TPD trên tôm là hội chứng nguy hiểm gây suy giảm tốc độ tăng trưởng, rối loạn tiêu hóa và tăng tỷ lệ chết ở các trại nuôi. Bệnh thường xuất hiện do điều kiện môi trường ao nuôi không ổn định, kết hợp với dinh dưỡng kém và vi khuẩn có hại tấn công đường ruột. Trong bài viết dưới đây, BIOGENCY sẽ giúp bà con tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, các triệu chứng cũng như giải pháp phòng tránh phù hợp nhé!
Nguyên nhân dẫn đến bệnh TPD trên tôm
Bệnh TPD (Translucent Post-larvae Disease – bệnh tôm thủy tinh) là một trong những mối đe dọa lớn trong nuôi tôm, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế. Nguyên nhân chính dẫn đến bệnh TPD trên tôm là vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus, mang độc tố PirA và PirB, tấn công gan tụy và gây rối loạn chức năng tiêu hóa.
Ngoài ra, các yếu tố như môi trường nước ô nhiễm, mật độ nuôi cao, thức ăn kém chất lượng, hoặc tôm giống không đảm bảo cũng làm tăng nguy cơ bùng phát bệnh. Sự suy giảm chất lượng nước, đặc biệt là sự tích tụ khí độc (NH3, H2S) và sự mất cân bằng hệ vi sinh trong ao nuôi. Điều này đã tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn Vibrio phát triển mạnh.
Triệu chứng của bệnh TPD trên tôm
Bệnh TPD trên tôm (Translucent Post-larvae Disease) là một trong những bệnh lý nguy hiểm, thường xuất hiện đột ngột và diễn tiến nhanh chóng trong môi trường nuôi. Dưới đây là các dấu hiệu nhận biết phổ biến mà người nuôi cần đặc biệt chú ý:
- Gan tụy nhợt nhạt hoặc mất màu: Một trong những biểu hiện sớm nhất là gan tụy của tôm chuyển sang màu trắng đục hoặc trong suốt, thay vì màu nâu hoặc cam sáng tự nhiên. Xem thêm: Phân biệt màu sắc gan tụy tôm khỏe và gan tụy tôm bệnh>>>
- Đường ruột rỗng hoặc chứa dịch lỏng: Tôm nhiễm bệnh thường ngừng ăn hoặc không thể tiêu hóa được thức ăn. Khi quan sát, ruột tôm sẽ thấy trống rỗng hoặc chỉ có chất lỏng trong suốt, không có dấu hiệu của thức ăn đã qua tiêu hóa.
- Cơ thể mờ đục, trong suốt bất thường: Bề ngoài của tôm bị TPD trở nên yếu ớt, không còn độ bóng như bình thường. Cơ thể tôm chuyển sang trạng thái trong suốt hoặc đục mờ. Đây là biểu hiện rõ rệt của tình trạng tổn thương nội tạng nghiêm trọng.
- Giảm khả năng bơi lội: Tôm bị ảnh hưởng bởi bệnh TPD có xu hướng bơi chậm chạp, kém linh hoạt. Chúng thường nằm yên hoặc tụ lại ở đáy ao và gần bờ, thay vì bơi tự do trong vùng nước sâu như tôm khỏe mạnh.
- Tỷ lệ chết cao trong thời gian ngắn: Một khi bệnh đã bộc phát rõ ràng, số lượng tôm chết có thể tăng lên nhanh chóng chỉ sau 2–5 ngày. Đặc biệt trong điều kiện thời tiết nắng nóng hoặc ao nuôi ô nhiễm, tốc độ tử vong còn tăng cao hơn.
- Mang tôm chuyển màu vàng nhạt: Đây là dấu hiệu cho thấy tôm đang thiếu oxy trầm trọng và có khả năng bị nhiễm khuẩn. Mang không còn đỏ hồng mà trở nên nhạt màu, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp.
- Tôm lột xác đồng loạt nhưng không làm cứng vỏ: Khi mắc bệnh, tôm thường lột xác không đúng chu kỳ, vỏ mềm sau lột không thể tự cứng lại như bình thường. Điều này khiến tôm dễ bị tổn thương cơ học hoặc nhiễm khuẩn thứ cấp từ môi trường.
