Chuyển đổi kép: Sự song hành giữa chuyển đổi xanh và chuyển đổi số

Chuyển đổi kép kết hợp sức mạnh của hai xu hướng mang tính cách mạng nhất hiện nay là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Đây không còn là một lựa chọn mà đã trở thành con đường tất yếu cho các quốc gia, doanh nghiệp và toàn xã hội để hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Qua bài viết, bạn hãy cùng BIOGENCY tìm hiểu kỹ hơn về hành trình chuyển đổi kép nhé!

Chuyển đổi số là gì? Chuyển đổi xanh là gì?

Để hiểu rõ về bản chất của chuyển đổi kép, trước hết cần nắm vững hai thành phần cấu tạo nên là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Mặc dù là hai khái niệm riêng biệt, chúng lại có mối quan hệ tương hỗ chặt chẽ, là tiền đề và động lực cho nhau.

Chuyển đổi số (Digital Transformation)

Theo các định nghĩa pháp lý tại Việt Nam, chuyển đổi số là quá trình thay đổi một cách tổng thể và toàn diện về phương thức làm việc, mô hình sản xuất kinh doanh và cách thức sống của cá nhân, tổ chức dựa trên việc ứng dụng công nghệ số.

Đây không đơn thuần là việc số hóa tài liệu hay trang bị máy móc hiện đại. Bản chất của chuyển đổi số là sự tích hợp các công nghệ như Trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), Dữ liệu lớn (Big Data), Điện toán đám mây (Cloud Computing)… vào mọi hoạt động. Quá trình này làm thay đổi tận gốc rễ cách thức một tổ chức vận hành, mang lại hiệu quả cao hơn, tối ưu hóa quy trình, tạo ra những giá trị mới và nâng cao năng lực cạnh tranh một cách đột phá.

Chuyển đổi xanh (Green Transformation)

Chuyển đổi xanh là quá trình cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng ưu tiên phát triển các ngành có mức phát thải thấp, sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, đồng thời ngăn chặn sự suy thoái của đa dạng sinh học.

Mục tiêu cuối cùng của chuyển đổi xanh là xây dựng một nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường nhằm đạt được sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ hành tinh. Đối với doanh nghiệp, điều này có nghĩa là áp dụng các mô hình sản xuất kinh doanh bền vững, không gây ô nhiễm, ưu tiên sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và giảm thiểu tối đa “dấu chân carbon”.

Chuyển đổi kép – Sự song hành giữa chuyển đổi xanh và chuyển đổi số

Chuyển đổi kép là khái niệm mô tả quá trình tích hợp và cộng hưởng giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Trong mối quan hệ này, chuyển đổi số không chỉ diễn ra song song mà còn đóng vai trò là chất xúc tác và công cụ đắc lực để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh diễn ra nhanh hơn, hiệu quả hơn và trên quy mô lớn hơn.

Lợi ích và thách thức khi thực hiện chuyển đổi kép

Việc theo đuổi chiến lược chuyển đổi kép mang lại nhiều lợi ích to lớn nhưng cũng đặt ra không ít thách thức. Cụ thể như sau:

Về lợi ích:

• Tối ưu hiệu quả và giảm chi phí: Chuyển đổi số giúp tự động hóa quy trình, giảm sai sót, trong khi chuyển đổi xanh giúp tiết kiệm năng lượng, nước, nguyên vật liệu. Sự kết hợp này tạo ra hiệu quả cộng hưởng, giúp doanh nghiệp cắt giảm chi phí vận hành một cách đáng kể.
• Nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín: Doanh nghiệp thực hiện thành công chuyển đổi kép sẽ xây dựng được hình ảnh hiện đại, có trách nhiệm, đáp ứng được các tiêu chuẩn ngày càng cao của thị trường quốc tế và chiếm được lòng tin của người tiêu dùng, nhà đầu tư.
• Tăng cường khả năng chống chịu và bền vững: Một doanh nghiệp vừa linh hoạt nhờ công nghệ số, vừa bền vững nhờ mô hình xanh sẽ có khả năng chống chịu tốt hơn trước các cú sốc từ thị trường, dịch bệnh hay thiên tai.
• Tạo ra mô hình kinh doanh mới: Sự giao thoa giữa số và xanh mở ra nhiều cơ hội kinh doanh mới như nông nghiệp thông minh, năng lượng thông minh, quản lý rác thải công nghệ cao…

