc trên đĩa thạch. Thể tích đã biết của mẫu có thể lan truyền trên bề mặt của tăm thạch hoặc trộn với agar và đổ vào đĩa. Tiếp theo sẽ được ủ và phát triển các lạc khuẩn phát sinh. Số lượng khuẩn lạc sẽ liên quan đến số lượng vi sinh vật trong mẫu ban đầu. Theo nghiên cứu, số lượng từ 30 đến 300 khuẩn lạc là phạm vi tốt nhất trên một đĩa thạch. Vì vậy, nên lựa chọn những bảng chính xác để quá trình đếm chính xác hơn.
Khi đếm được số khuẩn lạc có thể sống được trên đĩa, phương pháp để tính CFU/ml như sau:
CFU/ml mẫu ban đầu = số lượng khuẩn lạc trên một yếu tố pha loãng X
Hệ số pha loãng = (1/Độ pha loãng của đĩa)
Muốn tính toán được CFU đòi hỏi chúng ta phải nuôi cấy được các vi khuẩn, lúc này chỉ đếm các tế bào khả thi. Khi đếm bằng kính hiển vi thì sẽ đếm được tế bào chết và tế bào còn sống. Khi tiến hành đếm lạc khuẩn cần phải đảm bảo là chúng được tạo ra từ một hay một nhóm các tế bào.
MPN là gì?
MPN (Most probable number) là tham số dùng để ước tính các tế bào khả thi trong một mẫu chất lỏng. MPN giúp đếm được các sinh vật phát triển trong môi trường lỏng.
Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho các mẫu có chứa nồng độ thấp của tế bào vi khuẩn; ví dụ như: nước uống, sữa,… Giá trị MPN sẽ thể hiện cho 100 ml thể tích. MPN dựa vào một phương pháp thống kê dựa trên lý thuyết xác suất. Có bảng thống kê được thiết kế để tìm giá trị MPN trên 100ml mẫu. Các bảng này cho thấy kết quả ở mức độ tin cậy 95%.
Cách kiểm tra MPN
MPN sẽ được tính sau khi thực hiện phương pháp lên men nhiều ống. Ba ống chứa môi trường nuôi cấy sẽ được tiêm ba thể tích lần lượt 10 ml, 1 ml 0.1 ml và sau đó sẽ được ủ để phát triển. Các kết quả âm tính hay dương tính sẽ được đối chiếu, so sánh với bảng xác suất thống kế để tính được số lượng vi sinh vật.
Khi tính toán được số tế bào hiện diện dựa vào khả năng có thể tạo ra lạc khuẩn trong một điều kiện cụ thể về nhiệt độ, thời gian và môi trường dinh dưỡng.
Theo như lý thuyết, thông qua việc sao chép thì các tế bào khả thi sẽ tạo ra một tập khuẩn. Một quần thể khuẩn lạc khác cũng sẽ được tạo ra các tế bào đơn ngoại lệ trong tự nhiên kết hợp với nhau.
Sự khác biệt giữa CFU và MPN
| Bảng thể hiện sự khác biệt giữa CFU và MPN | |
| CFU thể hiện số khuẩn lạc hay nấm có thể sinh sống được trong một mẫu nhất định. | MPN thay thế cho CFU, giúp đo lượng tế bào vi khuẩn có thể sinh tồn trong một mẫu chất lỏng. |
| Đơn vị tính | |
| CFU/ml hoặc CFU g | MPN/100 ml |
| Phép tính | |
| CFU tính bằng cách đếm số khuẩn lạc trồng trên đĩa thạch. | MPN tính bằng cách so sánh mẫu tích cực và tiêu cực của ống với bảng thống kê MPN. |
| Kỹ thuật pha loãng | |
| Pha loãng nối tiếp sẽ được thực hiện trước khi đặt mẫu trên đĩa thạch. | Sự pha loãng nối tiếp thường sẽ không được thực hiện khi tính MPN |
| Phương pháp | |
| Mảng lan truyền và đổ đĩa là hai phương pháp thực hiện để có được CFU. | Lên men nhiều ống là phương pháp để có được MPN. |
Hai phương pháp ứng dụng vào thực tiễn khác nhau, đối với CFU, vi khuẩn sẽ phát triển trong môi trường chất rắn như thạch; còn đối với MPN, vi khuẩn sẽ được phát triển trong môi trường chất lỏng.
Tương đồng giữa CFU và MPN
Hai phương pháp này đều giúp xác định được số lượng vi khuẩn có trong mẫu chất lỏng. CFU và MPN đều được công nhận và có giá trị như nhau. CFU và MPN đều có độ tin cậy trên 95%, vì thế chúng ta có thể sử dụng CPU và MPN thay thế cho nhau.
Hy vọng với những chia sẻ của Biogency đã có thể giúp mọi người hiểu hơn về CFU và MPN. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc có thể liên hệ qua số Hotline 0909 538 514 để được Biogency giải đáp và tư vấn nhiệt tình.
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
