Phèn sắt là một hợp chất hóa học với công thức FeSO4, thường được sử dụng rộng rãi trong ao nuôi tôm. Tuy nhiên, khi sử dụng phèn sắt cũng đồng nghĩa với việc đối mặt với một số tác hại trong quá trình nuôi tôm. Để hiểu rõ hơn về vai trò và các tác hại của phèn sắt có thể gây ra trong ao nuôi tôm, hãy cùng Biogency tìm hiểu trong bài viết này nhé!
Các nội dung chính
Phèn sắt là gì? Vì sao trong ao nuôi tôm chứa phèn sắt?
Phèn sắt là một muối kép của sắt (III) sunfate kết hợp với muối sunfat của một kim loại kiềm hay anion. Phèn sắt thường xuất hiện dưới dạng bột màu xanh nhạt hoặc hạt tinh thể màu trắng và có công thức chung là MI FeIII(SO4)2.12H20.
Trong ao nuôi tôm, phèn sắt thường tồn tại do sự hiện diện của sắt trong nước ở dạng Fe2+ và Fe3+. Ngoài ra, phèn cũng có thể xuất hiện do sắt tiềm tàng trong đất, tồn tại dưới dạng pirit sắt (FeS2), nên trong ao luôn có sự hiện diện của sắt. Khi hàm lượng sắt hòa tan trong nước tăng cao, phèn sắt sẽ được tạo thành và xuất hiện trong ao nuôi tôm.
Tác hại của phèn sắt trong ao nuôi tôm
Dưới đây là một số tác hại của phèn sắt cho môi trường và sức khỏe của tôm, bao gồm:
- Làm tôm bị mềm vỏ, lột xác không hoàn toàn: Phèn sắt trong ao nuôi tôm có thể gây ra vấn đề khiến việc lột xác của tôm trở nên khó khăn. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng tôm bị mềm vỏ hoặc lột vỏ không hoàn toàn. Ngoài ra phèn sắt cũng như gây ra tình trạng “bệnh vảnh mang”, làm giảm tỷ lệ sống của tôm đặc biệt là ở tôm nhỏ.
- Ảnh hưởng xấu đến hoạt động của enzyme: Đất phèn có độ acid cao, ức chế hoạt động của enzyme, dẫn đến tốc độ tăng trưởng của tôm chậm lại. Đồng thời, nước chứa phèn làm tăng quá trình hô hấp của tôm, tiêu tốn nhiều năng lượng hơn làm giảm khả năng sinh trưởng của chúng.
- Tăng quá trình hô hấp và tiêu hao năng lượng: Nồng độ cao của phèn sắt có thể kích thích quá trình hô hấp của tôm. Từ đó, làm tăng quá trình hô hấp của tôm, tiêu tốn nhiều năng lượng hơn làm giảm khả năng sinh trưởng của chúng.
- Gây chậm lớn và màu sắc kém cho tôm: Sự hiện diện của phèn sắt có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển của tôm trong quá trình phát triển. Hậu quả là làm cho tôm phát triển chậm hơn và có thể dẫn đến màu sắc kém hấp dẫn.
- Nguy cơ gây độc cho tôm nếu nồng độ vượt quá mức cho phép: Nồng độ phèn sắt quá mức cho phép sẽ gây hại đến nước và tôm trong ao nuôi. Đất chứa phèn thường có độ pH thấp, ít canxi, magie, gây ra sự mất cân bằng áp suất thẩm thấu giữa tôm và nước. Từ đó gây ra các vấn đề về sức khỏe và thậm chí gây tử vong cho tôm.