Về thách thức:

• Chi phí đầu tư ban đầu lớn: Việc triển khai đồng thời cả công nghệ số tiên tiến và các giải pháp xanh đòi hỏi một nguồn vốn đầu tư khổng lồ, là rào cản lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
• Yêu cầu cao về nguồn nhân lực: Quá trình này cần một đội ngũ lao động có kỹ năng đa ngành, vừa am hiểu công nghệ số, vừa có kiến thức về môi trường và phát triển bền vững.
• Rủi ro về an ninh mạng và dữ liệu: Việc kết nối mọi thứ qua Internet làm tăng nguy cơ bị tấn công mạng, đòi hỏi các giải pháp bảo mật chặt chẽ.
• Thách thức về văn hóa tổ chức: Thay đổi đồng thời cả tư duy công nghệ và tư duy bền vững là một cuộc cách mạng về văn hóa, đòi hỏi sự quyết tâm cao độ của ban lãnh đạo và sự đồng lòng của toàn thể nhân viên.

Xu hướng chuyển đổi kép trên thế giới và Việt Nam

Tại Việt Nam, xu hướng này đã được cụ thể hóa trong các chương trình chuyển đổi số quốc gia và nỗ lực xanh hóa các ngành kinh tế trọng điểm. Cụ thể như sau:

Xu hướng chuyển đổi kép trên thế giới

Trên thế giới, chuyển đổi kép đang được thúc đẩy mạnh mẽ, đặc biệt là tại các khu vực phát triển như Châu Âu. Liên minh Châu Âu (EU) đã tiên phong với chiến lược “Twin Transition”, coi đây là trọng tâm của kế hoạch phục hồi và phát triển kinh tế. Xu hướng này thể hiện qua việc:

• Đầu tư vào lưới điện thông minh (Smart Grid) để tối ưu hóa việc sản xuất và tiêu thụ năng lượng tái tạo.
• Phát triển các thành phố thông minh bền vững, sử dụng công nghệ để quản lý giao thông, năng lượng, rác thải hiệu quả.
• Ứng dụng blockchain để xây dựng chuỗi cung ứng minh bạch, cho phép truy xuất nguồn gốc “xanh” của sản phẩm.
• Sử dụng AI và Big Data trong việc mô hình hóa các kịch bản biến đổi khí hậu, giúp chính phủ và doanh nghiệp đưa ra các chính sách ứng phó kịp thời.

Xu hướng chuyển đổi kép tại Việt Nam

Tại Việt Nam, Chính phủ đã thể hiện tầm nhìn và quyết tâm chính trị rõ ràng thông qua việc ban hành các chiến lược quốc gia quan trọng về cả chuyển đổi số và tăng trưởng xanh. Quá trình chuyển đổi kép tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn đầu nhưng đã có những dấu hiệu tích cực.

Nhiều doanh nghiệp lớn trong các lĩnh vực sản xuất, năng lượng, nông nghiệp đã bắt đầu ứng dụng công nghệ số để tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên và giảm phát thải. Các mô hình nông nghiệp thông minh giúp nông dân tiết kiệm nước tưới và phân bón. Các nhà máy năng lượng tái tạo sử dụng hệ thống quản lý hiện đại để nâng cao hiệu suất.

Tuy nhiên, con đường chuyển đổi kép của Việt Nam vẫn còn nhiều việc phải làm. Thách thức lớn nằm ở việc làm thế nào để lan tỏa xu hướng này đến cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa, làm thế nào để có đủ nguồn vốn và nguồn nhân lực chất lượng cao.

Việc hoàn thiện khung pháp lý và các chính sách hỗ trợ cụ thể, thực chất sẽ là đòn bẩy quan trọng để thúc đẩy quá trình này diễn ra nhanh và mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.

Chuyển đổi kép là một cuộc cách mạng toàn diện về tư duy và hành động. Đây chính là chìa khóa để kiến tạo một tương lai nơi sự thịnh vượng về kinh tế có thể song hành cùng một hành tinh khỏe mạnh. BIOGENCY hy vọng những thông tin trên sẽ giúp các nhà lãnh đạo doanh nghiệp điều hướng tổ chức của mình trên hành trình này.

>>> Xem thêm: Định hướng chuyển đổi số ngành môi trường đến năm 2030