Việc nuôi cá kèo đòi hỏi bà con phải nắm vững kỹ thuật, từ lựa chọn giống khỏe mạnh, xây dựng ao nuôi đến việc quản lý chất lượng nước đều cần được thực hiện một cách khoa học. Ngoài ra, phòng trừ dịch bệnh cũng là một yếu tố quan trọng đảm bảo thành công của vụ nuôi. Để tìm hiểu rõ hơn về quy trình nuôi này, mời bà con hãy cùng BIOGENCY theo dõi bài viết dưới đây nhé!
Chuẩn bị ao nuôi cá kèo
Việc chuẩn bị ao nuôi là một trong những khâu quan trọng trong quá trình nuôi cá kèo. Một ao nuôi được thiết kế và chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp cá phát triển tốt, hạn chế bệnh tật. Dưới đây là những yếu tố cần lưu ý khi chuẩn bị vuông và nước nuôi:
Xây dựng ao nuôi
Một ao nuôi được thiết kế đúng kỹ thuật sẽ là ngôi nhà lý tưởng cho cá phát triển, từ đó mang lại hiệu quả kinh tế cao cho chủ nuôi. Vậy, để xây dựng một ao nuôi cá kèo đạt chuẩn, bà con cần chú ý những điều gì? Hãy cùng tìm hiểu ngay nhé!
- Vị trí: Bà con nên chọn những khu vực gần sông, rạch để thuận tiện trong việc cấp thoát nước và đảm bảo chất lượng nước nuôi.
- Đặc tính đất nền: Đất nền đáy ao cần phải là loại đất thịt pha sét hoặc cát, không chứa quá nhiều bùn nhão và lớp bùn không nên vượt quá 5cm.
- Diện tích và độ sâu: Ao nuôi cần có diện tích tối thiểu 2000m² và độ sâu từ 1.8 – 2.0m để cá kèo có đủ không gian hoạt động và phát triển.
- Bờ ao: Bờ ao cần được thiết kế chắc chắn, có độ dốc vừa phải để dễ dàng đi lại. Chiều rộng đáy tối thiểu 4m, mặt 2-3m và cao hơn mức triều cường ít nhất 0.5m.
- Ao lắng: Bà con cần xây dựng ao lắng với diện tích chiếm 20-30% diện tích ao nuôi để quản lý chất lượng nước trước khi cấp vào ao chính.
- Chất lượng đất và nước: Đất phải không bị nhiễm phèn, nước ao cần có độ pH từ 7.5-8.5, độ mặn 10-30%o và nhiệt độ ổn định từ 28-33°C.
Chuẩn bị nước nuôi
Chuẩn bị nguồn nước sạch là yếu tố quyết định đến sự thành công của vụ nuôi. Để đảm bảo chất lượng nước tốt nhất, các chủ nuôi cần tránh lấy nước từ các nguồn sau:
- Vùng dịch bệnh: Nước từ các khu vực đang xảy ra dịch bệnh có thể chứa nhiều mầm bệnh gây hại cho cá.
- Nguồn nước phát sáng: Đây là dấu hiệu cho thấy trong nước có nhiều vi sinh vật gây hại, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của cá.
- Nước đục, nhiều bọt, màng nhầy: Nước này thường chứa nhiều chất hữu cơ phân hủy, làm giảm lượng oxy hòa tan trong nước, gây hại cho cá.
- Nước thuỷ triều: Lúc này, nước thường mang theo nhiều phù sa, các chất bẩn có thể gây hại cho ao nuôi.
Do đó, để có được chất lượng nước đạt chuẩn, bà con nên tiến hành cấp nước vào ao lắng ít nhất 5-7 ngày cho các chất bẩn lắng xuống đáy. Sau đó, chủ nuôi cần chuyển nước vào ao nuôi thông qua túi lọc có mắt lưới dày nhằm loại bỏ hoàn toàn tạp chất. Đặc biệt, khi cấp nước vào ao nuôi thì mực nước nên ở mức 0.3 – 0.4 m và tăng dần theo độ tuổi của cá trong các tháng tiếp theo.
Hơn nữa, khoảng 2-3 ngày sau khi cấp nước, để loại bỏ cá tạp, bà con nên sử dụng dây thuốc cá hoặc saponin với liều lượng phù hợp. Đồng thời, sau 2-3 ngày diệt tạp, bà con cũng cần diệt khuẩn bằng lodine hoặc BKC 80% với liều lượng 1 lít/1000m³, tốt nhất nên thực hiện vào buổi chiều mát, nhằm giảm thiểu tác động của hóa chất đến môi trường ao nuôi.
