Dựa trên thông tin từ báo điện tử Người Lao Động và Vnexpress, bài viết này Biogency sẽ tổng hợp những đề xuất, đánh giá của các ban lãnh đạo các cấp về vấn đề “người nuôi tôm đối mặt với nhiều thách thức” tại hội nghị về phát triển ngành tôm tại Sóc Trăng năm 11/3/2022 kết hợp với Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 3/5/2019.
Các nội dung chính
Giá cả thị trường
Ban Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) vừa tổ chức diễn đàn đầu tiên của chuỗi hội thảo “Mô hình chuỗi sản xuất tôm phù hợp tiêu chuẩn xuất khẩu” tại tỉnh Sóc Trăng, lãnh đạo địa phương và bà con nông dân thẳng thắn phân tích.
Josh Madeira, Giám đốc chính sách bảo tồn biển tại Monterey Bay Aquarium của Seafood Watch, đánh giá ngành tôm Việt Nam đã phát triển trong những năm qua, nhưng cần năng động hơn để đạt đến tỷ USD. Ông chia sẻ “Chúng tôi nhìn thấy cơ hội ở đây nhưng để phát triển thì không phải mở rộng về diện tích nuôi mà là hàm lượng xuất khẩu tôm. Khi tuân thủ đúng quy trình và quy định, giá trị sẽ tăng lên”
Ông Quách Hồng Phong, Phó Chủ tịch hiệp hội tôm Mỹ Thanh kiêm Tổng giám đốc công ty TNHH nuôi tôm Vĩnh Thuận, cũng cho biết giá thành sản xuất tôm của Việt Nam cao hơn so với các nước như Ấn Độ, Indonesia,… ngoài ra thức ăn và con giống đang ở mức giá cao và nguồn cung chủ yếu từ các công ty nước ngoài.
“Họ có quyền kinh doanh có lợi nhuận cao nhất nên chưa đồng nhất về giá thành sản phẩm. Làm sao để có giá mà người sản xuất không thiệt thòi khi tỷ lệ người Việt thành công trong nuôi tôm chưa quá 3-5%, làm sao để tôi và con tôi không bỏ nghề?”, Ông trăn trở trong buổi thảo luận.
Nông dân ít tiếp cận với thông tin và công nghệ
Seafood Watch là một cơ quan đánh giá chất lượng thủy sản tự nguyện, độc lập được thị trường Hoa Kỳ và người tiêu dùng đánh giá cao. Tổ chức có trang web riêng với thông tin chi tiết về tiêu chuẩn chất lượng nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Tuy nhiên, đối với hầu hết nông dân, thông tin này vẫn còn mơ hồ. Mối quan tâm hàng đầu của họ vẫn còn tồn tại khi giá đầu vào biến động, biến đổi khí hậu ngày càng khó lường, thiệt hại tài chính,… tất cả trở thành trở ngại lớn trước khi bước vào một thị trường khó tính như Mỹ.
Với 20 năm kinh nghiệm nuôi tôm, ông Mai đưa ra một công thức đơn giản để cho ra một sản phẩm xuất khẩu tốt, đó là sự kết hợp giữa sức lao động, đất và “ ông trời”. Vì vậy, nông dân không thể chủ động hoàn toàn, nhưng nếu áp dụng công nghệ sẽ tiêu tốn hàng tỷ đồng, không đủ vốn, không ai đầu tư, lãi suất ngân hàng cao, điều kiện vay vốn khó khăn. Ông mong muốn tín dụng được thông thoáng hơn và người nông dân được nên thường xuyên tiếp cận với những thông tin hữu ích như vậy.
Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho biết, ngành tôm ở Cà Mau nói riêng, đặc biệt là toàn vùng ĐBSCL vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ. Sản lượng tôm bình quân của cả nước đạt trung bình khoảng 1 tấn/ha, Sóc Trăng đạt trên 3 tấn/ha, còn Cà Mau chỉ đạt khoảng 750 tạ/ha. Điều này cho thấy sự khác biệt và chênh lệch rất lớn giữa các phương thức sản xuất. “Hiện nhiều người nuôi tôm quảng canh chưa phân biệt được thiệt hại do con giống kém chất lượng hay do môi trường nên vẫn còn ủng hộ con giống kém chất lượng có giá thấp”, ông Sử đề cập.
