Ngành tôm đã và đang đối mặt với nhiều thách thức, cạnh tranh khốc liệt, đòi hỏi nhiều hơn sự nỗ lực nâng tầm giá trị của tôm Việt mới có thể đáp ứng được thị trường ngày càng khắt khe.
Giá trị của tôm Việt đang ở đâu?
Với lợi thế thuận lợi cho nuôi trồng, con tôm Việt đã từng bước có mặt ở nhiều quốc gia trên thế giới. Theo VASEP, tính đến 9/2024 thì tôm là mặt hàng mang về kim ngạch cao nhất, đạt 2.8 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2023.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, tôm Việt vẫn đang phải đối mặt với thách thức lớn về dịch bệnh, môi trường. Đi kèm với đó là chi phí nuôi trồng cao dẫn đến giá thành không thể giảm, làm giảm sức cạnh tranh với thị trường quốc tế. Nếu không thể khắc phục, trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, tôm Việt khó có thể tồn tại và phát triển.
Nuôi tôm vẫn còn phụ thuộc kháng sinh
Theo ông Lê Văn Quang – Chủ tịch HĐQT Công ty Tập đoàn Thuỷ sản Minh Phú, điều đầu tiên quyết định giá trị của tôm Việt là chất lượng, tức tôm phải sạch kháng sinh, thế nhưng hiện tại tôm Việt vẫn còn phụ thuộc nhiều vào kháng sinh, trung bình phải bỏ ra 7.000-10.000 tỷ đồng để kiểm soát kháng sinh.
Bên cạnh đó, tỷ lệ tôm Việt đạt chứng nhận ASC, BAP,… không quá 20%, điều này khiến tôm Việt khó bán với giá cao, khó phân phối vào các hệ thống siêu thị lớn, các nhà hàng, khách sạn lớn và các hệ thống phân phối lớn,… vô hình chung đang thu hẹp cánh cửa tôm Việt với thị trường quốc tế ngày càng khắt khe hơn.
>>> Xem thêm: Nuôi tôm không kháng sinh liệu có khả thi?
Giá thành sản xuất tôm ở mức cao
Một vấn đề nan giải nữa với tôm Việt chính là chi phí sản xuất tôm cao, giá thành cao làm giảm khả năng cạnh tranh. Theo đó ước tính giá tôm thương phẩm Việt Nam đang cao hơn Ấn Độ/Indonesia 30%, cao gấp đôi Ecuador. Một trong những nguyên nhân đến từ “gánh nặng” giá thức ăn nuôi, bên cạnh đó là chi phí thuốc, kháng sinh điều trị dịch bệnh,… ngày càng gia tăng. Thực trạng này khiến nhiều bà con nuôi trồng phập phồng lo lắng về dịch bệnh, giá thành, dù chọn con giống đạt chuẩn vẫn không tránh khỏi thiệt hại.
Nâng cao chất lượng và giá trị của tôm Việt, chinh phục thị trường quốc tế tiềm năng
Tôm là một trong 2 loài thuỷ sản chiến lược phát triển nuôi của quốc gia của nước ta. Trước bối cảnh cạnh tranh khốc liệt cùng những áp lực về dịch bệnh, môi trường, để tồn tại và phát triển bền vững đòi hỏi ngành tôm cần chú trọng nâng tầm giá trị của tôm, bao gồm chất lượng, môi trường, sức khoẻ và giá bán. Đây chính là “chìa khoá” để tôm Việt chinh phục được thị trường quốc tế tiềm năng ngày càng đòi hỏi khắt khe về chất lượng.
Tại Hội nghị xúc tiến thương mại tại Cà Mau đã mang đến nhiều khuyến nghị giá trị từ các Tham tán Thương mại Việt Nam tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Ấn Độ. Đây là những thị trường tiềm năng cho ngành xuất khẩu Việt nói chung và nâng cao giá trị của tôm Việt nói riêng.
Nhật Bản
Ông Tạ Đức Minh, Tham tán Thương mại tại Nhật Bản cho biết, Nhật Bản là thị trường lớn cho ngành nông lâm thuỷ sản, trong đó nổi bật là thuỷ hải sản. Tuy nhiên quốc gia này đòi hỏi rất cao về tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, kiểm soát nghiêm ngặt dư lượng độc hại. Hiện sản phẩm Việt chủ yếu xuất thô, giá trị gia tăng chưa cao. Do vậy, doanh nghiệp Việt cần chú trọng hơn nữa về quy trình sản xuất đồng bộ, chất lượng ổn định và điều chỉnh giá cả phù hợp. Xem thêm: Nuôi tôm an toàn sinh học với men vi sinh>>>
Ấn Độ
Tham tán Thương mại tại Ấn Độ ông Bùi Trung Thướng, nhấn mạnh để nâng tầm thương hiệu, cần gắn mã số cho sản phẩm, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và tập trung vào các thị trường có giá trị cao. Đồng thời Việt Nam cần thận trọng trong chuyển giao công nghệ, tránh lặp lại sai lầm như mặt hàng hương với thị trường Ấn Độ.
Hàn Quốc
Với thị trường Hàn Quốc cũng không quá khác biệt, ông Phạm Khắc Tuyên đại diện Thương vụ tại Hàn Quốc cũng nhấn mạnh sự thay đổi, tôm Việt cần nỗ lực đổi mới tư duy, tạo ra giá trị khác biệt mới có thể phát triển ổn định và lâu dài.
Nhìn chung, đứng trước những áp lực về dịch bệnh, môi trường, tình hình cạnh tranh khốc liệt, chỉ khi nâng cao về chất lượng thì giá trị của tôm Việt mới được khẳng định. Đồng thời đây cũng chính là yếu tố then chốt giúp giữ vững uy tín và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Nguồn tham khảo: Tạp chí Thủy sản Việt Nam
>>> Xem thêm: Thách thức từ chính sách thuế Mỹ đến ngành nuôi tôm Việt Nam
