Sốc tải bể hiếu khí là một trong những sự cố thường gặp trong hệ thống xử lý nước thải. Đây là vấn đề gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất xử lý và chất lượng nước đầu ra. Ngoài ra, hiện tượng này còn làm giảm khả năng phân hủy các chất hữu cơ. Qua bài viết, bạn hãy cùng BIOGENCY tìm hiểu bể hiểu khí sốc tải là do đâu và cách khắc phục nhé!
Hiện tượng sốc tải bể hiếu khí là gì? Biểu hiện
Sốc tải bể hiếu khí là hiện tượng quần thể vi sinh vật trong bể hiếu khí chịu áp lực quá mức. Lý do thường là vì thay đổi đột ngột các điều kiện môi trường hoặc khi tải lượng ô nhiễm vượt quá khả năng xử lý của bể. Trong trường hợp này, vi sinh vật hiếu khí bị suy giảm sức sống hoặc chết đi, làm giảm hiệu quả phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải. Các dấu hiệu nhận biết là:
- Xuất hiện lớp bọt trắng mịn trên bề mặt bể, có thể tràn ra ngoài thành bể.
- Bùn vi sinh hoạt tính lắng chậm hoặc nổi lên trên bề mặt nước.
- Hiệu suất xử lý BOD và COD giảm mạnh.
- Nước thải đầu ra có màu vàng và độ đục tăng cao.
- Phát sinh mùi hôi thối đặc trưng do quá trình phân hủy kỵ khí.
- Bùn có màu đen, tách ra khỏi nước và nổi trên bề mặt.
Sốc tải bể hiếu khí do đâu?
Để hiểu rõ nguyên nhân gây ra sốc tải bể hiếu khí, bạn cần phân tích các yếu tố chính có thể làm mất cân bằng hệ sinh thái vi sinh vật trong bể xử lý. Cụ thể như sau:
- Biến động lưu lượng đầu vào: Sự tăng đột biến về lưu lượng nước thải do tăng công suất sản xuất hoặc sự cố vận hành là nguyên nhân phổ biến gây sốc tải. Khi tải trọng ô nhiễm như BOD, COD, Nitơ, Photpho vượt quá khả năng xử lý của vi sinh vật, hệ thống sẽ bị quá tải và quần thể vi sinh bị suy giảm.
- Mất cân bằng dinh dưỡng (tỷ lệ BOD:N:P không hợp lý): Vi sinh vật hiếu khí cần đầy đủ các chất dinh dưỡng để sinh trưởng và phân hủy chất hữu cơ. Nếu tỷ lệ BOD:N:P không cân đối (thông thường 100:5:1), vi sinh vật sẽ giảm hoạt động, làm giảm hiệu suất xử lý và dễ dẫn đến sốc tải.
- Thay đổi đột ngột về nhiệt độ và pH: Vi sinh vật hiếu khí hoạt động hiệu quả trong khoảng nhiệt độ từ 20–35°C và pH từ 6–8,5. Khi nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp, hoặc pH vượt mức (>8,5 hoặc <6), quần thể vi sinh sẽ bị suy yếu, làm giảm khả năng phân hủy chất hữu cơ.
- Tác động của hóa chất độc hại và kim loại nặng: Các hóa chất như Chlorine, kháng sinh, hoặc chất khử trùng từ quá trình vệ sinh thiết bị có thể ức chế hoặc giết chết vi sinh vật. Kim loại nặng như Cu, Zn, Cr, Ag, Hg, Mn tồn tại ở nồng độ cao cũng gây độc và làm chết vi sinh hiếu khí, dẫn đến sốc tải.
- Nồng độ dầu mỡ trong nước thải cao: Dầu mỡ từ quá trình chế biến hoặc rửa nguyên liệu nếu không được loại bỏ hiệu quả có thể tạo màng trên bề mặt nước, cản trở oxy khuếch tán vào bể và ức chế hoạt động của vi sinh vật. Điều này là một nguyên nhân phổ biến gây sốc tải bể hiếu khí.
