Chăm sóc cá rô phi đúng cách là yếu tố then chốt giúp người nuôi đạt năng suất cao và mang lại lợi nhuận bền vững. Bà con cần áp dụng các biện pháp chăm sóc khoa học từ khâu chọn giống, quản lý môi trường nước đến chế độ dinh dưỡng hợp lý. Trong bài viết này, BIOGENCY sẽ cùng bà con tìm hiểu những kỹ thuật quan trọng giúp nâng cao chất lượng cá rô phi.
Lợi ích khi chăm sóc cá rô phi đúng cách
Chăm sóc cá rô phi đúng phương pháp không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn cải thiện chất lượng cá, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi. Khi áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý kết hợp với việc duy trì môi trường nước sạch, cá rô phi sẽ phát triển nhanh hơn nhưng vẫn đảm bảo thịt chắc, thơm ngon và giàu giá trị dinh dưỡng. Điều này không chỉ giúp nâng cao giá trị thương phẩm mà còn tăng sức cạnh tranh trên thị trường.
Bên cạnh đó, việc chăm sóc cá rô phi khoa học còn giúp giảm thiểu rủi ro trong quá trình nuôi. Khi môi trường ao nuôi được kiểm soát tốt và cá có hệ miễn dịch khỏe mạnh, nguy cơ mắc bệnh sẽ giảm đáng kể, từ đó hạn chế thiệt hại do dịch bệnh gây ra. Đồng thời, quản lý thức ăn hiệu quả cũng giúp tiết kiệm chi phí, tránh lãng phí và tối ưu hóa lợi nhuận. Nhờ vậy, người nuôi có thể duy trì mô hình nuôi bền vững, giảm chi phí sản xuất mà vẫn đạt được năng suất cao.
Hướng dẫn chăm sóc cá rô phi cho năng suất cao!
Để chăm sóc cá rô phi đạt năng suất cao, bà con cần áp dụng quy trình chăm sóc khoa học. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bà con chăm sóc cá rô phi hiệu quả, đảm bảo năng suất và chất lượng vượt trội.
Chọn địa điểm và bố trí ao nuôi
Việc lựa chọn địa điểm và bố trí ao nuôi đóng vai trò quan trọng trong quá trình nuôi cá rô phi đồng thời ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng cá. Địa điểm nuôi cần tuân theo quy hoạch nuôi trồng thủy sản của địa phương, đảm bảo có hệ thống cấp nước sạch, không bị ô nhiễm và cách xa khu dân cư, nhà máy hay bệnh viện. Ngoài ra, địa điểm nuôi cần có nguồn điện ổn định hoặc máy phát điện dự phòng để đảm bảo quá trình nuôi diễn ra liên tục, tránh gián đoạn do mất điện.
Về mặt hạ tầng, ao nuôi cần được thiết kế khoa học nhằm hạn chế rủi ro môi trường và đảm bảo an toàn sinh học. Bờ ao phải chắc chắn, không sạt lở, không có hang hốc và cao hơn mức nước cao nhất khoảng 0,5m để tránh ảnh hưởng của lũ lụt.
Ngoài ra, bà con không nên trồng cây lớn quanh ao vì lá rụng có thể làm ô nhiễm nước. Đáy ao cần bằng phẳng, hơi dốc về phía cống thoát nước để thuận tiện cho việc thu hoạch và cải tạo ao. Hệ thống cấp và thoát nước phải được bố trí riêng biệt, không có cống thông giữa các ao nuôi để tránh lây lan mầm bệnh.
Khu vực nuôi nên có sự phân chia hợp lý gồm ao nuôi chính có diện tích từ 3.000 – 5.000m2, ao chứa nước từ 1.000 – 1.500m2 và ao xử lý nước từ 1.500 – 2.000m2. Đồng thời, bà con cần xây dựng khu vực chứa nguyên liệu có mái che, đảm bảo khô ráo, thông thoáng và riêng biệt theo từng loại nguyên vật liệu. Ngoài ra, các công trình phụ trợ như nhà ở cho nhân công, khu vệ sinh, khu chứa nước thải sinh hoạt và nơi tập kết bùn thải cũng cần được bố trí hợp lý để đảm bảo điều kiện làm việc an toàn.
