Ấp trứng cá chạch lấu là công đoạn mang tính quyết định, được xem như “nút thắt cổ chai” trong toàn bộ quy trình sản xuất giống. Trong nhiều năm, sự phụ thuộc vào nguồn giống tự nhiên đã kìm hãm sự phát triển của ngành. Tuy nhiên, bằng sự tìm tòi và sáng tạo, những người nông dân tâm huyết đã tạo ra một bước đột phá, áp dụng thành công công nghệ vi sinh này. Trong bài viết dưới đây, BIOGENCY sẽ cùng bà con tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!
Mô hình nuôi cá chạch lấu thương phẩm ngày càng phát triển
Cá chạch lấu là một loài cá nước ngọt bản địa của vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Cá này được thị trường vô cùng ưa chuộng nhờ chất lượng thịt thơm ngon đặc biệt, săn chắc, ít xương và có giá trị dinh dưỡng cao. Chính tiềm năng kinh tế to lớn này đã thúc đẩy mô hình nuôi cá chạch lấu thương phẩm phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây.
Tuy nhiên, sự phát triển của nghề nuôi lại vấp phải một rào cản cố hữu và lớn nhất: vấn đề con giống. Trong một thời gian dài, gần như 100% nguồn giống phục vụ cho việc nuôi thương phẩm đều đến từ việc khai thác, đánh bắt ngoài tự nhiên. Việc phụ thuộc này mang lại vô số rủi ro và bất cập.
Đồng thời, nguồn cung con giống trở nên bấp bênh, không ổn định, phụ thuộc hoàn toàn vào mùa vụ và sản lượng khai thác tự nhiên ngày càng suy giảm. Chất lượng con giống không đồng đều, cá giống thu ngoài tự nhiên thường yếu, dễ bị xây xát trong quá trình vận chuyển và có tỷ lệ hao hụt rất cao. Nghiêm trọng hơn, việc khai thác cá giống tự nhiên còn tiềm ẩn nguy cơ mang theo các mầm bệnh lạ vào ao nuôi, có thể gây bùng phát dịch bệnh trên diện rộng.
Nhận thấy những hạn chế này, các nhà khoa học và người nuôi đã nỗ lực tìm kiếm giải pháp sinh sản nhân tạo. Dù đã cho cá bố mẹ sinh sản thành công trong môi trường nhân tạo, nhưng khâu khó khăn nhất là quy trình ấp trứng cá chạch lấu lại liên tục gặp thất bại. Trứng cá chạch lấu rất nhạy cảm với môi trường nước, dễ bị nhiễm nấm và vi khuẩn có hại, dẫn đến tỷ lệ nở cực kỳ thấp, không đủ để đáp ứng nhu cầu sản xuất.
Chính từ những khó khăn và sự bấp bênh của nguồn giống tự nhiên, yêu cầu về một quy trình nhân tạo hiệu quả đã trở nên cấp thiết. Để giải quyết nút thắt này, nhiều mô hình đã được thử nghiệm và một trong những đột phá ấn tượng nhất đến từ việc ứng dụng công nghệ vi sinh vào quy trình ấp trứng cá chạch lấu, mở ra một hướng đi hoàn toàn mới và đầy triển vọng. Phương pháp này giúp khắc phục được những yếu điểm của cách làm truyền thống, nâng cao tỷ lệ thành công lên một mức độ đáng kinh ngạc.
Thành công ứng dụng công nghệ vi sinh trong ấp trứng cá chạch lấu
Gần 3 năm nay, ông Nguyễn Bá Sang, ngụ tại xã Phú Thuận, huyện Thoại Sơn (tỉnh An Giang) đã nghiên cứu và áp dụng thành công mô hình sản xuất cá giống chạch lấu, kết hợp với công nghệ vi sinh trong quá trình ấp nở trứng. Đồng thời, ông còn chú trọng yếu tố bảo vệ môi trường trong toàn bộ quy trình. Mô hình này hiện được ngành thủy sản An Giang đánh giá là giải pháp hiệu quả, mang lại giá trị cao cho người nuôi.
