Cong thân đục cơ là bệnh rất phổ biến trên tôm thẻ chân trắng. Tuy nhiên, cần phải tìm hiểu rõ nguyên nhân hình thành bệnh để có phương pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời và phù hợp.
Các nội dung chính
Biểu hiện của bệnh
– Bệnh cong thân đục cơ thường bắt đầu xuất hiện trên tôm thẻ chân trắng từ 10 ngày tuổi đến khi trưởng thành, các mô cơ dọc theo thân tôm trở nên trắng đục và có biểu hiện cong thân.
– Khi tôm bị bệnh nặng cơ thể sẽ dần bị hoại tử và chết, biểu hiện rõ nhất là khi tôm búng hay dập thân thì cơ thể sẽ gãy làm đôi …
Nếu bệnh này không được can thiệp kịp thời sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ sống của tôm thẻ chân trắng, phần trăm chết và tỷ lệ rớt đáy khá cao.
Nguyên nhân bệnh cong thân đục cơ trên tôm
Bệnh cong thân đục cơ sẽ không lây lan như bệnh đốm trắng và gây chết trên diện rộng, nhưng khi đã nhiễm bệnh thì tôm sẽ chết phần nhỏ và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả kinh tế sau vụ nuôi. Để bà con kiểm soát bệnh hiệu quả, chúng tôi sẽ tìm ra những nguyên nhân gây bệnh cong thân đục cơ ở tôm ngay sau đây:
Do của Virus xâm hại
Một số trường hợp tôm bị cong thân đục cơ có thể là do ảnh hưởng của vi bào tử trùng (EHP) hay virus IMNV (Infectious Myonecrosis Virus) xuất hiện ở những vùng có độ mặn cao. Khi mắc bệnh, tôm thường có dấu hiệu bị tổn thương phần cơ đuôi sau đó lan rộng ra toàn thân, tỷ lệ chết khá cao có thể lên tới 40 – 60% tổng số tôm nuôi trong ao. Hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị bệnh, các biện pháp phòng chống dịch bệnh toàn diện chủ yếu được áp dụng như là:
- Không sử dụng tôm bố mẹ bị nhiễm bệnh trong trại giống,
- Loại bỏ tôm bệnh ra khỏi ao, xử lý phục hồi và làm tốt công tác quản lý môi trường ao nuôi.
Ảnh hưởng bởi yếu tố nhiệt độ
Nhiều khi, để kiểm tra sức ăn của tôm, bà con thường có thói quen nhấc sàng (còn được gọi là nhá hay vó) lên khỏi mặt nước. Tôm trong sàng sẽ nhảy lên dữ dội, một số cá thể thân sẽ cong lên khi gặp nhiệt độ cao. Đuôi cong về phía ức và các cơ chạy dọc cơ thể sẽ chuyển sang màu trắng sữa. Khi trở lại ao, tôm cong thân sẽ chết vì không thể tự duỗi thẳng. Tương tự, khi kiểm tra tôm khi thời tiết nắng nóng, có nhiều tôm bị đục cơ, cong thân xuất hiện. Vì thế để hạn chế hiện tượng này, bà con không nên dùng sàng để kiểm tra tôm trong ao khi thời tiết nắng nóng.
Hiện tượng tôm cong thân còn thường xảy ra khi người nuôi tắt hết quạt khí rồi bật lại khiến tôm bị “hoảng sợ”, khiến tôm nhảy lên mặt nước tạo thành “sóng” chạy dọc theo ao. Một số con tôm cong thân khi tiếp xúc với không khí lúc nhảy trên mặt nước, chuyển sang màu trắng.
Hiện tượng này thường xảy ra vào đêm muộn khi tôm đạt trọng lượng từ 10g / con trở lên. Đa số thường không để ý đến hiện tượng này, phải đến ngày hôm sau mới thấy tôm chết trong ao. Hiện tượng này thường xảy ra khi thời tiết trong xanh và tảo phát triển trong ao. Mật độ tảo giáp cao làm cho nước có màu nâu đỏ và làm tôm yếu đi.
