Việc sử dụng men vi sinh không đạt hiệu quả là tình trạng nhiều bà con nuôi tôm, cá gặp phải dù đã đầu tư men vi sinh chất lượng. Nguyên nhân thường do lựa chọn sản phẩm không phù hợp, dùng sai liều lượng, thời điểm hoặc quản lý môi trường ao chưa tối ưu. BIOGENCY sẽ hướng dẫn bà con cách áp dụng đúng phương pháp để phát huy tối đa hiệu quả men vi sinh tại bài viết dưới đây!
Những lý do khiến sử dụng men vi sinh không đạt hiệu quả
Việc men vi sinh không đạt hiệu quả như kỳ vọng thường xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Từ cách sử dụng, chọn lựa sản phẩm đến điều kiện môi trường đều có thể ảnh hưởng đến hiệu quả cuối cùng.
Sử dụng không đúng liều lượng và thời điểm
Khi sử dụng men vi sinh với lượng quá ít hoặc quá muộn trong chu kỳ nuôi, các vi sinh vật có lợi không đủ thời gian để phát triển và tác động tích cực lên môi trường ao nuôi. Nhiều người nuôi chỉ dùng men vi sinh khi ao đã ô nhiễm nặng. Lúc này, men vi sinh khó có thể phục hồi cân bằng sinh thái trong ao một cách nhanh chóng.
Ngược lại, việc lạm dụng men vi sinh cũng gây ra những hậu quả không mong muốn. Khi bổ sung quá mức, hệ vi sinh vật trong ao sẽ mất cân bằng, làm giảm hiệu quả của các chủng vi sinh có lợi. Hơn nữa, men vi sinh có thể tiêu hao quá nhiều chất hữu cơ trong ao, dẫn đến tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng cho tôm, gây stress và ảnh hưởng đến năng suất.
Chọn loại men vi sinh không phù hợp
Nguyên nhân quan trọng khác khiến men vi sinh không đạt hiệu quả là việc lựa chọn chủng vi sinh không phù hợp với điều kiện cụ thể của ao nuôi. Không phải tất cả các chủng men vi sinh đều có khả năng xử lý mọi vấn đề trong ao nuôi tôm.
Các chủng vi khuẩn hoặc nấm có lợi cần được lựa chọn dựa trên loại bệnh tôm đang gặp phải, đặc điểm môi trường ao cũng như mục tiêu sử dụng cụ thể. Chẳng hạn, nếu mục đích là giảm thiểu vi khuẩn gây bệnh như Vibrio, cần sử dụng các chủng men vi sinh có khả năng ức chế sự phát triển của Vibrio như một số loài Bacillus hoặc Lactobacillus.
Tình trạng kháng vi sinh vật, kháng thuốc
Yếu tố này đang trở thành một thách thức lớn trong ngành nuôi trồng thủy sản. Khi ao nuôi tôm đã từng bị nhiễm bệnh và phải sử dụng thuốc kháng sinh hoặc hóa chất, các vi khuẩn gây bệnh có thể đã phát triển khả năng kháng thuốc.
Điều này đặc biệt nghiêm trọng trong trường hợp người nuôi tôm đã sử dụng quá nhiều thuốc kháng sinh trong quá khứ mà không có chiến lược phòng bệnh hợp lý. Khi vi khuẩn gây bệnh phát triển khả năng kháng thuốc, việc sử dụng men vi sinh để ức chế chúng sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Điều kiện môi trường nước ao chưa tối ưu
Men vi sinh hoạt động hiệu quả nhất khi môi trường nuôi tôm được duy trì ổn định và tối ưu. Nếu môi trường ao nuôi không đáp ứng các điều kiện cần thiết như độ pH, nhiệt độ, độ mặn và sự lưu thông nước, men vi sinh sẽ không thể phát huy hết khả năng.
Khi độ pH trong ao quá cao hoặc quá thấp, nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và hoạt động của vi sinh vật có lợi trong men vi sinh. Nhiệt độ nước không phù hợp cũng có thể làm giảm khả năng sinh trưởng và phát triển của vi khuẩn có lợi.
Chất lượng men vi sinh không đồng nhất
Nguyên nhân không thể bỏ qua khiến men vi sinh không đạt hiệu quả là chất lượng của sản phẩm. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại men vi sinh, nhưng không phải tất cả đều đạt chất lượng như quảng cáo.
Một số sản phẩm có thể không chứa đủ số lượng vi sinh vật có lợi theo công bố, hoặc các vi sinh vật này đã chết khi đến tay người sử dụng. Điều này làm vi sinh vật có lợi không thể phát huy tác dụng khi không còn sống, dẫn đến sử dụng men vi sinh không đạt hiệu quả mong muốn.