Theo chia sẻ từ ông Sang, trước đây, nguồn thu nhập chính của gia đình chủ yếu đến từ hoạt động sản xuất, nuôi trồng thủy sản trên địa bàn xã Phú Thuận, khu vực vốn được xem là vùng trọng điểm về thủy sản của huyện Thoại Sơn. Tại đây, các mô hình nuôi tôm càng xanh, lươn không bùn ứng dụng công nghệ cao hay nuôi cá chạch lấu trong ao phát triển rất mạnh.
Với tinh thần không ngừng học hỏi, ông Nguyễn Bá Sang luôn tiên phong tiếp cận, thử nghiệm các mô hình nuôi trồng mới nhằm nâng cao giá trị kinh tế. Đặc biệt, cá chạch lấu được ông xác định là đối tượng nuôi giàu tiềm năng. Hiện tại, cơ sở sản xuất giống của gia đình ông đang vận hành theo quy trình khép kín từ cá bột cho đến cá giống thương phẩm. Trong đó, công đoạn nuôi dưỡng cá bố mẹ và kỹ thuật sinh sản nhân tạo đóng vai trò then chốt, quyết định trực tiếp đến chất lượng cũng như tỷ lệ sống của đàn cá giống.
Theo kinh nghiệm của ông Nguyễn Bá Sang, cá chạch lấu sau quá trình nuôi vỗ khoảng từ 3 đến 4 tháng sẽ bắt đầu bước vào giai đoạn sinh sản. Trong quy trình sinh sản, khâu then chốt quyết định thành bại chính là kỹ thuật ấp trứng. Trong đó, việc xử lý và ngăn chặn nấm thủy mi – loại nấm gây hại thường tấn công trứng cá trong giai đoạn ấp – là thách thức lớn, đòi hỏi kỹ thuật chuyên môn cùng nhiều yếu tố kỹ lưỡng mới có thể đảm bảo được tỷ lệ nở đạt hiệu quả cao.
Để giải quyết vấn đề này, ông Sang đã tìm tòi và áp dụng phương pháp sử dụng vi sinh nhằm ức chế hoàn toàn sự phát triển của nấm thủy mi ngay từ giai đoạn đầu ấp trứng. Cụ thể, nguồn nước dùng để ấp trứng cá chạch lấu sau khi được xử lý lắng lọc kỹ càng sẽ tiếp tục được sát khuẩn. Sau đó, ông tiến hành sục khí liên tục trong vòng 12 tiếng nhằm loại bỏ hoàn toàn các tạp khuẩn còn sót lại cũng như giúp phân hủy triệt để lượng hóa chất sát khuẩn tồn dư trong nước.
Bước tiếp theo là cấy chủng vi sinh Bacillus Subtilis vào môi trường nước trong vòng 3 tiếng đồng hồ. Điều kiện môi trường duy trì ổn định ở nhiệt độ khoảng 29°C, độ mặn đạt 5‰ với mật độ cấy vi sinh là 10 gram cho mỗi 20 lít nước.
Sau giai đoạn này, khi vi sinh vật phát triển đạt đủ mật độ, toàn bộ lượng vi sinh sẽ được đưa vào bể ấp trứng. Trứng cá sau khi thụ tinh sẽ được chuyển trực tiếp vào môi trường nước đã xử lý theo quy trình trên. Nhờ áp dụng phương pháp này, tỷ lệ trứng nở đạt kết quả cao hơn từ 10 – 20% so với phương pháp truyền thống trước đây. Trung bình, tỷ lệ thụ tinh đạt khoảng 85%, còn tỷ lệ trứng nở thành công dao động từ 70 – 75%.
Ấp trứng cá chạch lấu bằng công nghệ vi sinh là một minh chứng sống động cho thấy sức mạnh của việc ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp. Phương pháp này đã biến một công đoạn vốn khó khăn và rủi ro nhất trở nên hiệu quả và an toàn, giải quyết thành công nút thắt về con giống bấy lâu nay. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, bà con có thể liên hệ ngay BIOGENCY qua HOTLINE 0909 538 514 để được hỗ trợ nhé!
>>> Xem thêm: Quy trình kỹ thuật nuôi cá chạch lấu cho năng suất cao!