Chuẩn bị ao nuôi
Trước khi thả cá, ao nuôi cũng cần được cải tạo kỹ lưỡng để loại bỏ các yếu tố gây hại và tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của cá. Đầu tiên, nước trong ao phải được tháo cạn hoàn toàn để loại bỏ cá tạp, cá dữ và các sinh vật không mong muốn. Trong quá trình này, bà con cần dọn sạch bèo, rác thải, cỏ dại đồng thời tu sửa bờ ao để ngăn chặn sạt lở. Nếu đáy ao có lớp bùn quá dày, bà con nên nạo vét và chỉ giữ lại lớp bùn khoảng 15 – 20cm để đảm bảo môi trường nền đáy không quá bẩn.
Sau khi làm sạch ao, bước tiếp theo là bón vôi để khử trùng, nâng pH và cải tạo chất lượng nền đáy. Lượng vôi cần sử dụng dao động trong khoảng từ 7 – 10kg/100m2 đối với ao có nền đất trung tính, trong khi những ao có nền đất chua phèn cần lượng vôi cao hơn từ 15 – 20kg/100m2. Vôi phải được rải đều khắp đáy và bờ ao. Sau đó, bà con hãy xới nhẹ để tránh làm đảo lộn lớp đất chua phèn bên dưới.
Một bước quan trọng khác trong quá trình cải tạo ao là phơi đáy ao để tiêu diệt vi khuẩn có hại và ổn định chất lượng nền đáy. Thời gian phơi ao thích hợp kéo dài từ 5 – 7 ngày cho đến khi bề mặt bùn xuất hiện các vết nứt nhỏ. Nếu ao không thể tháo cạn hoàn toàn, bà con có thể sử dụng lượng vôi nhiều hơn kết hợp với phương pháp ngâm nước vôi từ 3 – 5 ngày, sau đó xả bỏ toàn bộ lượng nước này và thay bằng nước mới.
Thả giống
Thời vụ thả giống thích hợp thường diễn ra vào hai giai đoạn chính trong năm: tháng 3 – 4 dương lịch và tháng 8 – 9 dương lịch. Trước khi thả, bà con cần lựa chọn giống có nguồn gốc rõ ràng từ các cơ sở sản xuất giống uy tín, đáp ứng tiêu chuẩn về kích cỡ và chất lượng. Cá giống phải khỏe mạnh, có ngoại hình cân đối, màu sắc tươi sáng, không bị dị hình hay mắc bệnh.
Ngoài ra, cá giống cũng cần phản ứng nhanh với tiếng động, bơi lội linh hoạt, không xây xát hay mất nhớt và có kích cỡ đồng đều dao động từ 5 – 6 cm đối với vụ chính và 6 – 8 cm đối với vụ đông. Để đảm bảo cá không mang mầm bệnh, bà con nên tắm cá trong nước muối 2% từ 5 – 10 phút trước khi thả.
Mật độ thả cá sẽ phụ thuộc vào điều kiện của từng ao bao gồm khả năng cấp thoát nước, độ sâu và năng lực quản lý của người nuôi. Thông thường, mật độ thả thích hợp dao động từ 2 – 4 con/m². Khi thả, bà con cần thực hiện đúng quy trình để cá thích nghi dần với môi trường mới, tránh sốc nhiệt hoặc thay đổi đột ngột về chất lượng nước.
Trước tiên, túi đựng cá giống cần được ngâm xuống ao trong khoảng 15 – 20 phút để cân bằng nhiệt độ. Sau đó, bà con từ từ thêm nước ao vào túi trong khoảng 5 – 10 phút trước khi mở miệng túi để cá tự bơi ra. Thời điểm thả giống tốt nhất là vào buổi sáng hoặc chiều mát.
Cho ăn và quản lý thức ăn
Thức ăn cho cá nên là dạng viên nổi, không tan trong nước. Trong giai đoạn đầu, cá cần được cung cấp thức ăn có hàm lượng đạm cao từ 30 – 35%. Khi cá đạt trọng lượng trên 300g/con, bà con có thể giảm lượng đạm xuống còn 20 – 25% để phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của cá ở giai đoạn trưởng thành.
Lượng thức ăn, số lần cho ăn và kích thước viên thức ăn cần điều chỉnh theo từng giai đoạn phát triển của cá. Thông thường, cá nên được cho ăn hai lần mỗi ngày vào buổi sáng (7 – 8 giờ) và buổi chiều (16 – 17 giờ).
Khi cá còn nhỏ (5 – 20g/con), bà con nên sử dụng thức ăn dạng viên mảnh có hàm lượng đạm 35% với lượng thức ăn chiếm khoảng 5% khối lượng cơ thể. Khi cá phát triển lớn hơn, khẩu phần ăn giảm dần từ 3,5% khi cá đạt 20 – 100g xuống 2 – 3% khi cá trên 300g đồng thời chuyển sang sử dụng thức ăn viên nổi có hàm lượng đạm thấp hơn.
