Ô nhiễm nguồn nước đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng sâu rộng đến môi trường và đời sống con người. Bài viết này BIOGENCY sẽ cùng bạn tìm hiểu chi tiết về khái niệm, nguyên nhân gây nên ô nhiễm nước, thực trạng đáng lo ngại hiện nay cùng các giải pháp hiệu quả để khắc phục.
Ô nhiễm nguồn nước là gì, nguyên nhân
Ô nhiễm nguồn nước là tình trạng các nguồn nước tự nhiên như nước mặt và nước ngầm bị biến đổi tiêu cực về thành phần cũng như chất lượng. Hiện tượng này xảy ra khi trong nước xuất hiện các hợp chất độc hại, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người và sinh vật xung quanh. Dưới đây là một số biểu hiện của ô nhiễm nước:
- Sự phát triển nhanh chóng của tảo hoặc hiện tượng “tảo nở hoa” do dư thừa phốt pho và nitơ từ nước thải.
- Nước có màu sắc bất lượng như xanh rêu, nâu đậm, nước bị vẩn đục và không còn trong suốt.
- Cá và các loài thủy sinh chết hàng loạt mà không rõ nguyên nhân.
- Nước bị giảm lượng oxy hòa tan, gây suy thoái môi trường sống của sinh vật.
- Trên mặt nước có rác thải, dầu loang, hoặc bọt nổi bất thường.
- Xuất hiện nhiều mùi khó chịu, mùi hôi từ nguồn nước, nước bị tích tụ cặn bẩn hoặc các mảng bùn đen bốc mùi ở đáy nguồn nước.
- Có các mương nước hoặc ống dẫn xả thải trái phép đổ trực tiếp vào nguồn nước.
Nguồn nước bị ô nhiễm xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, chủ yếu do các hoạt động của con người. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng ô nhiễm nước:
- Rác thải và nước thải sinh hoạt: Rác thải như túi nilon, nhựa cùng nước thải sinh hoạt không qua xử lý tại các khu dân cư, khách sạn, hộ gia đình là nguyên nhân hàng đầu gây ô nhiễm nguồn nước. Bên cạnh đó, nước thải sinh hảo chưa qua xử lý cũng gây ô nhiễm mạnh mẽ.
- Rác thải y tế không xử lý đúng cách: Chất thải từ bệnh viện và cơ sở y tế chứa nhiều vi khuẩn, mầm bệnh nếu không được xử lý đạt chuẩn sẽ chảy trực tiếp vào nguồn nước, gây ảnh hưởng nghiêm trọng.
- Tốc độ đô thị hóa nhanh chóng: Đô thị hóa tạo ra áp lực lớn lên môi trường tự nhiên khi các khu công nghiệp, chung cư thay thế hệ sinh thái. Song song đó là tình trạng xả nước thải, xả rác bừa bãi dẫn đến ô nhiễm nguồn nước.
- Hoạt động nông nghiệp thiếu kiểm soát: Nhiều người hiện nay sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu không hợp lý, quá liều lượng quy định của nhà sản xuất hay thải bỏ chất thải động vật trực tiếp ra môi trường. Điều này khiến hóa chất và chất thải tồn dư ngấm vào nước ngầm, làm nước bị nhiễm bẩn.
- Sản xuất công nghiệp không an toàn: Nhiều doanh nghiệp vẫn xả nước thải chưa qua xử lý ra sông, hồ để cắt giảm chi phí, làm nguồn nước ngày càng ô nhiễm, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và cộng đồng.
Thực trạng ô nhiễm nguồn nước
Với tốc độ phát triển kinh tế mạnh mẽ trong các lĩnh vực nông nghiệp và công nghiệp, vấn đề ô nhiễm nguồn nước tại Việt Nam đang ngày càng trở nên nghiêm trọng, đặc biệt tại những đô thị lớn và khu công nghiệp.
Ở Hà Nội, mỗi ngày có khoảng 350.000 – 400.000 m³ nước thải và hơn 1.000 m³ rác thải được đổ thẳng vào sông hồ mà chỉ 10% được xử lý. Trong khi đó, tại TP. Hồ Chí Minh, tình hình cũng không khá hơn khi mỗi ngày có hơn 500.000 m3 nước thải được thải ra trực tiếp từ khu công nghiệp Thạnh Lộc.