- Xuất hiện các đốm đen li ti trên thân tôm: Một số con sẽ xuất hiện tình trạng “lột dở”, với các chấm đen nhỏ rải rác khắp cơ thể do vi khuẩn Vibrio xâm nhập. Đây là biểu hiện điển hình của tôm bị tấn công bởi vi khuẩn cơ hội khi sức đề kháng suy yếu.
Giải pháp phòng tránh bệnh TPD trên tôm
Để phòng tránh bệnh TPD trên tôm, bà con cần áp dụng các biện pháp quản lý ao nuôi chặt chẽ và sử dụng các giải pháp sinh học hiệu quả. Dưới đây là các giải pháp chính mà bà con có thể dễ dàng áp dụng:
Chuẩn bị nước chậm, chắc và đúng quy trình
Việc chuẩn bị ao nuôi là yếu tố tiên quyết trong phòng tránh bệnh TPD trên tôm. Bà con cần tiến hành cải tạo ao kỹ lưỡng, diệt tạp và khử phèn nếu có. Nước cấp vào ao phải được xử lý kỹ bằng hóa chất hoặc các giải pháp sinh học để loại bỏ mầm bệnh tiềm ẩn. Việc tăng độ mặn từ từ và ổn định nhiệt độ giúp tôm giống thích nghi tốt hơn, hạn chế sốc môi trường – nguyên nhân khiến TPD dễ bùng phát.
Chăm sóc kỹ lưỡng khi mới thả tôm
Tôm giống cần được chọn lọc từ các cơ sở uy tín, đảm bảo không mang mầm bệnh. Khi bắt đầu thả tôm, bà con nên tiến hành thả vào thời điểm thời tiết ổn định, không quá nắng nóng hay mưa lớn). Đồng thời, bà con nên thả vào sáng sớm hoặc chiều mát. Sau khi thả, tôm cần được theo dõi kỹ lưỡng để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường như bơi yếu, kém ăn.
Bổ sung chế phẩm sinh học cho ao nuôi tôm
Bà con có thể sử dụng men vi sinh (probiotic) để mang lại biện pháp sinh học hiệu quả trong phòng bệnh TPD trên tôm. Các chế phẩm này giúp kiểm soát hệ vi sinh vật trong ao, phân hủy chất thải, giảm độc tố và ổn định môi trường nước. Ngoài ra, men vi sinh còn hỗ trợ cân bằng hệ tiêu hóa của tôm, tăng cường miễn dịch. Điều này giúp tôm chống lại tác nhân gây bệnh như Vibrio – vi khuẩn thường liên quan đến TPD.
Bà con nên định kỳ bổ sung men vi sinh vào nước ao và thức ăn, đồng thời sử dụng các sản phẩm tăng cường gan tụy cho tôm để giúp gan hoạt động hiệu quả. Điều này sẽ giúp hạn chế tổn thương gan – tụy do TPD gây ra. Nếu tôm có dấu hiệu nhiễm TPD, người nuôi cần hành động kịp thời để giảm thiệt hại. Dưới đây là một số cách xử lý hiệu quả nếu xuất hiện tình trạng TPD trên tôm:
- Bà con cần tăng cường sử dụng vi sinh vật có lợi trong ao để cân bằng hệ vi sinh, ức chế khuẩn gây bệnh TPD trên tôm.
- Bà còn nên điều chỉnh mật độ nuôi phù hợp, tránh thả quá dày làm giảm chất lượng nước và tăng stress cho tôm.
- Người nuôi cần đảm bảo nguồn nước đầu vào sạch, không mang mầm bệnh, kiểm tra thường xuyên các thông số như pH, kiềm, oxy hòa tan…
- Khi có biểu hiện TPD trên tôm, bà con nên tiến hành cải tạo ao, xử lý lại đáy, đồng thời tăng cường sức đề kháng tôm bằng men đường ruột và khoáng chất.
TPD trên tôm nếu không được phát hiện và xử lý sớm sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả kinh tế của người nuôi. Việc chủ động kiểm tra sức khỏe tôm, cải thiện điều kiện ao nuôi và bổ sung vi sinh có lợi là những bước quan trọng trong phòng ngừa và kiểm soát bệnh. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề này, bà con có thể liên hệ BIOGENCY qua Hotline 0909 538 514 để được hỗ trợ nhé!
>>> Xem thêm: 3 yếu tố để vụ nuôi tôm thành công!