Ngoài ra, việc cố định vị trí và thời gian cho ăn sẽ giúp cá hình thành thói quen, tăng hiệu quả sử dụng thức ăn. Để tăng cường sức đề kháng, bà con nên bổ sung vitamin C định kỳ mỗi tháng với liều lượng 3 – 5g/kg thức ăn nhằm giúp cá phát triển khỏe mạnh và hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
Quản lý môi trường nước ao nuôi
Người nuôi cần theo dõi thường xuyên các yếu tố môi trường như nhiệt độ, pH, và oxy hòa tan để kịp thời điều chỉnh khi có biến động. Khi thời tiết thay đổi, bà con cần giảm lượng thức ăn, bổ sung nước hoặc thay nước để hạn chế hiện tượng cá nổi đầu.
Để duy trì hàm lượng oxy hòa tan, ao nuôi nên được lắp đặt 1 – 2 máy quạt nước hoặc máy sục khí. Vào những ngày ít nắng, bà con cần tăng thời gian vận hành máy để đảm bảo oxy cho cá. Ngược lại, khi có gió mạnh, bà con có thể giảm thời gian hoạt động để tiết kiệm năng lượng. Trong tháng nuôi đầu tiên, nước ao cần được cấp dần đến độ sâu tối thiểu 1,5m. Định kỳ mỗi hai tuần, bà con nên bón vôi với liều lượng 1 – 2kg/100m³ nước để ổn định môi trường ao.
Bên cạnh đó, việc sử dụng chế phẩm sinh học theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất cũng giúp cải thiện chất lượng nước và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại. Ngoài ra, bà con nên bổ sung men tiêu hóa, vitamin, đặc biệt là vitamin C để tăng cường sức đề kháng cho cá. Các chất này cần được trộn đều với thức ăn để thấm trong 10 – 15 phút trước khi cho cá ăn.
Định kỳ 15 ngày, bà con cần sát khuẩn nước ao bằng các loại thuốc diệt khuẩn phù hợp như thuốc tím (0,5 – 1kg/1.000m³ nước) hoặc iodine (0,2 – 0,3kg/1.000m³ nước) theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Nếu nước ao bị ô nhiễm, có màu đậm, bà con cần thay khoảng 30% lượng nước cũ và cấp thêm nước sạch. Đồng thời, người nuôi nên quan sát kỹ hoạt động bơi lội và khả năng bắt mồi của cá để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường và có biện pháp xử lý kịp thời.
Kết hợp men vi sinh trong quá trình nuôi
Sử dụng men vi sinh trong quá trình nuôi cá rô phi cũng mang lại nhiều lợi ích đáng kể. Men vi sinh giúp phân hủy chất hữu cơ, giảm thiểu sự tích tụ bùn đáy và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh. Một số chế phẩm vi sinh như Microbe-Lift AQUA SA đã được chứng minh hiệu quả trong việc xử lý bùn đáy ao nuôi, tạo môi trường sống lành mạnh cho cá.
Khi áp dụng men vi sinh, bà con cần lưu ý không sử dụng đồng thời với các hóa chất có tính diệt khuẩn như BKC, thuốc tím, Chlorine, i-ốt hoặc kháng sinh vì chúng có thể tiêu diệt vi sinh vật có lợi.
Trước khi bổ sung men vi sinh, bà con nên cải thiện môi trường ao nuôi bằng cách thay nước, điều chỉnh pH lên mức 7,5 – 8,5 và tăng độ kiềm bằng vôi hoặc dolomite. Việc sử dụng men vi sinh đúng cách không chỉ giúp duy trì môi trường nước ổn định mà còn hỗ trợ cá rô phi phát triển khỏe mạnh, giảm tỷ lệ mắc bệnh.
Chăm sóc cá rô phi đúng cách không chỉ giúp cá phát triển khỏe mạnh mà còn nâng cao năng suất và hiệu quả kinh tế cho người nuôi. Đặc biệt, việc sử dụng men vi sinh trong nuôi cá rô phi cũng giúp duy trì hệ vi sinh vật có lợi, giảm thiểu ô nhiễm và hạn chế dịch bệnh. Để biết thêm thông tin và lựa chọn men vi sinh phù hợp cho ao nuôi, bà con hãy liên hệ ngay với BIOGENCY qua HOTLINE 0909 538 514.
>>> Xem thêm: Kỹ thuật giúp nuôi cá rô phi toàn đực hiệu quả
