Trong các mô hình nuôi trồng thủy sản thì mô hình nuôi cua biển thương phẩm được xem là loài ít bệnh tật nhất so với tôm, cá. Tuy nhiên trước tình hình thời tiết thất thường như hiện nay, các chuyên gia cho thấy nguy cơ nhiễm bệnh trên tôm càng cao. Bệnh đen mang là một trong số những căn bệnh trên cua mà bà con cần chủ động trang bị kiến thức đầy đủ, cách nhận diện và phòng trị phù hợp, kịp thời.
Nguyên nhân, biểu hiện và cách trị bệnh đen mang ở cua biển
Nguyên nhân gây ra bệnh đen mang ở cua biển
Bệnh đen mang được xác định do các ký sinh trùng sán lá đơn chủ gây ra. Sán lá đơn chủ trắng nhỏ như sợi tơ, chúng ký sinh trên da và mang, chúng dùng móc của đĩa bám sau, bám vào tổ chức cơ thể, đục thủng mang gây hoại tử mang cua. Bên cạnh đó, tuyến đầu của chúng tiết ra men hialuronidaza phá hoại tế bào tổ chức, làm mang và da tiết ra nhiều dịch nhờn ảnh hưởng đến hô hấp.
Bệnh đen mang thường xuất hiện nhiều sau khi nước có độ mặn thấp hoặc sau khi mưa lớn. Nấm, vi khuẩn dạng sợi, hay khi nồng độ các khí độc Amoniac và Sunfua hydro cao trong môi trường nuôi.
Biểu hiện bệnh đen mang ở cua biển
- Khi bị bệnh, mang cua sẽ xuất hiện những đốm đen, các tơ và áo mang chuyển màu đen, sau một thời gian mang có mùi rất tanh và thối từng phần cho tới toàn bộ mang cua.
- Vỏ ngoài của thân cua bệnh có các đốm đen, sau đó gây mù mắt.
- Cua bị bệnh bỏ ăn, gầy yếu, hô hấp kém nằm im không hoạt động.
- Bệnh xuất hiện trên cả giai đoạn cua con và cua trưởng thành. Xem chi tiết: 4 giai đoạn trong vòng đời của cua biển>>>
Cách trị bệnh đen mang ở cua biển
- Tắm cho cua bằng Formol (nồng độ 16-30ml/m3nước) trong 15-20 phút, có sục khí, thời gian điều trị từ 6-8 ngày.
- Đồng thời, dùng vôi bột để diệt các địch hại như ký sinh trùng, vi khuẩn là tác nhân chính gây ra bệnh đen mang.
- Trong thời gian thường xảy ra dịch bệnh đen mang, cần dùng vôi nông nghiệp CaCO3 2-3 kg/100m2 hòa nước tạt đều khắp ao.
Hướng dẫn cách phòng bệnh ở cua biển
Cũng như các loài thuỷ sản khác, bệnh đen mang cũng như các bệnh phổ biến trên cua biển chủ yếu do các loài vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm, virus,… tấn công. Một số bệnh như bệnh mang đen đã có biện pháp điều trị, một số thì chưa hoặc cách điều trị khá tốn kém, mất nhiều thời gian, năng suất sau điều trị giảm sút đáng kể.
Trước tác động của thời tiết cực đoan, tình hình dịch bệnh trên cua càng diễn biến phức tạp, chính vì vậy, tốt nhất bà con nên nuôi cần có biện pháp chủ động phòng ngừa sự tấn công của tác nhân gây bệnh ngay từ giai đoạn chọn giống.
Lưu ý khi chọn giống cua
Để phòng bệnh, trước hết con giống cần sạch mầm bệnh. Bởi mầm bệnh phổ biến trên cua biển gồm nấm, động vật nguyên sinh, vi khuẩn, virus xuất hiện trên hầu hết ở các giai đoạn từ trứng, ấu trùng.
Cua giống được chọn cần có kích thước đồng đều, cỡ lớn, có các dấu hiệu khỏe mạnh, như màu sắc tươi sáng, có phản ứng nhanh lẹ. Tốt nhất bà con nên lấy giống cua sản xuất nhân tạo, ương trong giai đạt kích cỡ 1,5 – 2 cm. Hoặc cũng có thể sản xuất cua giống (ở gần biển, có nguồn nước biển tốt, ở vùng đầm phá, rừng ngập mặn ven biển có nhiều cua sinh sống, gần vùng nuôi cua, nguồn điện lưới quốc gia).