Để hạn chế hiện tượng này, bà con không nên tắt hết quạt dù và nên để ít nhất một quạt chạy khi cho tôm ăn.
Tham khảo: Cách quản lý nhiệt độ ao tôm hiệu quả
Quá trình chuyển ao nuôi gây sốc cho tôm
Việc đánh bắt tôm bằng cách kéo lưới để thu hoặc chuyển sang ao mới sẽ khiến bị hoảng sợ, theo thời gian một phần hoặc toàn bộ cơ của tôm chuyển sang màu trắng đục, hoặc đôi khi có lẫn màu trắng và màu tối rất đậm, chẳng hạn như màu cam hoặc đỏ hồng. Hầu hết những con tôm có màu sắc bất thường này sẽ chết trong một khoảng thời gian ngắn. Một số khác có trường hợp nhẹ, nếu khỏi bệnh sẽ mất vài ngày để màu sắc cơ thể trở lại bình thường.
Cách tốt nhất là kiểm tra sức khỏe của tôm nuôi trước khi chuyển sang ao mới. Không nên chuyển tôm nếu thấy một số con chuyển sang màu trắng sữa. Nhiệt độ của nước dùng để vận chuyển tôm phải từ 24-25 ° C và có hàm lượng oxy cao (5 mg/L hoặc cao hơn).
Hàm lượng oxy trong ao nuôi thấp
Nếu không có đủ số lượng quạt phù hợp với số lượng tôm trong ao, thì hàm lượng oxy trong nước ao sẽ rất thấp. Mỗi chiếc quạt có thể cung cấp đủ oxy cho 400 – 500 kg tôm thẻ chân trắng. Do đó người nuôi nên tính toán số lượng quạt nước đủ để cung cấp oxy cho số lượng tôm trong ao.
Chọn vị trí đặt quạt nước cũng vô cùng quan trọng, việc lắp đặt quạt nước ở vị trí phù hợp sẽ tạo thành dòng thu gom chất thải ở giữa ao nuôi, giúp cho đáy ao luôn được giữ sạch sẽ. Đồng thời, hàm lượng oxy sẽ khuếch tán đến mọi vị trí của ao, đặc biệt là ở giữa ao, nơi chứa chất hữu cơ phân huỷ, tảo tàn và thức ăn tích tụ. Sự phân hủy các chất hữu cơ tăng lên trong giai đoạn tôm sinh trưởng, đó là nguyên nhân làm cho hàm lượng oxy trong nước thấp. Các chất thải hữu cơ tích tụ trong ao nuôi sẽ bị vi khuẩn phân hủy, hoạt động này cần rất nhiều oxy cung cấp trong ao nuôi.
Khi trời nhiều mây hoặc mưa trong vài ngày, tảo sẽ không thể quang hợp tốt và sẽ không sản xuất đủ oxy. Lúc này mọi sinh vật (bao gồm tôm, tảo và vi sinh vật) sống trong ao đều thiếu oxy để sử dụng. Oxy hòa tan trong nước ao nuôi không đồng đều và cực kỳ thấp, đặc biệt ở những ao không được thay nước thường xuyên và thả tôm mật độ cao. Cá thể tôm quá lớn khiến người nuôi phải cung cấp nhiều thức ăn, nước ao nuôi lúc này sẽ sẫm màu do tảo phát triển quá dày đặc.
Tham khảo: Cách quản lý oxy trong ao nuôi
Tôm nuôi thiếu khoáng chất
Tôm thiếu một số chất khoáng vi lượng cần thiết như Ca, Mg, P, Mn … chính là nguyên nhân chính khiến sắc tố trong cơ tôm không đủ, làm cho cơ thịt bị đục và khiến tôm không duỗi thẳng được khi uốn cong thân. Vì vậy trong thực đơn hàng ngày, bà con cần cung cấp khoáng chất ngay từ khi bắt đầu giai đoạn nuôi đầu tiên.
