Bà con nuôi tôm, đặc biệt là tôm thẻ chân trắng, đều nên nắm được tầm quan trọng của việc lắp đặt quạt nước ao tôm. Bởi đây là tiêu chí quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng nước và sức khỏe của tôm. Nếu bà con còn nhiều băn khoăn chưa rõ về vấn đề này, đừng bỏ qua bài viết sau đây của Biogency!
Các nội dung chính
Vì sao cần lắp quạt nước ao tôm?
Quạt nước là yếu tố quan trọng đảm bảo chất lượng môi trường nước lẫn đáy ao nuôi, từ đó góp phần quyết định năng suất mùa vụ. Vì sao chúng tôi có thể khẳng định như vậy? Dưới đây là những vai trò không thể phủ nhận của quạt nước trong ao nuôi tôm:
- Cung cấp nguồn oxy cho tôm: môi trường ao nuôi lý tưởng là có đủ oxy cho tôm, đặc biệt là trong những ao nuôi mật độ lớn. Quạt nước hoạt động sẽ xáo trộn dòng nước trong ao, tăng tiết diện cho oxy từ không khí hòa tan vào nước.
Bên cạnh đó, đối với ao nuôi có mật độ càng cao thì lượng chất thải càng lớn, nhu cầu oxy cần cho việc phân hủy chất thải cũng tăng theo. Việc chạy quạt nước sẽ giúp cho dòng nước lưu thông ổn định, phân tán lượng oxy đồng đều khắp ao từ tầng mặt lẫn tầng đáy.
- Cân bằng các yếu tố môi trường trong ao nuôi: khi quạt nước hoạt động, dòng nước sẽ luôn được xáo trộn và luân chuyển, khiến cho hiện tượng phân tầng nhiệt độ trong ao giảm đáng kể.
Ngoài ra các yếu tố khác như độ mặn, độ pH, tảo, vi sinh vật, động thực vật phù du,… cũng sẽ được phân tán đều khắp trong ao dưới tác động của quạt nước. Việc này đặc biệt quan trọng trong những ngày có sự biến đổi thời tiết như nắng gắt, mưa giông đột ngột.
- Tăng sự chuyển động của tôm: dòng nước chuyển động sẽ giúp tôm hoạt động nhiều hơn, giúp tôm tiêu hóa tốt, hấp thụ được nhiều thức ăn và khỏe hơn.
- Gom tụ chất thải về giữa ao: khi quạt nước hoạt động, các chất thải sẽ được gom lại về giữa ao, vô cùng thuận lợi cho công tác xi phông đáy và làm sạch môi trường ao nuôi.
- Hoạt động của quạt nước còn giúp phân bổ đều thức ăn, thuốc, hóa chất, chế phẩm sinh học (men vi sinh) đến mọi ngóc ngách của ao nuôi.
Với những công dụng trên, quạt nước trở thành thiết bị không thể thiếu trong ao nuôi tôm. Không có quạt nước tôm có khả năng bị thiếu oxy, rối loạn tiêu hóa, dễ bị đục cơ, khó lột vỏ và chết.
Để sử dụng quạt nước mang tới hiệu quả tốt, bà con nên lựa chọn loại quạt chất lượng cao, bố trí số lượng phù hợp với ao nuôi thực tế, lắp đặt đúng vị trí và cho quạt hoạt động trong thời gian thích hợp.
Các loại quạt nước phổ biến cho ao nuôi tôm
Hiện nay trên thị trường có 3 loại quạt nước cho nuôi tôm:
- Quạt 2 cánh
- Quạt 4 cánh
- Quạt có cánh tay dài
Cấu tạo của quạt nước: gồm một trục nối với trục mô tơ điện hoặc động cơ, trên trục lắp 10 – 15 cánh quạt. Cánh quạt có 2 dạng là cánh nhựa hoặc cánh lông nhím.
Quạt cánh nhựa có giá rẻ hơn, được sử dụng rộng rãi trong các trang trại nuôi tôm thâm canh lẫn bán thâm canh. Theo đánh giá từ người dùng, quạt nước chạy bằng mô tơ điện 3 pha có thể cung cấp oxy tốt hơn, nhờ khả năng tung nước lên khỏi mặt nước nhiều hơn nên lượng oxy khuếch tán từ không khí vào nước cũng tăng lên. Bên cạnh đó, trên thị trường hiện nay cũng có quạt nước chạy bằng năng lượng mặt trời hoạt động cũng rất hiệu quả, bà con có thể tham khảo thêm.
Quạt lông nhím thì thích hợp với ao nuôi đáy lót bạt hoặc đáy cát. Do lực tạo dòng chảy rất mạnh, quạt lông nhím sử dụng trong những ao nhiều bùn hoặc mùn bã hữu cơ sẽ khiến cho nước ao nhanh bị đục, ảnh hưởng không tốt lên việc hô hấp của tôm. Nên lắp đặt xen kẽ quạt lông nhím và quạt nhựa để vừa đảm bảo lượng oxy đầy đủ, vừa đảm bảo dòng chảy trong ao. Đặc biệt là với những ao có mực nước sâu hơn 1,4m, quạt cánh nhựa chỉ có thể đưa oxy xuống sâu tới 1,2m, cần bố trí thêm quạt lông nhím để đưa oxy xuống dưới đáy ao.
Cách bố trí quạt nước trong ao nuôi tôm
Số lượng quạt nước
Trung bình một cánh quạt có thể cung cấp đủ oxy cho 2.800 con tôm từ lúc mới thả cho đến khi thu hoạch.
Bà con dựa vào tình hình thực tế của trang trại nuôi để quyết định số lượng quạt nước cần lắp cho ao tôm. Cụ thể cần dựa vào các yếu tố: giống tôm, diện tích ao nuôi, mật độ nuôi, điều kiện kinh tế,…
Đặc biệt tôm thẻ chân trắng thường được nuôi với mật độ cao, đòi hỏi oxy rất lớn. Bà con tham khảo số lượng dàn cánh quạt cần lắp cho mỗi loại tôm trong 2 bảng dưới đây:
| Diện tích ao (m2) | Mật độ (con/m2) | Số lượng cánh quạt |
| 2000 – 3000 | 30 – 60 | 4 dàn (10 cánh quạt/dàn) |
| 60 – 100 | 6 dàn (10 cánh quạt/dàn) | |
| 4000 – 5000 | 30 – 60 | 6 dàn (10 cánh quạt/dàn) |
| 60 – 100 | 8 dàn (10 cánh quạt/dàn) |
Số lượng quạt nước cho ao nuôi tôm thẻ chân trắng.
| Diện tích ao (m2) | Mật độ (con/m2) | Số lượng cánh quạt |
| 2000 – 3000 | 15 – 20 | 3 dàn (10 cánh quạt/dàn) |
| 20 – 30 | 4 dàn (10 cánh quạt/dàn) | |
| 4000 – 5000 | 15 – 20 | 6 dàn (10 cánh quạt/dàn) |
| 20 – 30 | 8 dàn (10 cánh quạt/dàn) |
Số lượng quạt nước cho ao nuôi tôm sú.
Vị trí lắp đặt quạt nước
Khi lắp đặt quạt nước, bà con chú ý vị trí của quạt:
- Đặt cách bờ 3 – 5m hoặc cách chân bờ 1,5m.
- Khoảng cách giữa 2 cánh quạt nước từ 60 – 80cm.
- Lắp quạt so le nhau.
Tùy theo hình dạng ao nuôi mà bố trí cánh quạt nước sao cho tạo ra dòng chảy tốt nhất và cung cấp đầy đủ nhu cầu oxy cho tôm. Sau khi lắp xong, bà con nên cho chạy thử để kiểm tra bằng cách: cho quạt chạy, đổ xuống ao khoảng 5 – 10kg saponin, nếu thấy bọt nước tập trung ở giữa ao nghĩa là đã lắp quạt đúng.
Cách vận hành quạt nước
Ngoài lựa chọn loại quạt phù hợp, lắp đặt đúng vị trí, việc vận hành quạt như thế nào, vào lúc nào cũng vô cùng quan trọng đối với hiệu quả của thiết bị. Biogency xin chia sẻ với bà con bí quyết vận hành quạt nước trong ao nuôi tôm cực kỳ hiệu quả như sau:
- Trong giai đoạn tôm còn nhỏ, hoặc ao nuôi với mật độ thưa, nên bật quạt nước với vận tốc nhỏ và thời gian ngắn. Khi tôm lớn hơn, sử dụng lượng thức ăn trên 50kg/ha/ngày thì nên bật quạt nước thường xuyên.
- Đối với ao nuôi tôm thẻ chân trắng mật độ trên 40 con/m2, tôm sú trên 30 con/m2 có sử dụng thức ăn dạng viên, bắt buộc phải bật quạt nước khi mặt trời lặn và trong khoảng thời gian từ 3 – 6 giờ sáng.
- Riêng đối với tôm thẻ chân trắng, từ tháng thứ 2 thả tôm bà con nên bật quạt nước 24/24.
- Vào ban ngày trời có nắng, ao nuôi có thể tự tạo oxy nhiều hơn những lúc trời âm u hoặc mưa. Lúc này bà con nên giảm bớt thời gian chạy quạt khoảng 10 – 20% thời gian so với những ngày trời không có nắng.
- Vào những lúc trời quá nóng, mưa nhỏ hoặc âm u thì cần tiến hành chạy quạt. Nếu trời mưa lớn thì xả bớt lớp nước mưa trên bề mặt rồi mới tiến hành quạt nước, như vậy sẽ tránh được sự phân tầng oxy, nhiệt độ và độ mặn.
- Sau khi cho tôm ăn, chạy quạt nước để giữ thức ăn lơ lửng, đồng thời dồn chất thải và thức ăn thừa vào giữa ao, thúc đẩy quá trình chuyển hóa amoniac thành nitrat.
- Nếu ao nuôi của bà con ứng dụng công nghệ Biofloc, nên chạy quạt nước liên tục suốt ngày đêm chỉ trừ lúc cho ăn.
Có thể thấy quạt nước là thiết bị đóng vai trò quan trọng trong suốt quá trình nuôi tôm. Bà con cần nắm vững kiến thức về cách lắp đặt, sử dụng quạt nước trong ao nuôi tôm sao cho hiệu quả thì môi trường sống của tôm mới được đảm bảo. Hy vọng những kinh nghiệm Biogency chia sẻ trên đây đã giúp bà con có được nhiều kiến thức hữu ích. Để được tư vấn cặn kẽ hơn, đừng ngại liên hệ với Biogency qua Hotline 0909 538 514.
Tài liệu tham khảo:
- Sử dụng quạt nước trong nuôi tôm – Tạp chí Thủy sản Việt Nam (thuysanvietnam.com.vn)
- Quạt nước và oxy tiêu chí quan trọng trong nuôi tôm (camau.gov.vn)
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