Làm sao để khắc phục hiện tượng sốc tải bể hiếu khí?
Việc xử lý sốc tải bể hiếu khí đòi hỏi phải có những biện pháp khắc phục kịp thời và hiệu quả để đảm bảo hệ thống vận hành ổn định trở lại.
Giảm tải cho hệ thống xử lý nước thải
Biện pháp đầu tiên khi gặp tình trạng sốc tải bể hiếu khí là kiểm soát lưu lượng nước thải vào bể hiếu khí bằng cách sử dụng bể điều hòa. Nếu tải trọng ô nhiễm tăng đột biến, cần giảm lượng nước thải cấp vào hệ thống trong thời gian ngắn để tránh quá tải. Đồng thời, kiểm tra và điều chỉnh chế độ xả bùn, lượng bùn tuần hoàn để duy trì nồng độ vi sinh phù hợp.
Tăng cường nồng độ oxy hòa tan
Oxy đóng vai trò quan trọng trong quá trình oxy hóa các chất hữu cơ của vi sinh vật hiếu khí. Tăng cường sục khí để duy trì nồng độ DO (Dissolved Oxygen) ổn định từ 2-4 mg/L sẽ giúp vi sinh vật phục hồi và hoạt động hiệu quả hơn. Việc này cũng ngăn ngừa quá trình kỵ khí gây mùi hôi và làm giảm chất lượng xử lý. Xem thêm: Dấu hiệu nồng độ oxy hòa tan trong bể hiếu khí bất thường>>>
Cân bằng độ pH
Duy trì pH ổn định trong khoảng 6,5-8 là yếu tố quan trọng để vi sinh vật hiếu khí hoạt động tối ưu. Sử dụng bể điều hòa để hạn chế dao động pH trước khi nước thải vào bể hiếu khí. Nếu pH quá thấp, có thể bổ sung NaOH hoặc vôi; nếu pH quá cao, có thể bổ sung axit HCl để điều chỉnh về mức phù hợp.
Bổ sung men vi sinh
Khi bể hiếu khí bị sốc tải bể hiếu khí, vi sinh vật có thể bị suy giảm nghiêm trọng. Việc bổ sung chế phẩm vi sinh chuyên dụng như Microbe-Lift IND sẽ giúp phục hồi hệ vi sinh, tăng khả năng phân hủy BOD, COD và ổn định hệ thống. Sản phẩm này có thể giúp phục hồi hoàn toàn hệ vi sinh trong bể hiếu khí chỉ trong vòng 2-3 tuần, đồng thời bổ sung Microbe-Lift SA để giảm lượng bùn phát sinh và giúp hệ thống vận hành ổn định hơn.
Ngoài ra, bạn cần kiểm tra định kỳ tỷ lệ dinh dưỡng trong nước thải, nếu thiếu Nitơ hoặc Photpho có thể bổ sung thêm urê, DAP để duy trì tỷ lệ BOD:N:P = 100:5:1. Đồng thời, loại bỏ dầu mỡ hiệu quả bằng cách cài đặt bể tách dầu mỡ hoặc bổ sung Microbe-Lift DGTT để phân hủy dầu mỡ trước khi vào bể hiếu khí.
Sốc tải bể hiếu khí là vấn đề nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu xác định đúng nguyên nhân và có biện pháp khắc phục kịp thời. Liên hệ ngay với HOTLINE 0909 538 514 để được tư vấn chi tiết về sản phẩm Microbe-Lift IND – giải pháp phục hồi hệ vi sinh hiệu quả chỉ trong 2-3 tuần. Đội ngũ chuyên gia của BIOGENCY sẽ hỗ trợ bạn xử lý triệt để vấn đề và tối ưu hóa hiệu quả xử lý nước thải!
>>> Xem thêm: Làm sao để bể hiếu khí hoạt động hiệu quả?
