Những căn bệnh do nấm gây ra trong ao tôm thường rất khó điều trị dứt điểm do tốc độ lây lan nhanh, độc tố cao, gây tổn thất lớn cho vụ nuôi tôm. Vì vậy, khi mới bắt đầu quá trình chăn nuôi thủy sản, bà con cần biết cách phòng ngừa nấm trong ao tôm để tránh thiệt hại về kinh tế.
Các nội dung chính
Dấu hiệu nhận biết nấm trong ao tôm
Nấm trong ao tôm thường có hình cành cây phân nhánh, hình vảy hoặc một búi sợi mắc vào cành cây. Ban đầu, chúng sẽ có kích thước nhỏ và phát triển nhanh chỉ sau vài ngày. Đặc biệt, chúng thường dính chặt vào đất, đá, bạt ao, sàng cho ăn hay các vật dụng trong ao nuôi sau khi bà con cấp nước vào ao 7 – 10 ngày hoặc tảo phát triển quá mức, thải ra nhiều chất hữu cơ.
Ngoài ra, bà con cũng có thể nhận biết nấm xuất hiện trong ao tôm thông qua các dấu hiệu sau:
- Màu nước: Nước ao bị đục, màu sắc không đồng đều.
- Vảy trên vỏ tôm: Nếu nhận thấy trên vỏ tôm có các vảy màu trắng hoặc đen xuất hiện thì nhiều khả năng tôm đã bị nhiễm nấm.
Nấm trong ao tôm gây thiệt hại như thế nào?
Trong các ao nuôi công nghệ cao hay ao nuôi trải bạt, nấm thường xuất hiện ở các bờ, bạt đáy và các dụng cụ nuôi tôm, chẳng hạn như phao đặt dàn quạt. Ban đầu, chúng hình thành chỉ một cụm nhỏ nhưng lâu ngày sẽ phát triển thành một tổ nấm, sản sinh độc tố khiến môi trường ao nuôi bị ô nhiễm, đồng thời trở thành nơi ký sinh của các ký sinh trùng, vi khuẩn gây hại cho tôm.
Sự phát triển trên diện rộng của nấm sẽ khiến cho bà con khó theo dõi các chỉ tiêu chất lượng nước do hệ sinh thái ao bị thay đổi, từ đó khó đánh giá sức khỏe của tôm. Ngoài ra, độc tố của nấm cũng khiến hiệu quả sử dụng men vi sinh, thuốc và các hóa chất cho tôm bị giảm đáng kể.
Nguy hiểm hơn, tôm là loài động vật ăn tạp nên rất yêu thích “mùi tanh” của nấm. Nếu ăn phải các loại nấm này, tôm sẽ bị dính các độc tố, dẫn đến khó tiêu hóa và mắc các bệnh về đường ruột, khiến tôm bị chậm lớn, ốp thân, còi cọc và có thể chết. Bên cạnh đó, nấm cũng là tác nhân gây ra các căn bệnh khác trên tôm như bệnh gan tụy, mềm vỏ, đốm đen, ốp thân,… dẫn đến giảm năng suất về chất lượng và sản lượng.
Trước những thiệt hại về kinh tế và thời gian, công sức nuôi tôm, bà con cần nhận biết những dấu hiệu xuất hiện nấm để đưa ra phương án phòng ngừa hiệu quả.
Cách phòng ngừa nấm trong ao tôm
Với những ao tôm đã bị nhiễm nấm
Với những ao nuôi này, bà con trước tiên cần phải tẩy nấm và tiêu diệt các bào tử nấm một cách triệt để và cẩn thận trước khi thả tôm. Để thực hiện tốt việc cải tạo ao, bà con hãy thực hiện cách làm như sau:
- Dùng CaO (vôi nung) hòa với nước để tạo thành hỗn hợp đậm sệt. (Tham khảo: Cách sử dụng vôi trong ao tôm)
- Sử dụng dung dịch này tưới đều và quét lên bạt ao, các vật dụng trong ao nuôi. Lưu ý: Với các ao phủ bạt bờ và ao đất, bà con cần giữ ẩm mặt đáy ao, sau đó rắc khoảng 700 – 800 kg/1.000 m2 vôi nóng dày lên bề mặt đáy ao.
- Phơi bạt ao từ 2 – 3 ngày, sau đó xịt rửa và vệ sinh lại ao sạch sẽ. Đối với các vật dụng và thiết bị trong ao, bà con nên khử trùng bằng các dung dịch Chlorine, BKC, TCCA,…
- Kết hợp với chế phẩm sinh học xử lý nước trong quá trình nuôi tôm để bổ sung lợi khuẩn và ức chế các vi khuẩn gây hại cho hệ sinh thái ao.
Với những ao nuôi mới, chưa bị nhiễm nấm
Với những ao nuôi chưa bị nhiễm nấm hoặc ao nuôi mới, bà con chỉ cần vệ sinh sạch sẽ bạt đáy ao và các khu vực xung quanh, sau đó thực hiện các bước như sau:
- Kiểm tra chất lượng nước: Bà con hãy đo chất lượng nước, điều chỉnh độ pH, nồng độ oxy, nitrat, amoniac và phosphate trong nước để giảm thiểu tác động đến sức khỏe của tôm, đồng thời hạn chế sự phát triển của nấm. (Tham khảo các chỉ tiêu nước ao nuôi tôm)
- Sử dụng chế phẩm sinh học: Bà con nên kết hợp với các chế phẩm sinh học để tăng sức đề kháng cho tôm và xử lý nước, ngăn ngừa nấm hình thành và phát triển.
- Theo dõi và kiểm tra tôm thường xuyên: Bà con nên theo dõi và kiểm tra tôm thường xuyên nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh nấm, từ đó đưa ra phương án xử lý kịp thời và hiệu quả.
Cách xử lý khi nấm xuất hiện trong ao tôm
Với những ao nuôi đang có tôm
Khi phát hiện nấm có trong các ao nuôi đang có tôm, bà con cần phải đặc biệt lưu ý khi sử dụng các phương pháp xử lý cơ học như tẩy, chà cá thể nấm bởi đây là việc làm có thể khiến các bào tử nấm phát tán mạnh hơn. Bên cạnh đó, nấm cũng có thể phát sinh độc tố khi bị bong tróc, gây ảnh hưởng đến tôm và môi trường nước.
Để xử lý nấm trong ao tôm, một số người nuôi đã sử dụng hóa chất. Nhưng đây là cách rất nguy hiểm bởi không phải ai cũng có khả năng kiểm soát liều và lượng hóa chất đưa vào diệt nấm. Nếu thay đổi hóa chất mạnh hoặc tăng liều lượng sẽ khiến tôm bị bỏng mang hay ngộ độc khi thu hoạch.
Bà con có thể chọn một giải pháp xử lý nấm trong ao tôm hiệu quả cao và an toàn nhất hiện nay, đó là sử dụng chế phẩm vi sinh để ức chế nấm và các vi khuẩn có hại. Cách sử dụng cũng khá đơn giản, bà con chỉ cần tạt trực tiếp xuống ao, nhất là tại các khu vực dọc mép nước và chỗ xuất hiện nấm sẽ có thể ức chế nấm phát triển một cách tự nhiên mà không ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.
Sau khi đã bổ sung chế phẩm sinh học cho tôm, bà con hãy thực hiện theo các chỉ dẫn sau:
- Kiểm soát lượng thức ăn cho tôm, đồng thời liên tục bổ sung men tiêu hóa, các dưỡng chất hỗ trợ để củng cố hệ thống tiêu hóa của tôm, tăng sức đề kháng và hạn chế các tác động bất lợi. Bà con có thể tham khảo men vi sinh đường ruột cho tôm Microbe-Lift DFM – sản phẩm cung cấp hệ lợi khuẩn đường ruột tôm, giúp ngăn ngừa bệnh phân trắng và đường ruột nhờ 4 chủng lợi khuẩn cần thiết như Bacillus subtilis, Bacillus licheniformis,…
- Tuyệt đối không cho tôm ăn gần bờ.
- Nâng cao độ đục của mực nước để giảm ánh sáng. Không có quá trình quang hợp, nấm sẽ chết.
- Tăng cường sục khí, chạy quạt nước khi thời tiết thay đổi.
- Cách ly các dụng cụ, thiết bị bị nhiễm nấm ra khỏi ao.
- Luôn giữ màu nước ao nuôi ổn định.
Với những ao nuôi có nấm đang dính chân ấu trùng
- Xử lý những nguồn nước được cấp vào ao nuôi.
- Kiểm soát lượng và chất lượng thức ăn để hạn chế chất hữu cơ dư thừa – tác nhân gây ra sự hình thành và phát triển của nấm.
- Quản lý môi trường nước trong ao nuôi chặt chẽ hơn.
- Siphon đáy ao định kỳ. (tham khảo cách xi phông đáy ao)
- Sử dụng chế phẩm sinh học để xử lý nguồn nước và môi trường nước, ức chế vi khuẩn có hại, đồng thời bổ sung lợi khuẩn để xử lý các chất hữu cơ thừa có trong ao tôm.
Tham khảo: Diệt nấm đồng tiền trong ao tôm
Nấm và các vi khuẩn có hại, ký sinh trùng rất khó để xử lý nếu ao nuôi đã bị nhiễm, gây thiệt hại không nhỏ về kinh tế và vụ nuôi. Do đó, việc phát hiện sớm và phòng ngừa nấm trong ao tôm bằng các chế phẩm sinh học sẽ giúp bà con xử lý nhẹ nhàng, hiệu quả hơn, hạn chế tổn thất của mùa vụ. Liên hệ ngay với Biogency qua hotline 0909 538 514 để được cung cấp giải pháp ngừa nấm dễ dàng!
Tài liệu tham khảo:
Phòng ngừa nấm trong ao tôm – Tạp chí Thủy sản Việt Nam (thuysanvietnam.com.vn)
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