Chọn giống cá kèo và thả giống
Mùa vụ khai thác cá kèo giống chủ yếu tập trung vào hai khoảng thời gian tháng 4-5 và tháng 9-11. Ngoài ra, khi chọn mua cá giống, bà con cũng cần lưu ý một số đặc điểm sau:
- Màu sắc: Chủ nuôi cần ưu tiên chọn cá kèo có màu đen, tránh cá kèo có màu trắng vì đây thường là những cá thể yếu ớt hoặc bị bệnh.
- Kích cỡ: Cá giống có kích thước đồng đều khoảng 3-5cm, không quá lớn cũng không quá nhỏ.
- Hành vi: Cá khỏe mạnh thường bơi lội linh hoạt, chủ động, không bị xây xát, vây đủ và không có dấu hiệu bệnh tật. Bụng cá no tròn cho thấy cá đã bắt đầu ăn được thức ăn bên ngoài.
- Trọng lượng: Hiện nay, nguồn giống chủ yếu vẫn dựa vào khai thác tự nhiên, do đó, bà con nên ưu tiên cá có trọng lượng từ 18.000 – 20.000 con/kg để có được vụ nuôi thành công.
Hơn nữa, bà con nên thả giống cá với mật độ dao động từ 80 – 100 con/m2. Nếu thả quá dày, cá sẽ cạnh tranh thức ăn và không gian sống dẫn đến chậm lớn, dễ mắc bệnh. Ngoài ra, môi trường ao nuôi cá kèo cũng dễ bị ô nhiễm và biến động bất thường.
Quản lý và cho cá ăn
Quản lý ao nuôi và thức ăn là một trong những yếu tố quyết định đến sự tăng trưởng và sức khỏe của cá. Việc cho cá ăn đúng cách không chỉ đảm bảo cá đủ chất dinh dưỡng mà còn giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường ao nuôi cá kèo.
Đối với việc cho cá kèo ăn
Cá kèo là loài cá ăn tạp có thể tận dụng nhiều nguồn thức ăn khác nhau. Để nuôi cá kèo đạt hiệu quả cao, bà con cần đảm bảo cung cấp đủ và cân đối các loại thức ăn sau:
- Thức ăn tự nhiên: Cá kèo thường ăn các sinh vật như phù du động thực vật, rong tảo, mùn bã hữu cơ… Để duy trì thức ăn tự nhiên phải định kỳ bón thêm phân hữu cơ đã ủ hoại 10 – 15 kg/100 m2/tuần hoặc 100 – 150g phân vô cơ/tuần.
- Thức ăn chế biến: Đây là hỗn hợp cám gạo và bột cá nấu chín, bổ sung thêm premix khoáng, vitamin. Hàm lượng đạm thức ăn nên dao động từ 25% ở 2 tháng đầu xuống 22 – 20% ở tháng 3, 4 và cuối cùng là 18% trong 2 tháng cuối cùng. Cá cần được cho ăn 4 – 6% trọng lượng thân/ngày, chia đều thành 2 bữa.
- Thức ăn viên công nghiệp: Trong giai đoạn nuôi cá, bà con cần chọn thức ăn viên có kích thước phù hợp. Hàm lượng đạm nên được điều chỉnh khoảng 25 – 28% ở giai đoạn đầu và giảm dần theo tuổi của cá. Lượng thức ăn cung cấp mỗi ngày chiếm khoảng 1-1,5% trọng lượng cơ thể và nên chia nhỏ ra cho cá ăn 2 bữa/ngày.
Ngoài ra, nếu muốn tăng cường sức đề kháng cho cá kèo, bà con có thể trộn thêm các chất dinh dưỡng như vitamin C, men tiêu hóa, khoáng vi lượng với liều lượng 5-7gram/kg thức ăn cho cá.
Đối với việc quản lý ao nuôi
Chất lượng nước đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi cá kèo. Để đảm bảo môi trường sống tốt nhất cho cá, các chủ nuôi cần tuân thủ các quy tắc như:
- Điều chỉnh mực nước theo từng giai đoạn: Trong hai tuần đầu sau khi thả cá, mực nước nên giữ ở mức 0.4 – 0.5m. Sau đó, bà con tăng dần mực nước lên 0.2m mỗi tuần cho đến khi đạt mức tối đa phù hợp với ao nuôi.
- Cải thiện chất lượng nước: Định kỳ 7-10 ngày một lần, người nuôi nên sử dụng kết hợp Zeolite và vi sinh xử lý nước ao nuôi Microbe-Lift AQUA C, giúp ổn định môi trường ao nuôi.
