Hiện tượng phú dưỡng nguồn nước thường có thể gây ra những vấn đề môi trường và sức khỏe cộng đồng, như tạo ra các “vùng chết” trong nước, ảnh hưởng đến đời sống của sinh vật nước và làm suy giảm chất lượng nước. Bạn hãy cùng Biogency tìm hiểu hiện tượng phú dưỡng là gì, nguyên nhân, tác động và cách xử lý của hiện tượng phú dưỡng trong bài viết dưới đây!
Các nội dung chính
Hiện tượng phú dưỡng nguồn nước là gì?
Hiện tượng phú dưỡng nguồn nước là tình trạng mà lượng chất dinh dưỡng trong nguồn nước tăng cao đột ngột, thường đến từ các hoạt động như nông nghiệp, công nghiệp hoặc lưu thông nước từ các khu vực đô thị. Khi nguồn nước bị phú dưỡng, các chất như Nitrat, Phosphorus và các hợp chất hữu cơ có thể tăng lên đáng kể.
Hiện tượng này thường xảy ra khi dung lượng chất dinh dưỡng dư thừa quá mức trong hệ thống sinh thái của nước, chẳng hạn như hồ, sông, hoặc ao, không thể xử lý được lượng chất dinh dưỡng đưa vào. Kết quả là sự gia tăng của các chất này có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của tảo và thực vật nước, tạo ra tình trạng gọi là “đội chất”.
Các nguyên nhân gây nên phú dưỡng nguồn nước
Hiện tượng phú dưỡng nguồn nước là một vấn đề nghiêm trọng do sự tăng cao đột ngột của các chất dinh dưỡng trong nguồn nước. Các nguyên nhân chủ yếu gây ra hiện tượng này bao gồm:
Dư lượng phân bón hóa học trong nông nghiệp tích tụ
Vấn đề về dư lượng phân bón hóa học trong nông nghiệp là một thách thức nghiêm trọng đối với bảo vệ nguồn nước và môi trường. Sự tích tụ này xảy ra khi các chất dinh dưỡng từ phân bón hóa học không được hấp thụ hoàn toàn bởi cây trồng và cuốn trôi vào nguồn nước.
Dư lượng phân bón hóa học này khi đưa vào hệ thống nước có thể gây ra nhiều vấn đề môi trường, như tăng cường sự phát triển của tảo và gây ra sự giảm oxy trong nước. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng nước mà còn đe dọa đến đa dạng sinh học và cân bằng sinh thái trong môi trường nước.
Các hiện tượng tự nhiên như sạt lở, xói mòn
Những vụ sạt lở, xói mòn cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng phú dưỡng. Khi xảy ra các hiện tượng tự nhiên này, các chất dinh dưỡng đang được tích tụ trên mặt đất sẽ bị kéo theo và trôi dạt theo nguồn nước. Từ đó, dẫn đến việc tích tụ và ngưng đọng lại quá mức nên sẽ hình thành nên hiện tượng phú dưỡng.
Nước thải từ các hoạt động sinh hoạt/sản xuất/chế biến/chăn nuôi chưa qua xử lý xả ra môi trường
Nguyên nhân tiếp theo là việc nước thải từ các hoạt động sinh hoạt, sản xuất, chế biến và chăn nuôi không được xử lý trước khi xả ra môi trường. Hành động xả thải trực tiếp này không chỉ mang theo các chất ô nhiễm hữu cơ mà còn bao gồm nhiều chất độc hại khác như dầu mỡ, kim loại nặng, các chất tẩy rửa,….
Hiện tượng phú dưỡng gây ra tác động gì?
Hiện tượng phú dưỡng là tình trạng mà hệ sinh thái nước nhận được nhiều lượng chất dinh dưỡng, đặc biệt là nitrat và phosphat, ở mức độ cao hơn cần thiết cho sự phát triển của hệ sinh thái dưới nước. Sự phú dưỡng có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đối với môi trường và sinh quyển, bao gồm:
Gây giảm oxy trong nước và giảm chất lượng nước
Trong số các tác động này, việc giảm oxy trong nước và giảm chất lượng nước sẽ là những vấn đề chính. Sự gia tăng lượng chất dinh dưỡng thúc đẩy sự phát triển đột ngột của tảo và các loại thực vật sống dưới nước khác. Khi những loại thực vật này phát triển mạnh mẽ, chúng tiêu thụ lượng lớn oxy để quang hợp. Thêm vào đó, khi chết đi và bị phân hủy, chúng cũng tiêu tốn thêm oxy, dẫn đến giảm lượng oxy có sẵn trong nước.
Hệ quả của việc giảm oxy sẽ dẫn đến tình trạng cá và thuỷ sinh bị thiếu oxy cho quá trình sinh trưởng và phát triển. Ngoài ra, hiện tượng giảm oxy trong nước có thể có những hậu quả nghiêm trọng đối với chất lượng nguồn nước và hệ sinh thái nước.
Gây mất cân bằng sinh thái trong nước
Hiện tượng phú dưỡng làm mất cân bằng sinh thái trong nước do sự dư thừa lượng chất dinh dưỡng. Sự gia tăng này thường kích thích sự phát triển mạnh mẽ của thực vật nước, đặc biệt là tảo. Điều này có thể thay đổi cấp độ trophic (cấp độ dinh dưỡng), ảnh hưởng đến phân bố và tương tác giữa các loài sinh vật.
