Tôm mềm vỏ hay hội chứng LSS – Loose Shell Syndrome là chứng bệnh xuất hiện khá phổ biến tại các ao nuôi thuỷ sản hiện nay với những biểu hiện phổ biến như vỏ tôm bị mỏng, nhũn, nhăn nheo, quần thể tôm dạt bờ cao và có thể chết rải rác. Đây đây là căn bệnh ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng tôm nuôi và gây thiệt hại nặng nề đến kinh tế nghề nuôi tôm. Bài viết này, Biogency sẽ giúp bà con tìm hiểu kỹ hơn nguồn gốc của căn bệnh này và tìm ra phương pháp phòng ngừa hiệu quả quả nhất, hãy chú ý theo dõi nhé!
Các nội dung chính
Nguyên nhân làm tôm bị mềm vỏ
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tôm mềm vỏ, sau đây chúng tôi sẽ phân loại nguyên nhân tôm mềm vỏ theo cơ sở thực tế và nguyên nhân tôm mềm vỏ theo cơ sở khoa học để các bà con nắm rõ.
Nguyên nhân khiến tôm bị mềm vỏ theo cơ sở thực tế
+ Thiếu dinh dưỡng: Tôm thiếu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là canxi và photpho. Khi tôm lột xác để tạo vỏ mới, vỏ mới sẽ cứng trở lại trong vòng 24 giờ, nhưng nếu tôm không được cung cấp đủ các khoáng chất cần thiết để tạo vỏ thì vỏ sẽ trở nên mềm và mỏng.
+ Tác động môi trường:
- Nước ao nuôi bị ô nhiễm: Nước bị nhiễm cặn công nghiệp, nông nghiệp hoặc hóa chất, đặc biệt là thuốc trừ sâu từ các hoạt động nuôi trồng.
- Nước ao nuôi có độ mặn hoặc độ kiềm thấp quá mức
- Ngoài ra, việc nuôi tôm dày, mật độ nuôi ao nuôi thâm canh cao, môi trường nuôi thay đổi cũng khiến tôm dễ mắc bệnh mềm vỏ.
Nghiên cứu khoa học đưa ra nguyên nhân tôm mềm vỏ (hội chứng lỏng vỏ)
Theo kết quả của nghiên cứu của Kuzhanthaivel Raja và các cộng sự (2015), cho thấy rằng các thông số chất lượng nước như độ mặn, oxy hòa tan và nhiệt độ có ít ảnh hưởng đến sự lây nhiễm LSS, nhưng giá trị pH đóng một vai trò quan trọng chính trong thí nghiệm này. Trong các ao nuôi bị nhiễm LSS, giá trị pH tăng lên cùng với thời gian bắt đầu của quá trình nhiễm hội chứng này. (LSS: Loose Shell Syndrome/hội chứng lỏng vỏ ở tôm)
Báo cáo gần nhất của các nhà khoa học Ấn Độ: Theo đặc điểm hình thái và xét nghiệm sinh hóa, người ta đã phân lập được 4 loại vi khuẩn từ mẫu tôm bị bệnh: Vibrio harveyi, Vibrio alginolyticus, Vibrio fluvialis và Vibrio parahaemolyticus. Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng thiếu khoáng chất, chất lượng nước kém, quản lý kém và sự liên kết của vi khuẩn Vibrio có thể là nguyên nhân gây ra hội chứng vỏ lỏng ở tôm nuôi.\
Tham khảo: Hội chứng lỏng vỏ ở tôm thẻ chân trắng
Triệu chứng và biểu hiện tôm mềm vỏ
Tôm mềm vỏ do môi trường và dinh dưỡng thường sẽ có biểu hiện cơ bản như sau:
- Theo quan sát thông thường, tôm mắc bệnh thường có vỏ mỏng, nhăn nheo, gợn sóng và thời gian mềm vỏ kéo dài vài tuần. Tôm bị bệnh rất dễ bị nhiễm ký sinh trùng và những mầm bệnh nguy hiểm khác.
- Quá trình nuôi sẽ thấy tôm yếu, chậm lớn, suy kiệt dần dẫn đến chết. Nếu tôm sống sót thì chúng cũng sẽ còi cọc và phân đàn.
Tôm mềm vỏ do ảnh hưởng của vi khuẩn (hội chứng lỏng vỏ)
- Tôm chậm lớn, đuối sức, mềm, cơ bị nhũn, nhão, ăn kém.