Hướng dẫn cách sử dụng men vi sinh đạt hiệu quả mong muốn
Để men vi sinh phát huy tối đa tác dụng, người nuôi cần áp dụng đúng phương pháp từ khâu lựa chọn đến sử dụng. Việc tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
Cách lựa chọn men vi sinh
Bà con khi chọn men vi sinh cần chú ý thành phần ghi trên nhãn. Hai thành phần chính là lợi khuẩn và dưỡng chất đi kèm. Các chủng phổ biến gồm Bacillus, Nitrosomonas, Nitrobacter, mỗi loại có công dụng riêng nên cần chọn đúng mục đích. Bà con nên ưu tiên dạng nước vì hoạt tính cao, dễ hòa tan và tiện lợi hơn. Xem thêm: Men vi sinh dạng nước dùng trong nuôi tôm loại nào tốt?>>>
Bà con cũng cần phân biệt men vi sinh xử lý môi trường, đáy hay nước vì mỗi loại khác nhau. Khi mua, bà con nên chọn sản phẩm từ nhà sản xuất uy tín, ứng dụng công nghệ tiên tiến. Chế phẩm chất lượng cao cần thiết bị hiện đại, ổn định hơn. Bà con không nên ham rẻ mua hàng kém chất lượng.
Tăng sinh khối trước khi đưa vào ao nuôi
Một trong những biện pháp kỹ thuật quan trọng là tăng sinh khối của men vi sinh trước khi đưa vào ao nuôi. Tuy nhiên, cần lưu ý mỗi loại men vi sinh sẽ có giải pháp tăng trưởng hiệu quả khác nhau.
Men vi sinh chứa các chủng dạng bột như Bacillus Subtilis, Bacillus Cereus, Bacillus Licheniformis nên được hòa tan trong nước ao nuôi, thêm mật đường, sục khí mạnh trong 3-6 giờ để tăng sinh khối trước khi sử dụng. Xem thêm: Ủ men vi sinh nuôi tôm hiệu quả với men vi sinh Microbe-Lift Nutri Pack>>>
Men vi sinh có chứa Nitrosomonas spp (Nitrosomonas Marina) và Nitrobacter spp (Nitrobacter Winogradskyi và Nitrobacter Alkalicus) cũng nên được tăng sinh khối trước khi đổ vào ao nuôi để đảm bảo hoạt tính tối đa. Tuy nhiên, một số sản phẩm men vi sinh chất lượng cao không cần nuôi cấy phức tạp mà có thể sử dụng trực tiếp vào ao nuôi trong điều kiện thông thường.
Thời gian, tần suất và liều lượng sử dụng
Thời điểm tốt nhất để sử dụng men vi sinh là khoảng 8-10 giờ sáng khi nắng ấm, trời quang và hàm lượng oxy hòa tan cao. Điều kiện này giúp vi sinh vật có môi trường thuận lợi nhất để phát triển. Nên sử dụng vi sinh ngay từ đầu vụ để đạt hiệu quả tối đa. Tần suất sử dụng khuyến nghị là 3-4 ngày một lần vào đầu vụ, 2-3 ngày một lần từ giữa vụ đến cuối vụ.
Về liều lượng, cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của nhà sản xuất. Việc sử dụng liên tục quá mức sẽ làm mất cân bằng sinh thái, khiến tôm nuôi dễ bị kích ứng và stress. Ngược lại, với liều lượng quá ít, hiệu quả sẽ không cao hoặc hoàn toàn không có tác dụng.
Không dùng men vi sinh cùng lúc với kháng sinh, chất diệt khuẩn
Thuốc kháng sinh và hóa chất diệt khuẩn không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà còn cả vi khuẩn có lợi trong ao. Do đó, nếu đang sử dụng men vi sinh trong mô hình nuôi thì cần hạn chế tối đa việc sử dụng kháng sinh.
Trong trường hợp bắt buộc phải sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh, cần ngừng sử dụng men vi sinh trong thời gian điều trị. Sau khi sử dụng kháng sinh, ít nhất phải chờ 2 ngày mới được bổ sung lại men vi sinh để đảm bảo các chủng vi sinh có lợi không bị tiêu diệt.
Tương tự với các chất diệt khuẩn khác như Chlorine, Iodine hay các hóa chất tẩy rửa. Cần có khoảng cách thời gian phù hợp giữa việc sử dụng các chất này và men vi sinh để tránh làm giảm hiệu quả.
Sử dụng men vi sinh không đạt hiệu quả là tình trạng nhiều bà con gặp phải dù đã đầu tư. Để tối ưu hiệu quả, cần chọn sản phẩm chất lượng, dùng đúng liều, đúng thời điểm và quản lý môi trường ao tốt. Liên hệ ngay BIOGENCY qua HOTLINE 0909 538 514 để được tư vấn chi tiết và nâng cao kết quả nuôi trồng.
>>> Xem thêm: Men vi sinh xử lý nước nuôi tôm hiệu quả nhất!