Dựa quá nhiều vào lợi thế sẵn có
Tôm nước lợ là mặt hàng kinh tế mũi nhọn của ngành thủy sản của Sóc Trăng, tác động lớn đến kinh tế thủy sản tỉnh. Tuy nhiên, tài liệu báo cáo tham luận tại hội thảo cũng chỉ ra sự phát triển ngành này thời gian qua chủ yếu vẫn dựa trên những tiềm năng, thế mạnh sẵn có, phát triển còn mang tính tự phát và còn hạn chế trong thu hút đầu tư, chưa phát huy tối đa lợi thế so sánh trong mối quan hệ liên ngành, đa lĩnh vực. Phần lớn người nuôi tôm ở đây là hộ nhỏ với diện tích quy mô nhỏ, khả năng vốn còn yếu. Trong khi đó, tình hình bệnh trên tôm nuôi được đánh giá là mối đe dọa lớn nhất, giá tôm thương phẩm còn phụ thuộc rất lớn vào thị trường, điệp khúc được mùa mất giá, mất mùa được giá vẫn xảy ra thường xuyên.
Ông Nhã cho biết để nâng cao tình hình phát triển tôm về sản lượng, chất lượng cũng như giá trị, tỉnh Sóc Trăng có những giải pháp như nuôi theo công nghệ cao, nuôi tôm sạch theo hướng hữu cơ và tăng cường phát triển công nghệ cao. Trong đó, phát triển mô hình chuỗi liên kết cũng được khuyến khích đến nông dân. “Tuy nhiên, trong chuỗi sản xuất từ đầu, thị trường tiêu thụ đến bàn ăn vẫn cần nhiều sự hỗ trợ, đồng thuận của các bên. Đó là một trong những điều mà ngành đang tập trung, khuyến khích trong công tác chỉ đạo”, ông nhận định.
Thách thức khi hướng tới mô hình chuỗi nuôi tôm
Ông Nguyễn Đức Tùng, Giám đốc điều hành văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, thừa nhận quy trình sản xuất tôm thương phẩm chưa có mối liên hệ với nhau, người nuôi phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về công nghệ, kỹ thuật, giống nuôi, nguyên liệu,… Ông đặt câu hỏi liệu công nghệ có nên được phát triển hoặc chấp nhận như một chuỗi tham gia lớn hơn, trong trường hợp đó các bên liệu có thể liên kết chuỗi thành công không.
Chuỗi liên kết này bao gồm các nhà sản xuất, công ty cung cấp giống, thu mua, chế biến, thị trường và tất cả các công ty khác trong ngành. Cơ chế chuỗi là các bên cung cấp nguồn lực trực tiếp cho người nông dân và ngân hàng thanh toán. Ở đó, ngân hàng đóng vai trò như một đối tác, vừa quản lý – hỗ trợ tài chính, vừa giám sát việc thực hiện và ban hành các hình phạt nghiêm khắc.
“Vấn đề là nhà cung cấp thức ăn, con giống, người chăn nuôi biết tiêu chuẩn, giá trị thị trường nên thôi lừa dối nhau và mọi thứ nên rõ ràng. Vấn đề là làm sao để giảm thiểu chi phí đầu vào và lợi nhuận cao nhất. Đầu ra đó chính là cơ chế tiên quyết cho tất cả các bên liên quan”, ông Tùng nêu rõ.
Ông Võ Quang Huy, Chủ tịch Hiệp hội Tôm Mỹ Thanh, hỏi về vai trò của người nuôi tôm trong chuỗi liên kết và nông dân sẽ được hưởng lợi gì, chi tiết câu hỏi: “Để chuyển đổi thách thức về thời tiết, bệnh hại, chất lượng vật tư đầu vào, đối mặt với những nguy cơ lớn… liệu các bên có thể kết hợp trong chuỗi, người nuôi được hưởng lợi và ngân hàng thanh toán theo hóa đơn?”,
Ông đặt câu hỏi và hy vọng sẽ có chính sách ở đây sẽ cho phép Người nuôi tôm tiếp cận với nguồn vốn minh bạch để phát triển bền vững và tạo ra giá trị. Trong chuỗi liên kết này, lợi ích được phân chia hợp lý theo tỷ lệ rủi ro và lợi nhuận vì sự phát triển chung của các bên.
Ông Nguyễn Đức Tùng cho rằng sẽ rất nguy hiểm nếu người nuôi tôm cạnh tranh với nhau, thay vào đó nên liên kết với nhau để tạo thành chuỗi giá trị bền vững sẽ là hướng đi đúng đắn cho ngành nuôi tôm tại Việt Nam. Ông nói: “Hãy để thị trường phụ thuộc vào bạn, đừng khiến mình phụ thuộc vào thị trường.
_______________________________________
Qua bài viết trên mong rằng sẽ giúp bạn tiếp cận với những thông tin hữu ích và ứng dụng được trong quá trình nuôi tôm thực tế của mình. Nếu bạn đang thắc mắc đến các vấn đề liên quan đến quá trình nuôi tôm và ứng dụng vi sinh xử lý ao nuôi, xin hãy liên hệ ngay với Biogency theo Hotline:0909 538 514 để được tư vấn.
Theo vnexpress.net
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