- Vỏ tôm rất dễ bị tổn thương và có một lớp keo trên bề mặt, lâu ngày tôm không lột xác sẽ làm vi khuẩn bám vào lớp vỏ bên ngoài.
- Sắc tố Melanin xuất hiện trong gan tụy khiến gan teo nhỏ.
- Ruột của tôm bị nhiễm bệnh sẽ chuyển sang màu trắng sữa đục.
- Phần khe hở giữa cơ và vỏ bị lộ rõ
Sau đây đã những mô tả chi tiết qua hình ảnh, giúp bà con hình dung chi tiết hơn về hội chứng chứng lỏng vỏ ở tôm:
(A) Tôm nhiễm bệnh có phần vỏ và cơ thịt lỏng lẻo
(B) Gan và tuyến tụy của tôm có sắc tố melanin, và gan co và nhỏ hơn so với tôm khỏe mạnh.
(C) Ruột của tôm bệnh chuyển sang màu trắng sữa đục
(D) Khoảng cách giữa cơ và vỏ thể hiện rõ ràng.
Kiểm tra mô bệnh học cho thấy gan tụy, cơ và mang của tôm nhiễm bệnh đã bị hư hỏng hoàn toàn. Bùn bám vào mang cũng sẽ làm giảm hô hấp của tôm. Các triệu chứng của tôm thẻ bị nhiễm bệnh tương tự như ở tôm sú bị nhiễm LSS theo báo cáo năm 1989. Quan sát dưới kính hiển vi như sau:
Cách phòng ngừa bệnh tôm bị mềm vỏ hiệu quả
Để tránh tình trạng mềm vỏ, dù bị ảnh hưởng bởi môi trường, dinh dưỡng hay vi khuẩn thì bà còn cũng cần lưu ý các biện pháp phòng ngừa cơ bản như sau:
- Quản lý sát sao nguồn nước cấp vào ao nuôi có nguồn gốc từ đâu, nên diệt khuẩn nguồn nước cấp kỹ càng, nếu kiểm tra quá nhiều chất độc hại thì người nuôi nên thay đổi nguồn nước cấp. Giữ cân bằng cho sự phát triển của tảo, hạn chế tối đa sự phát triển của tảo độc gây ảnh hưởng đến tôm nuôi (Xem cách diệt tảo ao nuôi tôm)
- Quá trình nuôi nên diệt khuẩn ao định kỳ, sử dụng hàm lượng khoáng chất vừa đủ để đảm bảo đủ chất cho quá trình tạo vỏ của tôm. Kết hợp sử dụng men vi sinh làm sạch nước ao nuôi để ngăn chặn khí độc xuất hiện gây ảnh hưởng đến giai đoạn phát triển của tôm. (Tham khảo lưu ý khi diệt khuẩn ao tôm)
- Chọn mua thức ăn từ nhà cung cấp uy tín, đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng, thường xuyên trộn Vitamin và men tiêu hóa giúp cho tôm hấp thụ thức ăn tốt.
- Đo pH, độ mặn thường xuyên để kịp thời điều chỉnh ở mức thích hợp.
- Chọn nhà cung cấp uy tín để mua thức ăn, đảm bảo đủ dinh dưỡng, thường xuyên trộn thêm vitamin, men tiêu hóa để tôm hấp thu thức ăn tốt hơn.
Xem thêm: Các bệnh trên vỏ tôm nuôi và cách điều trị
_______________________________
Trên đây những thông tin tổng hợp về bệnh mềm vỏ xảy ra ở tôm nuôi, bà con cần lưu ý trong quá trình nuôi để phòng bệnh kịp thời, giúp tôm khỏe mạnh, săn chắc sau khi lột vỏ. Ngoài ra để được hỗ trợ thêm về cách xử lý nước ao nuôi với công nghệ sinh học, xin hãy liên hệ ngay với Biogency theo Hotline: 0909 538 514
Tài liệu tham khảo:
- Loose Shell Syndrome Causes Low-Level Mortality in India’s Black Tiger Shrimp (icar.gov.in)
- RAJA, Kuzhanthaivel, et al. Loose Shell Syndrome (LSS) in Litopenaeus vannamei grow-out Ponds and its Effect on Growth and Production. Fish Aquac J, 2015, 6.151: 2.
- GOPALAKRISHNAN, A.; PARIDA, Ajay. Incidence of loose shell syndrome disease of the shrimp Penaeus monodon and its impact in the grow-out culture. Curr. Sci, 2005, 88: 1148-1154.
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