Cách khử phèn sắt trong ao nuôi tôm hiệu quả
Trong quá trình nuôi tôm, việc quản lý chất lượng nước là một yếu tố quan trọng để đảm bảo sức khỏe và phát triển của tôm. Vì vậy việc khử phèn sắt trong ao nuôi không chỉ giúp cải thiện chất lượng nước mà còn ngăn chặn các tác động tiêu cực đối với tôm và môi trường nuôi. Để khử phèn sắt trong ao tôm hiệu quả, bà con có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây:
- Bón vôi: Bà con có thể sử dụng CaCO3 hoặc CaO để tăng pH và hệ đệm trong ao. Liều lượng nên sử dụng để khử phèn sắt thường là 15-20 kg/100 m2, được rải đều xuống đáy và bờ ao. Biện pháp này giúp cân bằng pH của nước ao, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tôm và sinh vật nước khác.
- Tăng công suất quạt nước: Đối với ao đất phèn, bà con có thể tăng công suất của dàn quạt nước từ 25 lên 30 HP/ha. Nếu có điều kiện, bà con nên thay dàn quạt cánh bà con quạt lông nhím nhằm cung cấp đủ dưỡng khí cho tôm. Biện pháp này giúp tăng cường lưu thông nước trong ao, cung cấp oxy giúp giảm nồng độ phèn sắt trong nước.
- Kiểm soát pH: Bà con nên lấy nước vào ao ở mức 1,2 – 1,5 m, sau đó khử trùng và đo lại pH. Nếu pH vẫn thấp, bà con có thể sử dụng vôi nông nghiệp và vôi đen hòa loãng để tăng pH. Biện pháp này giúp duy trì mức độ pH ổn định trong ao, tạo môi trường sống lý tưởng cho tôm.
- Xử lý nước mưa: Bà con có thể dùng Zeolite để keo tụ chất bẩn và sử dụng chế phẩm sinh học để khoáng hóa đáy ao. Trước khi trời mưa, bà con nên rải vôi nông nghiệp quanh bờ ao. Biện pháp này giúp ngăn chặn sự xâm nhập của chất độc hại từ nước mưa và duy trì chất lượng nước trong ao.
- Quản lý lượng thức ăn: Trước khi trời sắp mưa, bà con cần giảm lượng thức ăn hoặc tạm ngưng cho tôm ăn để tránh tình trạng tảo lục phát triển mạnh và dao động pH. Biện pháp này giúp ngăn chặn sự tăng đột ngột của tảo lục do tăng nồng độ thức ăn. Từ đó giảm thiểu sự biến động về pH của phèn sắt trong ao tôm.
- Bổ sung dinh dưỡng và men vi sinh: Khi bà con trộn men vi sinh, khoáng chất và Vitamin C vào thức ăn hàng ngày sẽ bảo đảm sức đề kháng và tránh tình trạng mềm vỏ của tôm. Biện pháp này giúp củng cố sức kháng của tôm, giảm nguy cơ mắc các bệnh tật và tăng cường sự phát triển của tôm.
- Vận hành quạt khí liên tục: Từ tháng nuôi thứ hai trở đi, bà con nên vận hành quạt khí liên tục để cung cấp đủ dưỡng khí cho tôm và ổn định pH trong ao. Biện pháp này giúp duy trì mức độ oxy hòa tan trong nước. Từ đó, cung cấp điều kiện sống tối ưu cho tôm và hỗ trợ quá trình phân hủy chất hữu cơ trong ao.
- Xử lý chất thải: Sau hai tháng nuôi, bà con cần xi phông chất thải dưới đáy ao để tạo điều kiện thuận lợi cho tôm phát triển. Biện pháp này giúp loại bỏ chất thải dư thừa, giảm nguy cơ gây ô nhiễm và cải thiện chất lượng môi trường sống của tôm.
Phèn sắt trong ao nuôi tôm có thể gây ra nhiều tác hại mà Biogency đã đề cập với bà con trong bài viết trên. Để giảm thiểu các vấn đề khi sử dụng phèn sắt trong ao nuôi tôm bà con cần thực hiện một cách cẩn thận và theo chỉ đạo của các chuyên gia. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về quá trình xử lý phèn sắt bà con có thể liên hệ hotline 0909 538 514 để được hỗ trợ nhanh nhất.
>>> Xem thêm: 6 loại thuốc diệt khuẩn dùng trong nuôi tôm
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