Mật độ thả cua phù hợp
Mỗi mô hình nuôi có mật độ và lưu ý cách thả khác nhau. Ví dụ nuôi cua giai đoạn 3 nên thả 1-2 con/m2, khi thả nên thả cua theo tỷ lệ 10 cua cái: 3 cua đực để tránh tình trạng cua bắt cặp sớm, lên gạch khi chưa đạt kích cỡ thương phẩm và cua ăn thịt lẫn nhau. Chú ý tiến hành thả giống lúc sáng sớm hoặc chiều mát và thả phân bố khắp ao để tránh cua tấn công nhau khi mới thả.
Sát trùng trước khi thả
Bên cạnh cải tạo ao kỹ lưỡng, bà con cần chú ý khâu sát trùng. Trước khi thả nên sát trùng bằng dung dịch Formalin (20 – 30 ppm) hoặc Sulfat đồng (2 – 4 ppm) trong vong 20 – 30 phút. Trong thời gian từ lúc bắt đầu thả nuôi, có thể dùng thuốc phun vào ao, nồng độ thuốc thấp hơn 7 – 10 ppm so với nồng độ tắm cho cua. Chỉ nên áp dụng với ao nhỏ, mật độ nuôi cao.
Sát trùng bể ương bằng dung dịch KMnO4 (thuốc tím) với liều lượng 15 – 20 ppm (mg/l), ngâm dụng cụ ương nuôi trong 50 ppm Chlorine trong 1 giờ. Đồng thời, cần khử trùng nước ngọt bằng 10 ppm Chlorine.
Hạn chế tác động làm xây xát cua
Trong quá trình bà con chăm sóc cần đặc biệt chú ý tránh gây sốc, tránh các hành động có thể làm xây xát cua. Định kỳ thông qua quá trình thay nước hoặc bắt mẫu, tiến hành chà và quét rửa phần lưng cho cua bằng bông gòn nhúng trong dung dịch i-ốt nhằm ngăn chặn chất dơ bám trong suốt quá trình nuôi và lưu giữ nhằm hạn chế việc phát triển của nguyên sinh động vật, là nơi cư trú của vi khuẩn phân giải kitin.
Đảm bảo chất lượng nước tốt
Bà con cần duy trì chất lượng nước tốt, tránh gây ô nhiễm môi trường nước. Độ mặn và nhiệt độ quá cao làm cho cua chậm lớn và chết; độ mặn quá thấp gây ra hiện tượng cua không thể lột xác; môi trường bị ô nhiễm dẫn đến bị một số bệnh siêu vi trùng (Virus) như: bệnh đen mang, đốm đen, đốm nâu, đen mang, đóng rong, ký sinh trùng…
Trong điều kiện thời tiết nắng nóng, thường xuyên cấp thêm nước để duy trì và ổn định các yếu tố môi trường. Ngoài ra cũng lưu ý, độ dày bùn đáy phù hợp để cua có thể đào được, tác dụng làm giảm stress cho cua và giảm các chất bẩn bám trên cơ thể cua.
Quản lý thức ăn
Phòng ngừa các mầm bệnh có trong thức ăn của cua biển, nhất là thức ăn tươi sống, bà con có thể khử trùng thức ăn trước khi cho vật nuôi ăn. Thức ăn rửa sạch ngâm trong thuốc tím nồng độ 5 – 10 ppm trong 20 – 30 phút, sau đó rửa lại bằng nước sạch rồi cho cua ăn. Mặc dù lượng thức ăn có thể tăng mỗi ngày, nhưng cần chú ý tăng giảm bằng cách thường xuyên kiểm tra khả năng bắt mồi của cua hoặc dùng sàng ăn kiểm tra khả năng bắt mồi và sức khỏe cua.
Bổ sung chế phẩm sinh học định kỳ
Định kỳ bà con bổ sung chế phẩm sinh học 2 lần/tháng để làm sạch ao, hạn chế khí độc, ổn định môi trường nuôi, tăng cường sức đề kháng, giảm mầm bệnh cho cua. Thường xuyên kiểm tra các chỉ số môi trường, theo dõi sức khoẻ cua để có biện pháp xử lý kịp thời.
Trên đây là thông tin về bệnh đen mang ở cua biển cũng như hướng dẫn phòng ngừa, nuôi tôm khỏe mạnh, bà con có thể tham khảo. Để được hỗ trợ tư vấn chi tiết hơn về các biện pháp an toàn sinh học, phòng bệnh bằng vi sinh bà con vui lòng liên hệ Hotline 0909 538 514.
>>> Xem thêm: So sánh mô hình nuôi cua biển trong hộp nhựa và nuôi cua truyền thống
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
