Javen hay Javel là hợp chất hữu dụng không còn xa lạ với nhiều người trong cuộc sống hiện nay. Bài viết này hãy cùng BIOGENCY tìm hiểu chi tiết hơn về hợp chất này cũng như một trong những ứng dụng của Javen là xử lý nước thải.
Javen là hợp chất gì?
Javen là hợp chất giữa muối NaCl và NaClO, tạo thành nhờ quá trình sục khí Clo dư vào trong dung dịch NaOH (Natri Hydroxit), trong đó NaClO chiếm tỷ trọng cao nhất. Do đó, công thức hoá học của nước Javen là NaClO. Javen có tính axit cao, là chất tẩy trắng, chất oxy hóa mạnh, hiện hợp chất này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như một chất khử trùng và tẩy trắng, tẩy rửa.

Về nguồn gốc của hợp chất này, được biệt, Javen sản xuất lần đầu tại phòng thí nghiệm của nhà hóa học Claude Louis Berthollet ở bến cảng Javel, thủ đô của nước Pháp vào năm 1789. Bằng việc dẫn khí Clo vào dung dịch Natri Cacbonat mà thu được chất lỏng Eau de Javel. Trong tiếng Pháp, Eau có nghĩa là nước, còn Javel kỷ niệm về nơi đặt phòng thí nghiệm sản xuất ra nó. Từ đó, tên gọi này được sử dụng rộng rãi để chỉ dung dịch nước tẩy có tính tẩy mạnh và khi sang tiếng Việt đã dị bản thành nước Giaven hay Javen.
Đặc điểm và tính chất của Javen
Javen phổ biến ở dạng dung dịch, có màu vàng nhạt, mùi hơi hắc và gây khó chịu. Tính chất đặc trưng của Javen là một hợp chất có tính oxy hoá rất mạnh. Các hợp chất phức hữu cơ ở dưới dạng các vết mực, vết màu dính trên quần áo và vật liệu sẽ bị tính oxi hóa mạnh của các phân tử NaClO phá vỡ. Đó là lý do sử dụng Javel để tẩy các vết bẩn rất hữu hiệu. Ngoài ra, Javel có một số tính chất, đặc điểm khác gồm:
- Nóng chảy ở nhiệt độ 18°C
- Sôi ở nhiệt độ 101°C
- Tỷ trọng: 1 lít = 1.150 Kg
- Hòa tan được trong nước, là chất oxy hóa mạnh nhưng kém bền, dễ dàng phân hủy bởi axit và giải phóng ra khí Clo (đây là khí độc, ảnh hưởng trực tiếp đến những người hít phải khí này). Trong môi trường axit, NaClO phản ứng tạo thành khí Cl2 có mùi xốc.
NaClO + 2HCl → NaCl + Cl2 + H2O
- Khi để nước Javen ngoài không khí: NaClO sẽ tác dụng với CO2 trong không khí sinh ra axit HClO kém bền dễ bị phân huỷ khi có ánh sáng.
NaClO + CO2 + H2O → NaHCO3 + HClO
2HClO → 2HC

Ứng dụng Javen trong xử lý nước thải như thế nào?
Javen được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực của đời sống. Trong ngành xử lý nước thải, Javen được biết đến là hợp chất hữu hiệu, an toàn, tiện lợi để khử trùng, diệt khuẩn, xử lý nước thải công nghiệp, sinh hoạt, y tế. Khả năng khử trùng nước thải của Javen có hiệu quả cao và hiệu quả hơn so với tia UV, Ozone hoặc Clo. Javel cũng an toàn hơn nhiều hoá chất khi sử dụng đúng cách và đúng liều.
Đặc biệt, Javen có giá thành cực kỳ rẻ, ở dạng dung dịch nên rất thuận tiện cho việc đóng chai, lưu trữ và vận chuyển.

Ngoài diệt khuẩn, nước Javel còn có khả năng oxy hóa các chất hữu cơ có trong nước thải, giảm đáng kể hàm lượng ô nhiễm, cải thiện chất lượng nước. Javel cũng giúp loại bỏ hợp chất gây mùi khó chịu, cải thiện không khí xung quanh khu vực xử lý và cộng đồng xung quanh nhà máy, khu công nghiệp. Đối với nước thải ngành công nghiệp nặng, tính chất oxy hoá mạnh đặc trưng của Javen còn có thể được sử dụng để xử lý chất độc hại, các kim loại nặng.
Javen dùng trong xử lý nước thải có nồng độ từ 12-15%, tùy vào nồng độ và hàm lượng chất bẩn, chất ô nhiễm trong nước mà liều lượng sử dụng sẽ khác nhau. Chẳng hạn với nước thải sinh hoạt, nồng độ Javen dùng là 12,5%, trong khi các nước thải khác như nước thải công nghiệp sẽ là 15%. Ngoài dùng đúng liều lượng khuyến cáo thì khi sử dụng Javen cần chú ý tuân thủ các quy tắc an toàn, tránh tiếp xúc với da, mắt. Rửa tay sau khi hoàn tất công việc liên quan và trước khi ăn. Javen ở điều kiện nhiệt độ cao vì sẽ gây hại sức khoẻ con người.
Đặc biệt cần chú ý đảm bảo nồng độ Clo không được vượt quá tiêu chuẩn cho phép. Nồng độ Clo quá cao sẽ gây ngộ độc mãn tính, đốt cháy các mô cơ thể, ảnh hưởng đến hệ hô hấp, mắt, da và dạ dày. Tuyệt đối không nuối Javen vì có thể gây đau rát dạ dày, hô hấp, tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng,…
Javen được đóng trong thùng chứa, bảo quản ở kho lưu trữ thông gió, khô, mát. Tránh để Javel ở nơi gần ánh sáng nguồn nhiệt, lửa, các dung dịch Axit, xà phòng, Amoni, Amoniac, Amin, Methanol,…
Hiện Javen là hợp chất được sử dụng khá phổ biến trong các hệ thống xử lý nước thải, chúng được xem là giải pháp khử trùng hiệu quả, an toàn và chi phí thấp. Để được hỗ trợ tư vấn về giải pháp xử lý nước thải, vui lòng liên hệ BIOGENCY qua Hotline 0909 538 514.
>>> Xem thêm: Canxi Clorua (CaCl2) và công dụng trong xử lý nước thải cần biết!