Xử lý nước thải tập trung và phi tập trung là 2 mô hình phổ biến hiện nay. Vậy 2 giải pháp này có gì khác biệt, áp dụng hệ thống xử lý nước thải tập trung hay phi tập trung là tốt nhất? Cùng Biogency tìm hiểu ưu nhược điểm từng giải pháp để có câu trả lời.
Các nội dung chính
Xử lý nước thải tập trung, phi tập trung là gì?
Để đảm bảo an toàn cho môi trường và con người, nước thải cần được xử lý trước khi xả thải. Hiện có 2 mô hình xử lý chủ yếu là xử lý tập trung và phi tập trung, tùy theo điều kiện, nhu cầu của từng doanh nghiệp sẽ lựa chọn mô hình phù hợp.
Xử lý nước thải tập trung là gì? Áp dụng cho những trường hợp nào?
Xử lý nước thải tập trung là khái niệm chung cho hệ thống xử lý tổ hợp. Phương pháp này bao gồm các hạng mục và thiết bị đi kèm thu gom xử lý từ nhiều nguồn khác nhau tại các trạm xử lý trung tâm.
Cụ thể như sau: Nước thải từ hộ gia đình, cơ quan, nhà máy,…được dẫn theo hệ thống cống đến trạm xử lý nước thải tập trung. Tại trạm xử lý, nước thải sẽ trải qua các bước xử lý như lắng, sinh học,…để loại bỏ các chất ô nhiễm. Sau khi xử lý, nước thải sẽ đạt tiêu chuẩn trước khi xả ra môi trường.
Hệ thống xử lý nước thải tập trung thường được áp dụng tại các khu công nghiệp, khu chế xuất trong nước và liên doanh, các khu dân cư, khu đô thị, trung tâm thương mại, làng nghề sản xuất…
Xử lý nước thải phi tập trung là gì? Áp dụng cho những trường hợp nào?
Xử lý nước thải phi tập trung là mô hình xử lý nước thải riêng lẻ tách biệt. Phương pháp này nhằm đảm bảo tối ưu cho các cơ sở xả thải nhỏ lẻ. Giúp tối ưu chi phí xử lý cho các doanh nghiệp.
Hệ thống xử lý nước thải phi tập trung thường được áp dụng chủ yếu cho các hộ, cơ sở sản xuất có quy mô vừa và nhỏ. Đáp ứng được các yêu cầu và quy định với công suất < 1000m3/ngày đêm. Mô hình xử lý nước thải tại chỗ áp dụng cho các cơ sở thoát nước riêng lẻ <50m3/ngày đêm. Các cụm dân cư sẽ áp dụng đối với một hộ liền kề có lượng nước thải từ 50-200m3/ngày đêm…
Ưu điểm, hạn chế của hệ thống xử lý nước thải tập trung và phi tập trung
Mỗi hệ thống xử lý đều có ưu điểm cũng như hạn chế riêng, tuỳ thuộc vào đặc điểm, nhu cầu của từng lĩnh vực, doanh nghiệp để lựa chọn mô hình phù hợp, tối ưu nhất.
Ưu nhược điểm của hệ thống xử lý nước thải tập trung
Ưu điểm:
- Có khả năng xử lý lượng nước thải lớn hoặc có chứa chất độc hại do có đệm bảo vệ tốt.
- Hạn chế tối đa mùi hôi nhờ quy trình xử lý diễn ra tập trung tại một địa điểm.
- Quá trình xử lý ổn định và đơn giản vận hành nhờ được điều khiển bởi hệ thống PLC tự động.
- Ít ảnh hưởng đến hạ tầng kỹ thuật do thu gom và xử lý nước thải theo phương thức tập trung.
- Tiết kiệm chi phí nhờ đầu tư từng giai đoạn, sử dụng nguyên vật liệu địa phương.
- Được áp dụng rộng rãi trên thế giới nhờ hiệu quả cao.
- Rủi ro môi trường thấp hơn khi xảy ra sự cố nhờ lưu lượng nhỏ tại từng điểm.
- Lợi dụng địa hình để giảm chi phí nhờ lực hút của độ dốc, ngập nước.
Nhược điểm: Mặc dù chi phí thiết lập hệ thống tập trung thường rẻ hơn so với các giải pháp xử lý tại chỗ. Tuy nhiên chi phí bảo trì hệ thống tập trung thường rất cao. Do đó chủ đầu tư phải suy nghĩ về chi phí liên tục cũng như chi phí thiết lập ban đầu.
Ưu nhược điểm của hệ thống xử lý nước thải phi tập trung
Ưu điểm: Hệ thống xử lý nước thải phi tập trung có ưu điểm là không đòi hỏi quỹ đất, trạm bơm lớn; chọn lựa về kỹ thuật đa dạng hơn (tùy vào quy mô cần xử lý); phù hợp với các mức độ yêu cầu phát thải; giảm thiểu rủi ro về môi trường khi gặp sự cố…
Theo các chuyên gia, so với mô hình xử lý tập trung thì mô hình xử lý phi tập trung sẽ giúp tối ưu chi phí hơn cho doanh nghiệp, nhất là khi đại đa số doanh nghiệp Việt Nam là doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ. Đồng thời đây cũng là mô hình có ích với điều kiện ở nước ta, hệ thống triển khai nhanh, tiết kiệm chi phí và công sức.
Nhược điểm của hệ thống xử lý nước thải phi tập trung là không đồng bộ về tiêu chuẩn, mỗi người làm một cách nên thường khó kiểm tra về chất lượng. Với các khu vực xa xôi, nông thôn thường gặp khó khăn ở khâu vận hành và bảo dưỡng.
Tóm tắt so sánh: Xử lý nước thải tập trung và phi tập trung
| Hạng mục so sánh | Xử lý nước thải tập trung | Xử lý nước thải phi tập trung |
| Định nghĩa | Là khái niệm chung cho hệ thống xử lý nước thải tổ hợp, bao gồm các hạng mục và thiết bị đi kèm thu gom xử lý từ nhiều nguồn khác nhau tại các trạm xử lý trung tâm. | Là mô hình xử lý nước thải riêng lẻ tách biệt, nhằm đảm bảo tối ưu cho các cơ sở xả thải nhỏ lẻ. |
| Nước thải áp dụng | Nước thải từ khu công nghiệp, khu chế xuất trong nước và liên doanh, các khu dân cư, khu đô thị, trung tâm thương mại, làng nghề sản xuất… | Áp dụng chủ yếu cho các hộ, cơ sở sản xuất có quy mô vừa và nhỏ. |
| Ưu điểm | – Có khả năng xử lý lượng nước thải lớn hoặc có chứa chất độc hại do có đệm bảo vệ tốt. – Hạn chế tối đa mùi hôi nhờ quy trình xử lý diễn ra tập trung tại một địa điểm. |
– Không đòi hỏi quỹ đất, trạm bơm lớn. – Giảm thiểu rủi ro về môi trường khi gặp sự cố. |
| Nhược điểm | Chi phí bảo trì hệ thống tập trung thường rất cao. | – Không đồng bộ về tiêu chuẩn. – Thường gặp khó khăn ở khâu vận hành và bảo dưỡng. |
Trên đây là nội dung so sánh về hệ thống xử lý nước thải tập trung và phi tập trung. Mỗi mô hình đều có lợi thế và hạn chế riêng, để có thể áp dụng đạt hiệu quả đòi hỏi nhiều yếu tố từ lựa chọn mô hình đến cách vận hành. Hy vọng bài viết hữu ích với quý bạn đọc.
>>> Xem thêm: Ứng dụng công nghệ sinh học trong xử lý nước thải
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
