Mỗi ngày Việt Nam có khoảng 60 nghìn tấn rác sinh hoạt thải ra, trong đó 64% được xử lý bằng phương pháp chôn lấp, nhưng chỉ 20% đảm bảo vệ sinh. Xử lý rác thải bằng phương pháp sinh học đã và đang góp phần giảm thiểu một lượng rác thải khổng lồ gửi đến các bãi chôn lấp mà không gây tác động xấu đến môi trường. Bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết hơn về xử lý rác thải sinh học, phương pháp đang được áp dụng ưu tiên hiện nay.

Các nội dung chính

Xử lý rác thải bằng phương pháp sinh học là gì?

Xử lý rác thải bằng phương pháp sinh học là phương pháp sử dụng vi sinh vật (chủ yếu là nấm và vi khuẩn) để phân huỷ hoặc biến đổi các thành phần hữu cơ trong rác thải thành sản phẩm cuối cùng không gây ô nhiễm môi trường.

Nguyên tắc của phương pháp này dựa trên cơ chế hoạt động sống của vi sinh vật. Cụ thể, vi sinh vật có khả năng tiết các enzyme để phân giải các chất thải hữu cơ phức tạp như cellulose, tinh bột, protein, lipid,…. thành những chất hữu cơ đơn giản, sau đó mới hấp thụ các chất này vào cơ thể để cung cấp cho các hoạt động sống. Nhờ vậy, rác thải hữu cơ được phân huỷ.

Các phương pháp sinh học trong xử lý rác thải

Phương pháp xử lý rác thải sinh học chủ yếu hiện nay là ủ sinh học (ủ phân compost). Các quá trình sinh hóa diễn ra trong đống ủ chủ yếu do hoạt động của các vi sinh vật sử dụng các hợp chất hữu cơ làm nguồn dinh dưỡng cho các hoạt động sống của chúng. Rác hữu cơ tại các đống ủ được phân hủy theo nhiều giai đoạn chuyển hóa sinh học khác nhau.

Quá trình phân hủy hiếu khí: Chất hữu cơ bị oxy hóa sinh hóa thành dạng đơn giản như protein, tinh bột, chất béo và một lượng nhất định xenluloza dựa trên hoạt động của vi sinh vật hiếu khí (có sự tham gia của oxy), độ ẩm từ 50-60%. Ưu điểm của phương pháp này là quá trình phân huỷ khá nhanh, tạo ra phân bón sạch cho nông nghiệp.
Quá trình chuyển hóa yếm khí và kỵ khí: Các chất hữu cơ đơn giản được chuyển hóa tiếp thành các axit béo dễ bay hơi, rượu, CO2 . N2 và khí metan. Mô hình nổi bật của phương pháp này là hầm Biogas, ưu điểm khả năng chịu tải của công trình sinh học cao, đặc biệt khí biogas phục vụ nhu cầu về năng lượng, có vốn đầu tư thấp.

Để đảm bảo tiến độ và chất lượng thành phẩm sau ủ, trong quá trình ủ cần kiểm soát các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của vi sinh vật như độ ẩm, nhiệt độ, độ pH, độ thoáng khí và phân phối O2, dinh dưỡng và vi lượng.

Ưu, nhược điểm của phương pháp xử lý rác thải sinh học

Rác thải sau khi thu gom sẽ được phân loại, tương ứng với loại rác sẽ áp dụng phương pháp xử lý khác nhau. Đối với rác có thể tái chế sẽ được thu hồi và tái chế phù hợp. Đối với rác thải ít ô nhiễm, dễ cháy được xử lý bằng nhiệt.

Phần lớn (64%) sẽ được xử lý bằng phương pháp chôn lấp. Tuy nhiên với quá trình đô thị hoá, kết hợp lượng rác thải sinh hoạt từ nhựa, nilon,… đã gây quá tải cho quỹ đất sử dụng cho bãi rác chôn lấp. Phương pháp xử lý rác thải sinh học góp phần giảm thiểu lượng rác thải khổng lồ gửi đến các bãi chôn lấp, từ đó giảm diện tích đất chôn lấp. Đây là ưu điểm lớn, bên cạnh đó, phương pháp này còn có những ưu điểm sau:

Thân thiện với môi trường.
Tiêu diệt mầm bệnh trong chất thải.
Sản phẩm cuối cùng của quá trình xử lý có thể được tận dụng để làm phân bón, cải tạo đất, sử dụng năng lượng.
Vận hành đơn giản, ít chi phí, không đòi hỏi kỹ thuật hay trình độ chuyên môn cao.

Hạn chế khi xử lý rác thải bằng phương pháp sinh học chính là mức tự động hoá của công nghệ chưa cao, việc phân loại gần như thực hiện thủ công tốn khá nhiều thời gian. Bên cạnh đó, phương pháp này khó kiểm soát được lượng khí sinh học sản sinh để tận dụng tối ưu, mùi hôi từ quá trình xử lý cũng là vấn đề mà phương pháp sinh học cần khắc phục.

Ứng dụng chế phẩm sinh học tăng hiệu suất xử lý rác thải hữu cơ

Để khắc phục những hạn chế còn tồn đọng của phương pháp xử lý rác thải bằng sinh học, chế phẩm sinh học tích hợp các chủng vi sinh hoạt tính mạnh ra đời, tăng tốc quá trình phân huỷ, mang lại hiệu suất xử lý cao, nhanh chóng. Đồng thời khắc phục các vấn đề về mùi hôi hiệu quả.

Men vi sinh ủ phân hữu cơ Microbe-Lift BPCC là một trong những sản phẩm nổi bật đang được ưa chuộng hiện nay.

Ưu điểm của Microbe-Lift BPCC:

Chứa đa dạng chủng vi sinh hoạt động mạnh gấp 5-10 lần vi sinh thường, rút ngắn đến 50% thời gian ủ phân.
Giảm rõ rệt mùi hôi phát sinh trong quá trình ủ.
Giảm nồng độ ô nhiễm trong nước rỉ ra từ đống ủ.
Tăng chất lượng phân hữu cơ đầu ra đồng đều.
Sản phẩm áp dụng cho tất cả các phương pháp ủ phân hữu cơ.
Vi sinh dạng lỏng, dễ pha trộn, dễ sử dụng và bảo quản.

Sự ra đời của chế phẩm sinh học như Microbe-Lift BPCC đã mang lại nhiều lợi ích, nâng cao hiệu quả xử lý rác thải bằng phương pháp sinh học. Tuy nhiên để giải quyết tốt vấn đề rác thải, điều quan trọng cần thực hiện song song là hạn chế lượng rác phát thải đồng thời nâng cao ý thức phân loại rác thải từ mỗi hộ gia đình, khu dân cư.

>>> Xem thêm: Quy trình ủ phân compost từ rác thải sinh hoạt

Chịu trách nhiệm nội dung

Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh