Ký sinh trùng là mối đe dọa lớn trong nuôi trồng thủy sản, gây thiệt hại kinh tế và giảm chất lượng sản phẩm. Praziquantel là hoạt chất hàng đầu giúp phòng và trị ký sinh trùng hiệu quả, an toàn. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng tìm hiểu chi tiết hơn về Praziquantel và cách ứng dụng đúng trong nuôi trồng thủy sản.
Praziquantel là gì?
Praziquantel là một chất tổng hợp thuộc nhóm Pyrazino-Isoquinoline, được biết đến với khả năng diệt trừ nhiều loại ký sinh trùng khác nhau trên vật nuôi thủy sản. Về mặt vật lý, hoạt chất này tồn tại ở dạng bột màu trắng, tan ít trong nước nhưng tan tốt trong các dung môi hữu cơ. Điều này đặt ra những yêu cầu đặc biệt trong việc chế biến và ứng dụng sản phẩm để đảm bảo hiệu quả tối ưu.
Praziquantel là một thuốc trị giun sán phổ rộng, dẫn xuất từ Pyrazino-Isoquinoline, có khả năng điều trị nhiều loại ký sinh trùng khác nhau. Thuốc sau khi được cá hấp thu qua thức ăn hoặc qua tắm, sẽ nhanh chóng lan tỏa đến các cơ quan trong cơ thể và loại bỏ ký sinh trùng hiệu quả.
Ứng dụng của Praziquantel trong nuôi trồng thuỷ sản
Trong nuôi trồng thủy sản, Praziquantel là giải pháp hiệu quả để kiểm soát các loại ký sinh trùng gây hại. Hoạt chất này đặc biệt tốt với sán lá mang, sán lá gan, sán dây và sán ruột. Ký sinh trùng thường gây tổn thương gốc mang, gan, ruột, khiến cá kém ăn và tăng trưởng chậm.
Bên cạnh tác dụng với các loài sán, Praziquantel còn kiểm soát hiệu quả cả ký sinh trùng nội ký sinh và ngoại ký sinh, hỗ trợ tiêu diệt các loài như trùng bánh xe, trùng mỏ neo hay rận cá. Khả năng tác động phổ rộng này giúp người nuôi có thể sử dụng một loại thuốc để giải quyết nhiều vấn đề ký sinh trùng khác nhau.
Cơ chế hoạt động
Cơ chế của Praziquantel là tác động lên màng tế bào ký sinh trùng, làm rối loạn cân bằng Canxi bên trong tế bào. Quá trình này tạo ra những thay đổi sinh lý quan trọng trong cơ thể ký sinh trùng.
Khi tác động lên ký sinh trùng, thuốc gây ra tình trạng co rút và tê liệt toàn bộ hệ cơ, khiến chúng mất khả năng bám giữ vào cơ thể vật chủ và dần bị loại bỏ. Song song đó, hoạt chất còn làm tổn thương lớp vỏ bảo vệ bên ngoài, từ đó tạo điều kiện cho hệ miễn dịch của vật chủ hoặc yếu tố môi trường tiêu diệt chúng dễ dàng hơn.
Nhờ cơ chế kép này, thuốc không chỉ tiêu diệt được các cá thể sán đã trưởng thành mà còn loại bỏ cả giai đoạn ấu trùng, mang lại hiệu quả điều trị nhanh và triệt để. Đây là yếu tố then chốt, bởi nếu chỉ xử lý sán trưởng thành mà bỏ sót ấu trùng, tình trạng tái nhiễm sẽ rất dễ xảy ra trong thời gian ngắn.
Hiệu quả thực tế
Một điểm mạnh nổi bật của loại thuốc này là khả năng phát huy tác dụng nhanh chóng và vẫn đảm bảo an toàn cho vật nuôi. Chỉ sau khoảng 1–3 giờ kể từ khi dùng, nồng độ hoạt chất trong cơ thể cá đã đạt mức cao nhất, và hiệu quả diệt ký sinh trùng thường thể hiện rõ rệt trong vòng 4 giờ. Nhờ tốc độ tác động nhanh, thời gian ký sinh trùng gây hại cho cá được rút ngắn tối đa.
Khi được áp dụng đúng liều, thuốc hầu như không gây căng thẳng cho vật nuôi, đồng thời vẫn giữ môi trường nuôi ổn định và an toàn. Đây là yếu tố rất quan trọng trong nuôi trồng thủy sản, bởi tình trạng stress sẽ làm hệ miễn dịch của cá suy giảm và dễ dẫn đến nhiều bệnh lý khác.