Khi tảo phát triển quá mức có thể khiến cho môi trường nước bị mất cân bằng. Lúc này, tảo sẽ ăn hết các chất dinh dưỡng làm thay đổi chất và năng lượng trong hệ thống. Điều này có thể gây chênh lệch trong chuỗi thức ăn và tương tác sinh thái, ảnh hưởng đến sự đa dạng sinh học. Các loại sinh vật khác, đặc biệt là những loài yếu hơn, có thể gặp khó khăn trong việc cạnh tranh và tìm kiếm nguồn thức ăn.
Gây mùi hôi thối khó chịu, mất mỹ quan
Hiện tượng phú dưỡng sẽ làm cho nguồn nước bốc mùi hôi thối, khó chịu và mất mỹ quan. Những mùi khó chịu này thường đến từ những loài sinh vật đã chết đang trong tình trạng phân huỷ dẫn đến mùi hôi thối. Bên cạnh đó, sự dư thừa quá mức các chất dinh dưỡng cũng là cơ hội để tảo phát triển gây ra những mảng xanh nổi lềnh bềnh trên mặt nước. Điều này đã dẫn đến tình trạng gây mất cảnh quan môi trường.
Những việc trên không chỉ gây ra mất thẩm mỹ mà còn dẫn đến việc cản trở sự phát triển của tôm cá. Ngoài ra, những mùi hôi thối cũng như nguồn nước không sạch sẽ khiến cho sức khoẻ của những người xung quanh bị ảnh hưởng. Đồng thời môi trường cũng sẽ gây mất cảm quan đối với những du khách khi có nhu cầu tham quan và du lịch tại đó.
Cách ngăn chặn sông, hồ bị phú dưỡng
Ngăn chặn hiện tượng phú dưỡng trong sông, hồ đòi hỏi các biện pháp quản lý chất dinh dưỡng và kiểm soát sự gia tăng quá mức của chúng. Dưới đây là một số cách ngăn chặn sông, hồ bị phú dưỡng:
Hạn chế sử dụng phân bón hóa học
Hạn chế sử dụng phân bón hóa học là giải pháp giúp ngăn chặn hiện tượng phú dưỡng xảy ra ở các sông, hồ hiệu quả. Cụ thể:
- Chỉ sử dụng theo nhu cầu: Sử dụng phân bón hóa học theo liều lượng cần thiết cho cây trồng. Việc áp dụng phân bón quá mức sẽ tăng nguy cơ chúng leaching (rót, thấm qua đất) vào nguồn nước và gây phú dưỡng.
- Sử dụng phân bón hữu cơ: Chọn sử dụng phân bón hữu cơ thay vì phân bón hóa học. Phân bón hữu cơ thường giúp cải thiện cấu trúc đất và giảm rủi ro rót phân vào nguồn nước.
- Áp dụng phân bón theo đúng mùa vụ: Áp dụng phân bón vào những thời điểm phù hợp với mùa vụ cây trồng, giảm nguy cơ rót phân không cần thiết vào môi trường nước.
Xử lý nước thải đạt chuẩn trước khi xả thải ra môi trường
Xử lý nước thải để đạt chuẩn trước khi xả thải ra môi trường là một phương pháp quan trọng để giảm tác động xấu của nước thải đối với hệ sinh thái nước. Các sản phẩm vi sinh như Microbe-Lift IND, Microbe-Lift N1 và Microbe-Lift SA có thể hỗ trợ trong quá trình này.
- Microbe-Lift IND: Microbe-Lift IND là một sản phẩm chứa các loại vi sinh vật có khả năng phân hủy chất hữu cơ và chất cặn trong nước thải. Sản phẩm còn giúp xử lý các chỉ tiêu BOD, COD, TSS và thúc đẩy quá trình khử Nitrat để hoàn tất việc xử lý Nitơ.
- Microbe-Lift N1: Microbe-Lift N1 chứa 2 chủng vi khuẩn Nitrosomonas và Nitrobacter có khả năng giảm Amoniac và Nitrit trong nước thải.
- Microbe-Lift SA: Microbe-Lift SA chứa các loại vi sinh vật có khả năng xử lý bùn trong nước thải. Sản phẩm giúp cải thiện quá trình xử lý nước thải và kiểm soát mùi hôi khá tốt.
Khi sử dụng các sản phẩm này, điều quan trọng là tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất. Bên cạnh đó, bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra chất lượng nước thải để đảm bảo rằng hệ thống xử lý đang hoạt động hiệu quả và nước xả thải đáp ứng được các tiêu chuẩn môi trường.
Trên đây là toàn bộ thông tin về hiện tượng phú dưỡng mà Biogency cung cấp cho bạn trong bài viết này. Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã có thể hiểu nguyên nhân, tác động & cách xử lý của hiện tượng phú dưỡng. Ngoài ra, nếu có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến xử lý nước thải bạn có thể liên hệ qua Hotline 0909 538 514 để được giải đáp thắc mắc.
>>> Xem thêm: Xút NaOH và công dụng trong xử lý nước thải
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