Gần đây, theo nghiên cứu từ Viện Y học Lao động và Vệ sinh Môi trường cho thấy có khoảng 17 triệu người dân tại Việt Nam đang tiếp cận nguồn nước kém an toàn, chủ yếu là nước mưa, nước giếng chưa qua xử lý.
Đặc biệt, mỗi năm nước ta ghi nhận gần 9.000 ca tử vong và hơn 20.000 trường hợp mắc bệnh ung thư với nguyên nhân chính là sự ảnh hưởng từ nguồn nước ô nhiễm. Trong đó, khoảng 21% tỷ lệ người dân đang sử dụng nguồn nước có chứa Asen – một chất độc hại có nguy cơ gây ung thư và các bệnh nghiêm trọng khác.
Phương án khắc phục tình trạng ô nhiễm nguồn nước
Để giải quyết vấn đề ô nhiễm nguồn nước, cần thực hiện một số phương án hiệu quả. Sau đây là những giải pháp cần thiết giúp khắc phục tình trạng ô nhiễm và bảo vệ nguồn nước:
Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cộng đồng
Hiện nay, việc xả rác thải sinh hoạt xuống các nguồn nước vẫn diễn ra khá phổ biến, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Để giảm thiểu tình trạng này, việc nâng cao nhận thức và ý thức bảo vệ môi trường cho người dân là yếu tố quan trọng.
Trong trường hợp này, có thể tổ chức các chiến dịch tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của việc sử dụng các sản phẩm có thể tái chế, bảo vệ môi trường nước duy trì thói quen vệ sinh đúng cách sẽ góp phần giúp nguồn nước trở nên sạch hơn.
Xử lý và quản lý chặt chẽ nguồn nước thải
Hiện nay, lượng lớn nước thải từ sinh hoạt và sản xuất công nghiệp vẫn được đổ trực tiếp vào hệ thống sông mà không qua xử lý. Do đó cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường và áp dụng các hình thức xử phạt nghiêm khắc đối với những hành vi trái phép. Đồng thời cần có sự phối hợp giữa chính quyền và cộng đồng trong việc thu gom, xử lý rác thải đúng quy trình.
Phân loại và xử lý rác thải đúng cách
Việc xả rác bừa bãi và không phân loại đúng cách là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Để giảm thiểu vấn đề này, mỗi người cần tuân thủ quy định, phân loại rác thải thành 3 loại cơ bản: Rác hữu cơ, rác có thể tái chế và các loại rác khác. Điều này giúp quá trình xử lý nhanh chóng và hiệu quả, đồng thời hạn chế tối đa tác động tiêu cực đến nguồn nước
Khuyến khích sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường
Việc thay thế các sản phẩm khó phân hủy bằng các sản phẩm dễ tái chế và thân thiện với môi trường là một trong những giải pháp quan trọng. Việc này giúp giảm lượng rác thải hiệu quả, đồng thời giảm thiểu việc sử dụng các hóa chất độc hại trong sản xuất, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn nước.
Áp dụng mô hình nông nghiệp bền vững
Nông nghiệp bền vững hay còn gọi là nông nghiệp xanh là mô hình sản xuất thân thiện với môi trường và giúp bảo vệ nguồn tài nguyên nước. Các biện pháp áp dụng mô hình nông nghiệp xanh như:
- Thay thế phân bón hóa học bằng phân bón hữu cơ, sử dụng thuốc trừ sâu tự nhiên
- Áp dụng các kỹ thuật tiết kiệm nước, tái sử dụng nước thải trong sản xuất nông nghiệp để góp phần bảo vệ nguồn nước sạch cho cộng đồng.
Bài viết trên đây BIOGENCY đã cùng bạn tìm hiểu chi tiết về ô nhiễm nguồn nước, các nguyên nhân, thực trạng và phương án khắc phục hiệu quả. Để bảo vệ nguồn nước sạch. mỗi người cần nỗ lực hơn trong việc áp dụng các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường. Nếu bạn cần tư vấn về các giải pháp bảo vệ môi trường, đừng ngần ngại liên hệ với BIOGENCY qua hotline 0909 538 514 ngay nhé!
>>> Xem thêm: Xu hướng xử lý nước thải không dùng hóa chất
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