Các kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước đều khẳng định Praziquantel mang lại hiệu quả vượt trội trong việc trị sán lá đơn chủ, ấu trùng sán cũng như nhiều loài ký sinh trùng khác. Nếu sử dụng đúng cách, người nuôi có thể nhận thấy những lợi ích rõ rệt: cá khỏe mạnh, tốc độ tăng trưởng được cải thiện, tỷ lệ sống cao hơn, thiệt hại kinh tế giảm đáng kể và nguy cơ bùng phát dịch bệnh được kiểm soát hiệu quả.
Hướng dẫn dùng Praziquantel đúng cách trong nuôi trồng thuỷ sản
Để phát huy tối đa hiệu quả của Praziquantel, việc sử dụng đúng phương pháp và tuân thủ các lưu ý an toàn là vô cùng quan trọng.
Phương pháp sử dụng
Phương pháp sử dụng Praziquantel cần được thực hiện đúng cách và liều lượng, có thể áp dụng qua thức ăn hoặc tắm/pha trực tiếp vào nước để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất
- Phương pháp trộn vào thức ăn
Một cách hiệu quả để xử lý các bệnh do nội ký sinh là pha trộn thuốc trực tiếp vào khẩu phần ăn của cá. Liều lượng thường được áp dụng là khoảng 1kg thuốc cho 3 – 4 tấn thức ăn, tuy nhiên bà con vẫn nên căn cứ vào hướng dẫn cụ thể của từng loại sản phẩm để đạt hiệu quả cao nhất.
Khi cho ăn, cần giảm lượng thức ăn xuống khoảng một nửa so với bình thường rồi mới trộn thuốc. Cách làm này giúp cá ăn hết toàn bộ khẩu phần có chứa thuốc, hạn chế tình trạng dư thừa gây lãng phí và đặc biệt là ngăn ngừa nguy cơ làm ô nhiễm môi trường nước ao nuôi.
- Phương pháp tắm hoặc tạt xuống ao
Trong trường hợp cá mắc các bệnh do ngoại ký sinh trùng nghiêm trọng như rận cá hay sán lá mang, biện pháp tắm thuốc hoặc xử lý trực tiếp xuống ao thường được sử dụng. Liều tham khảo là hòa 15g thuốc cho mỗi mét khối nước và duy trì thời gian tắm khoảng 24 giờ, hoặc thực hiện đúng theo chỉ dẫn cụ thể từ nhà sản xuất.
Lưu ý khi sử dụng
Khi sử dụng Praziquantel, người nuôi cần lưu ý các nguyên tắc cơ bản để đảm bảo hiệu quả và an toàn trong quá trình điều trị ký sinh trùng.
- Về thời gian ngưng thuốc trước thu hoạch
Trước khi thu hoạch, bà con cần dừng sử dụng thuốc tối thiểu 3 ngày để bảo đảm sản phẩm an toàn. Đây là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng và tuân thủ các quy định về dư lượng thuốc trong sản phẩm thủy sản.
- Về biện pháp hỗ trợ
Để rút ngắn thời gian hồi phục sau quá trình điều trị, người nuôi nên bổ sung thêm Vitamin C cho cá. Dưỡng chất này không chỉ hỗ trợ cá nhanh lấy lại thể trạng mà còn nâng cao sức đề kháng, giúp chúng chống chọi tốt hơn trước các mầm bệnh trong môi trường nuôi.
Song song với đó, việc thực hiện xổ giun định kỳ mỗi 3-4 tuần cũng rất quan trọng, vì đây là biện pháp chủ động ngăn ngừa ký sinh trùng, duy trì đàn cá luôn khỏe mạnh và hạn chế tối đa nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
- Về lựa chọn sản phẩm chất lượng
Hiện nay, do Praziquantel được sử dụng phổ biến trong nuôi trồng thủy sản, trên thị trường đã xuất hiện nhiều loại hàng kém chất lượng. Những sản phẩm này thường không minh bạch về nguồn gốc, thiếu giấy phép lưu hành hoặc có hàm lượng hoạt chất thấp hơn so với công bố. Nếu người nuôi sử dụng, thuốc sẽ không mang lại hiệu quả điều trị như mong muốn, thậm chí còn làm tăng nguy cơ kháng thuốc, khiến việc kiểm soát bệnh khó khăn hơn.
Praziquantel chính là giải pháp an toàn, hiệu quả và đã được kiểm chứng trong phòng trị ký sinh trùng ở nuôi trồng thủy sản; để đảm bảo hiệu quả tối ưu, người nuôi nên lựa chọn sản phẩm chất lượng. Bà con hãy liên hệ ngay HOTLINE 0909 538 514 để được tư vấn chi tiết, kết hợp với các biện pháp sinh học để chăm sóc và tăng cường sức đề kháng cho thủy sản.
>>> Xem thêm: 6 loại thuốc diệt khuẩn dùng trong nuôi tôm