Phương pháp phòng trị bệnh
Cách phòng bệnh cong thân đục cơ
Khi đã hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh thì chúng ta mới có những giải pháp phù hợp để phòng tránh và điều trị hiệu quả. Nói chung, bệnh cong thân đục cơ, nguyên nhân chính gây bệnh là do tôm thiếu một số khoáng vi lượng cần thiết, vì vậy bà con cần cung cấp khoáng ngay từ đầu quá trình nuôi, chứ không nên để thiếu ôxy và tích tụ khí độc dưới đáy ao rồi mới xử lý. Ngoài ra, cần đảm bảo độ pH và độ kiềm ổn định trong ngưỡng cho phép và không để tôm tiếp xúc với những thay đổi đột ngột về độ mặn hoặc nhiệt độ
Còn đối với trường hợp bệnh do vi rút gây ra thì hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Cách phòng bệnh tốt nhất là giữ vệ sinh ao nuôi sau mỗi vụ thu hoạch, đồng thời nâng cao sức khỏe tôm nuôi bằng cách cung cấp vitamin, khoáng chất và các chất tăng sức đề kháng trong quá trình nuôi;
Các nhà khoa học đề nghị có thể bổ sung khoáng chất thường xuyên cho tôm theo chu kỳ và mật độ nuôi của tôm, hàm lượng bổ sung vào ban đêm là 1-2 kg / 1000m3, cho thường xuyên 3-7 ngày/lần. Hoặc có thể pha chất khoáng vào thức ăn của tôm với liều lượng 1-2ml/kg, khoảng 2 lần/ngày.
Xem thêm: Tôm bị vàng gan nguyên nhân và cách điều tri
Cách trị bệnh cong thân đục cơ trên tôm
Cách 1: Kết hợp khoáng chất tạt vào và cho vào thức ăn
– Khi tôm đã mắc bệnh, bà con có thể dùng khoáng cao cấp để phòng chống, trắng lưng, cong thân, thủng cơ với tỉ lệ 5kg/1000-1500m3 nước, tạt đều vào ao và lúc chiều khi thời tiết thoáng mát, và nên dùng liên tục trong 3 – 5 ngày.
– Hay có thể kết hợp với khoáng cho vào thức ăn để điều trị trắng lưng, cong thân, đục cơ với tỷ lệ 7 -10g/kg thức ăn. Cho tôm ăn 2 lần/ngày, thực hiện liên tục từ 3 – 5 ngày.
Cách 2: Kết hợp khoáng chất và men vi sinh
– Dùng khoáng chất đặc hiệu với liều lượng 3 – 5 kg/1.000 m3 hoặc khoáng tạt 1 lít/1.000 m3, có thể tạt vào lúc 16 – 18h chiều.
– Để môi trường ao nuôi ổn định và tránh phát sinh khí độc (NO2) khi bổ sung khoáng chất và thức ăn cho ao nuôi, bà còn nên tiên nuôi cấy 2 dòng men vi sinh sau đây:
- Men vi sinh làm sạch nước ao nuôi: Microbe-Lift AQUA C (Liều lượng: Sử dụng 1 lít Microbe-Lift AQUA C cho 2.000 – 10.000 m3 thể tích ao)
- Men vi sinh xử lý khí độc ao nuôi: Microbe-Lift AQUA N1 (Liều lượng: Sử dụng 1 lít Microbe-Lift AQUA N1 cho 2.000 – 10.000 m3 thể tích ao.)
Xem thêm: Các bệnh phổ biến ở tôm và cách điều trị
______________________________________
Trên đây là những biểu hiện, nguyên nhân, cách phòng và điều trị bệnh cong thân đục cơ trên tôm thẻ chân trắng mà Biogency sẽ chia sẻ đến bà con. Mong rằng sẽ giúp bà thuận lợi đối phó với loại chứng bệnh khó nhằn này tại ao nuôi của mình. Ngoài ra để được tư vấn và giải các thắc mắc liên quan đến vấn đề nuôi tôm nói chung và cách ứng dụng men vi sinh trong ao nuôi thuỷ sản nói riêng, xin hãy liên hệ ngay với Biogency qua Hotline: 0909 538 514. Chúc bà con mùa vụ bội thu!
Tài liệu tham khảo:
- Bệnh đục cơ và hoại tử cơ trên tôm thẻ chân trắng – Trung tâm khuyến nông
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