- Theo dõi thường xuyên: Các thông số môi trường như pH, độ kiềm cần được kiểm tra thường xuyên. Đặc biệt, trong mùa mưa, người nuôi cần chú ý đến độ mặn của nước cấp vào ao, đảm bảo không chênh lệch với độ mặn trong ao để tránh gây sốc cho cá.
- Thay nước định kỳ: Việc thay nước khoảng 30% lượng nước ao mỗi tuần là cần thiết. Nếu nước ao bị đổi màu hoặc có mùi hôi, người nuôi cần thay nước sạch để duy trì môi trường nuôi trong lành.
- Kiểm tra và bảo trì: Bà con nên định kỳ kiểm tra bờ ao để phát hiện và sửa chữa kịp thời những hư hỏng nhằm ngăn chặn tình trạng cá thoát ra ngoài.
Phòng và trị bệnh khi nuôi cá kèo trong ao
Nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào mô hình nuôi cá kèo, người nuôi hiện nay đã có thể chủ động hơn trong việc phòng và trị bệnh cho cá. Dưới đây là một số bệnh và những biện pháp can thiệp kịp thời ở cá kèo:
Bệnh nhiễm khuẩn huyết
Các loại vi khuẩn như Aeromonas, Vibrio, Streptococcus… thường gây nhiễm trùng huyết và suy đa phủ tạng ở cá, biểu hiện qua các triệu chứng như:
- Ngoại hình: Cơ thể xuất hiện các mảng đỏ, bụng sẫm màu từng vùng, lưng có nhiều vết thương, đuôi và vây bị hoại tử. Ngoài ra, cá còn có các triệu chứng như mắt mờ đục, lồi sưng, hậu môn sưng to
- Hành vi: Cá bỏ ăn, bơi lờ đờ, thường nổi nghiêng hoặc đứng yên trên mặt nước
Khi cá bị bệnh, bà con cần thay thế 30% lượng nước và giảm thức ăn xuống còn 50% trong vòng 3-7 ngày. Để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, hãy sử dụng Iodine, Vimekon hoặc Vime – Protex. Sau 3 ngày thì bổ sung một liều vi sinh vào ao nhằm khôi phục hệ vi sinh vật có lợi. Cuối cùng, trộn tỏi tươi, vitamin C và Glusome vào thức ăn trong 7-10 ngày hỗ trợ quá trình hồi phục.
Bệnh trắng đuôi
Bệnh chủ yếu do vi khuẩn Pseudomonas dermoalba gây ra và thường xuất hiện các triệu chứng như:
- Giai đoạn đầu: Xuất hiện các đốm trắng nhỏ trên đuôi, sau đó lan rộng ra các vây lưng, hậu môn.
- Giai đoạn nặng: Đuôi và các vây bị xuất huyết, rách nát. Cá bỏ ăn, bơi lờ đờ, thường úp đầu hoặc lơ lửng gần mặt nước.
Để cải thiện sức khỏe cá, chủ nuôi cần thay 30% nước ao và giảm lượng thức ăn trong 5-7 ngày. Tiếp theo, bà con sử dụng thuốc diệt khuẩn, sau đó dùng thuốc Zeoline hấp thụ độc tố trong 2-3 ngày liên tiếp vào buổi sáng. Cuối cùng, sau 3 ngày diệt khuẩn thì bổ sung vi sinh để cân bằng lại hệ vi sinh vật trong ao.
Thu hoạch
Thông thường, cá sẽ được nuôi trong khoảng 4-5 tháng và khi cá đạt trọng lượng khoảng 40-50 con/kg thì bà con có thể tiến hành thu hoạch. Để việc thu hoạch diễn ra thuận lợi, chủ nuôi cần lưu ý một số điểm sau:
- Mực nước: Chủ nuôi nên giữ mực nước ao ở mức tối thiểu 0.7m để tránh tình trạng cá vùi mình vào bùn, gây khó khăn cho việc thu bắt.
- Thời gian: Thời điểm thu hoạch lý tưởng là vào ban đêm, khi mà cá ít hoạt động.
- Phương pháp: Bà con nên sử dụng lưới kéo để vớt cá lên, nhưng nếu đáy ao không quá dày bùn có thể kết hợp xả cống nhằm rút ngắn thời gian thu hoạch.
Bài viết trên đã cung cấp cho bà con những kiến thức cần thiết về quy trình nuôi cá kèo. Hy vọng rằng chia sẻ này sẽ giúp các chủ nuôi cá đạt hiệu quả cao, mang lại thu nhập ổn định. Nếu bà con có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay với BIOGENCY qua hotline 0909 538 514 để được tư vấn chi tiết nhất nhé!
>>> Xem thêm: Biện pháp để nâng cao chất lượng nước nuôi tôm cá
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
