Genics Shrimp MultiPath – Phát hiện sớm bệnh đốm trắng trên tôm

Genics Shrimp MultiPath là công nghệ do Genics nghiên cứu và phát triển, dùng các xét nghiệm để phát hiện sớm mầm bệnh trên tôm, đặc biệt là bệnh đốm trắng (White Spot Syndrome Virus – WSSV). Trong nuôi tôm, việc phát hiện sớm các mầm bệnh sẽ giúp bà con chủ động xử lý bệnh, giảm thiểu rất nhiều rủi ro và tổn thất về kinh tế. Hãy cùng Biogency tìm hiểu chi tiết hơn về công nghệ này qua bài viết dưới đây.

Bệnh đốm trắng gây nguy hiểm cho tôm như thế nào?

Bệnh đốm trắng trên tôm phần lớn là do virus White Spot Syndrome Virus – WSSV gây ra. Khi bị nhiễm bệnh đốm trắng tôm thường lột vỏ chậm, vỏ tôm xuất hiện nhiều đốm trắng, tôm bỏ ăn và tấp mé bờ nhiều.

Bệnh có khả năng lây thành dịch nhanh trên diện rộng, khiến tôm chết từ 90-100% chỉ sau khoảng 3-10 ngày nhiễm bệnh. Thiệt hại của bệnh đốm trắng gây ra cho tôm là rất lớn. Theo số liệu ghi nhận, vào năm 2016-2017, bệnh đốm trắng đã làm Úc tổn thất đến 29 triệu USD. Ước tính dịch bệnh này tàn phá khoảng 1 tỷ USD mỗi năm đối với nghề nuôi tôm trên toàn cầu. 

Nghiên cứu về xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath giúp phát hiện sớm bệnh đốm trắng trên tôm

Mặc dù đã có không ít nghiên cứu để đưa ra các giống tôm mới có khả năng kháng bệnh đốm trắng cao và bước đầu cũng đã có những thành công trong việc kiểm soát dịch bệnh, tuy nhiên vì tính lây lan của bệnh đốm trắng rất nhanh, nên một khi có tôm nhiễm bệnh, hậu quả gây ra là rất đáng lo ngại.

Cũng bởi lý do này mà các nghiên cứu nhằm xác định sớm mầm bệnh đốm trắng trên tôm đã được thực hiện với mục tiêu giúp người nuôi tôm an tâm hơn khi thả nuôi. Và nghiên cứu tính hiệu quả của xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath đã được thực hiện.

Nghiên cứu về xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath được thực hiện qua 3 giai đoạn:

• Giai đoạn 1: Mục tiêu của giai đoạn này là đánh giá khả năng phát hiện và phân biệt một mầm bệnh cụ thể của xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath (nghĩa là độ đặc hiệu của mầm bệnh mà xét nghiệm có thể phân tích được), giới hạn phát hiện mầm bệnh của xét nghiệm (là lượng nhất định của mầm bệnh mà xét nghiệm có thể nhận biết) và tính nhất quán của kết quả xét nghiệm qua mỗi lần lặp lại.
• Giai đoạn 2: Mục tiêu của giai đoạn này là xác định độ nhạy và độ đặc hiệu chẩn đoán của xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath khi áp dụng xét nghiệm cho một quần thể tôm bị nhiễm bệnh.
• Giai đoạn 3: Mục tiêu của giai đoạn này là xác định khả năng cho ra kết quả nhất quán của xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath khi thực hiện trên cùng một mẫu tôm bệnh nhưng trong điều kiện các phòng thí nghiệm khác nhau.

Nghiên cứu được thực hiện trên quần thể tôm bị bệnh đốm trắng và được so sánh kết quả với phương pháp xét nghiệm khác là xét nghiệm PCR định lượng WSSV.

Kết quả của nghiên cứu như sau: 

Tham số	Genics Shrimp MultiPath	WOAH qPCR	CSIRO qPCR
Giới hạn phát hiện (LOD)	2,9 bản	2,8 bản	2,4 bản
Độ đặc hiệu phân tích (ASp)	100%	100%	100%
Độ lặp lại (biến thể trong xét nghiệm)	< 5% RSD	< 5% RSD	< 5% RSD
Độ lặp lại (biến thể giữa các lần chạy)	< 5% RSD	< 5% RSD	< 5% RSD
Độ nhạy chẩn đoán (DSe)	94,90%	77,20%	91,60%
Độ đặc hiệu chẩn đoán (DSp)	99,40%	99,60%	99,60%

Kết quả được đưa ra sau quá trình phân tích hơn 10.000 mẫu tôm bệnh đốm trắng:

• Độ đặc hiệu của xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath đạt 100%.
• Độ lặp lại của xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath về bệnh đốm trắng trên tôm tương đương với 2 xét nghiệm qPCR, nằm dưới mức phạm vi có thể chấp nhận được, mức chênh lệch bốn lần về số lượng bản sao virus giữa các lần lặp lại.
• Độ nhạy chẩn đoán trung bình cho ba xét nghiệm là 77,2% đối với WOAH qPCR, 91,6% đối với CSIRO qPCR và 94,9% đối với xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath về bệnh đốm trắng.
• Độ đặc hiệu chẩn đoán ở cả 3 xét nghiệm xấp xỉ 99%.

Có thể thấy rằng các chỉ số hiệu suất chẩn đoán của xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath để phát hiện bệnh đốm trắng trên tôm đặc biệt tốt và phù hợp để sử dụng cho cả 3 mục đích:

• Chứng nhận không bị lây nhiễm hoặc không có sự hiện diện của tác nhân ở từng động vật.
• Xác nhận chẩn đoán nghi ngờ hoặc các trường hợp lâm sàng.
• Ước tính tỷ lệ nhiễm trùng hoặc phơi nhiễm để tạo điều kiện phân tích rủi ro.

Với sự lây lan toàn cầu của dịch bệnh trên tôm, trong đó có bệnh đốm trắng đã khiến ngành nuôi tôm ưu tiên hơn cho các công tác nhằm phát hiện mầm bệnh sớm và các biện pháp an toàn sinh học, vì những mầm bệnh này có sức tàn phá lớn và gây nhiều thiệt hại về kinh tế cho người nuôi. Phát hiện sớm bệnh đốm trắng là chìa khóa để thực hiện các biện pháp kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn chặn sự lây lan của mầm bệnh.

Xét nghiệm Genics Shrimp MultiPath sử dụng các công nghệ hiện đại và có khả năng phát hiện tốt mầm bệnh đốm trắng trên tôm. Đây dự kiến sẽ là công cụ lý tưởng để kiểm tra, giám sát và chẩn đoán bệnh đốm trắng trên tôm hiệu quả như một phần của các biện pháp an toàn sinh học, cho phép ngành nuôi tôm và cơ quan chức năng nhận được cảnh báo sớm về các mối đe dọa tiềm ẩn của bệnh đốm trắng trong quần thể tôm toàn cầu. Tuy nhiên, xét nghiệm này sẽ không hiệu quả nếu áp dụng trên các ao nuôi tôm có chứa chất ức chế PCR.

Nguồn tham khảo: Tạp chí Người Nuôi Tôm số Tháng 09/2023.

Chịu trách nhiệm nội dung

Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh