Tôm là loài động vật nhạy cảm với sự biến đổi của thời tiết, nhất là tôm thẻ chân trắng. Nhiệt độ quá cao hay quá thấp đều ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của tôm. Ở bài viết trước Biogency đã chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc tôm trong mùa nắng nóng, hôm nay xin tiếp tục chia sẻ đến bà con bí quyết nuôi tôm mùa lạnh. Bà con tham khảo áp dụng theo để đảm bảo vụ mùa bội thu, giảm thiểu tình trạng tôm chết yểu.
Các nội dung chính
Ảnh hưởng của nhiệt độ thấp đến ao tôm
Tôm chỉ có thể sinh trưởng, phát triển ổn định trong một khoảng nhiệt độ nhất định.
- Nhiệt độ phù hợp cho tôm thẻ chân trắng là 26 – 32 độ C.
- Nhiệt độ phù hợp cho tôm sú là 28 – 30 độ C.
Trong khi đó, vào mùa lạnh nhiệt độ nước ao nuôi sẽ xuống thấp hơn đáng kể so với nhiệt độ thích hợp với tôm, đặc biệt nhiệt độ sẽ xuống càng nhanh hơn khi tiến hành sục khí.
Khi nhiệt độ xuống thấp hơn 20 độ C, tôm sẽ chịu những ảnh hưởng đáng kể như sau:
- Tôm ngừng sinh trưởng.
- Giảm ăn, giảm cường độ bắt mồi.
- Hệ số FCR (hệ số chuyển đổi thức ăn) tăng cao từ 1,5 – 1,8.
- Tốc độ tăng trưởng chỉ đạt khoảng 0,2g/con/ngày (mùa nắng là 0,3g/con/ngày), kéo theo thời gian nuôi sẽ phải dài hơn khoảng 1,5 lần.
Nhiệt độ xuống thấp còn khiến cho độ pH, độ mặn, kiềm thay đổi, trong khi tôm lại ăn kém, sức đề kháng yếu nên lúc lột xác dễ bị mềm vỏ và chết.
Nhiệt độ thấp cũng ảnh hưởng đến hoạt động xi phông, vệ sinh đáy của bà con. Vì không được vệ sinh kỹ, những chất thải tồn đọng như thức ăn thừa, vỏ tôm, xác tôm chết,… còn dư lại trong ao tới khi nhiệt độ tăng trở lại sẽ nhanh chóng phân hủy, phát sinh ra khí độc làm ảnh hưởng đến tôm.
Chưa kể, sau mỗi đợt mưa lạnh kéo dài sẽ là giai đoạn nắng nóng. Nhiệt độ nước ao tăng tạo điều kiện cho tảo phát triển mạnh, kéo theo độ pH cũng tăng, làm phát sinh khí độc NH3 nhiều hơn gây ảnh hưởng xấu đến tôm. Nhiệt độ tăng lên đột ngột cũng khiến cho các vi khuẩn gây bệnh có cơ hội bùng phát nhanh, làm tôm dễ bị nhiễm một số bệnh nguy hiểm như bệnh đốm trắng, phân trắng,… dẫn đến chết hàng loạt.
Kinh nghiệm nuôi tôm mùa lạnh
Nhằm hỗ trợ cho quá trình nuôi tôm của bà con luôn thuận lợi xuyên suốt mùa vụ, đặc biệt là trong giai đoạn nhiệt độ xuống thấp, Biogency xin chia sẻ một vài bí quyết và kinh nghiệm nuôi tôm mùa lạnh. Bà con nhớ lưu lại để áp dụng ngay cho trang trại nuôi của mình!
Đối với môi trường ao nuôi
Cải tạo – chuẩn bị ao
- Đối với ao bạt: công tác chuẩn bị cũng tương tự vụ trước, tiến hành chà rửa đáy ao, thay bạt nếu bạt cũ. Nên phơi ao lâu hơn bình thường khoảng 2 – 3 ngày vì trời lạnh đáy ao lâu khô hơn.
Tránh lấy nước vào những ngày gió mùa, do lúc này nước chứa nhiều cặn bẩn và mầm bệnh. Nếu bắt buộc phải lấy nước thì cho vào ao lắng khoảng 4 – 6 ngày rồi mới cấp vào ao nuôi.
- Đối với ao đất: cải tạo đáy ao như bình thường nhưng diệt tạp kỹ hơn, vì trong mùa lạnh các loài giáp xác như cua, ốc,… sẽ đào hang sâu hơn bình thường. Cải tạo ao xong, bà con tiến hành lấy nước vào cao hơn mực nước bình thường khoảng 20 – 30cm. Nếu mực nước quá thấp nhiệt độ sẽ dễ giảm, làm tôm kém ăn, chậm lớn. Mực nước cao giúp tầng nước dưới đáy giữ nhiệt độ ổn định hơn.
Một kinh nghiệm nuôi tôm mùa lạnh ở giai đoạn đầu mà bà con không nên bỏ qua chính là thiết kế ương tôm trong bể, ao nhỏ trải bạt (50 – 200m2) trong nhà lán quây kín bằng nilon, lắp đặt hệ thống sục khí 24/24 để ổn định các chỉ số về nhiệt độ, pH, độ kiềm, khí độc,… đồng thời xi phông đáy ao mỗi ngày.
Quản lý môi trường trong quá trình nuôi
- Trong thời tiết lạnh, tôm có xu hướng bơi xuống đáy ao, bà con nên tăng cường sục khí để cung cấp đủ lượng oxy trong nước cho tôm dễ sinh trưởng và không bị stress. Nếu được thì bơm thêm nước từ đáy ao lắng sang ao nuôi để cung cấp thêm nguồn nước sạch với nhiệt độ ổn định cho tôm.
- Những trang trại nuôi tôm trong nhà kín, có thể lắp thêm một số hệ thống nâng nhiệt để giữ nhiệt độ ổn định kể cả khi trời lạnh.
- Tiến hành diệt khuẩn định kỳ (5 – 7 ngày/lần) bằng các loại hóa chất/thuốc diệt khuẩn an toàn, không gây độc cho tôm.
- Đặc biệt tăng cường bổ sung men vi sinh để ổn định môi trường ao nuôi, đảm bảo sức khỏe của tôm, giúp tôm tránh được nhiều loại bệnh do vi khuẩn gây ra.
- Vào những ngày mưa nhiều và dai dẳng, bà con chú ý kiểm tra pH và độ kiềm 3 – 4 giờ/lần.
- Duy trì pH > 7,8. Nếu thấy pH giảm, chủ động bón vôi nóng (CaO) với liều lượng 10 – 15kg/1.000m3 nước/lần, bón 2 lần/ngày.
- Nếu thấy độ kiềm giảm xuống dưới 100 ppm, dùng soda, khoáng kết hợp với canxi để nâng độ kiềm > 120 ppm.
- Tham khảo Cách xử lý ao tôm khi trời mưa
- Mưa to kéo dài cũng làm độ mặn trong nước ao giảm, tiến hành cấp thêm nước biển (đã qua xử lý) để ổn định áp suất thẩm thấu của tôm. Để tôm không bị sốc khi bổ sung nước biển, bà con nhớ sử dụng thêm chất điện giải, vitamin và các khoáng chất thiết yếu cho tôm.
- Mùa mưa lạnh qua đi trời sẽ chuyển nắng, nhiệt độ nước tăng đột ngột, bà con không nên tăng ngay liều lượng thức ăn cho tôm, cần thay nước và diệt khuẩn trước, sau đó bổ sung lại men vi sinh sau 24 giờ.
Trên thị trường hiện nay có khá nhiều sản phẩm men vi sinh chuyên dùng cho nuôi trồng thủy sản. Bà con có thể tham khảo sử dụng các sản phẩm của Microbe-Lift được nhập khẩu chính hãng từ Mỹ, không chứa độc tố, không gây hại cho con người và vật nuôi. Sản phẩm có thể dùng xuyên suốt mùa vụ mà không gây bất kỳ tác động tiêu cực nào đến môi trường.
- Microbe-Lift AQUA N1 – Men vi sinh xử lý khí độc ao nuôi
- Microbe-Lift AQUA C – Men vi sinh làm sạch nước ao nuôi
- Microbe-Lift AQUA SA – Men vi sinh xử lý bùn đáy ao nuôi
Đối với tôm nuôi
Thả tôm giống trong mùa lạnh
Không nên thả giống khi nhiệt độ xuống thấp hơn 20 độ C, sẽ khiến tôm dễ mắc các bệnh nguy hiểm như Vibrio, đốm trắng,… Bà con nên để giống ở trại đến khi nhiệt độ ổn định rồi mới mang về thả. Nên thả vào khoảng tầm 11 – 14 giờ trưa, lúc này nhiệt độ ấm áp, dễ chịu nên tôm dễ thích nghi hơn. Ngâm bao tôm trong nước 15 phút khi thả.
Khi chuyển tôm từ ao ương trong nhà bạt ra ao nuôi, chọn ngày nắng ấm, tránh gió mùa. Nhiệt độ nước ở trại giống cần được điều chỉnh cho đúng nhiệt độ môi trường trước khi thả. Nếu sau khi thả giống có hiện tượng mưa giông bất thường, bà con cần lập tức dùng vôi bột với liều lượng 2kg/100m2 rải đều lên khắp bờ, mặt ao để ngăn tình trạng pH giảm đột ngột sẽ tăng độc tính của khí H2S, ảnh hưởng đến sức khỏe tôm nuôi.
Trước khi thả giống khoảng 30 phút, chạy máy quạt khí để tăng lượng oxy hòa tan trong ao, đồng thời giúp nhiệt độ được đảo đều giữa các tầng nước, tránh cho tôm bị sốc. Sau khi thả tôm vẫn tiếp tục duy trì quạt khí để dòng nước trên mặt và dưới đáy được đảo đều. Tiến hành đo nhiệt độ nước tầng mặt và đáy vào sáng sớm và chiều tối để có điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế.
Tham khảo
- Cách thả tôm giống an toàn, khỏe mạnh
- Trời lạnh tôm giảm ăn, cách khắc phục
Kiểm soát thức ăn cho tôm
Trong thời tiết lạnh, nhiệt độ giảm khoảng 2 độ C là sức ăn của tôm đã giảm. Lúc này tôm chỉ cần lượng thức ăn vừa đủ để duy trì hoạt động của cơ thể. Bà con chú ý kiểm soát lượng thức ăn cho tôm trong giai đoạn này như sau:
- Giảm lượng thức ăn xuống khoảng 30 – 50% lượng thường ngày, cho đến khi nhiệt độ ổn định lại thì theo dõi hoạt động bắt mồi của tôm để điều chỉnh tăng lên lại.
- Trong những ngày nhiệt độ giảm mạnh, nên giảm hoặc ngừng cho ăn hẳn để hạn chế việc dư thừa, tồn đọng thức ăn gây ảnh hưởng xấu đến môi trường nước.
- Đặc biệt chú ý bổ sung những chất hỗ trợ tăng sức đề kháng cho tôm như vitamin C, vitamin B, men tiêu hóa,… để tôm ăn khỏe hơn và chống chịu được nhiều mầm bệnh trong mùa lạnh.
Tham khảo: Cách tính lượng thức ăn cho tôm thẻ
Tham khảo sản phẩm men vi sinh đường ruột cho tôm Microbe-Lift DFM do Biogency phân phối độc quyền. Sản phẩm chứa 4 chủng lợi khuẩn cần thiết cho hệ đường ruột, giúp tôm ăn khỏe, tiêu hóa tốt, tăng sức đề kháng và phòng trị đường nhiều loại bệnh đường ruột như bệnh phân trắng.
Nuôi tôm mùa lạnh có nhiều vấn đề cần lưu ý, để không bỏ sót bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, bà con nên kiểm tra các yếu tố môi trường thường xuyên (2 lần/ngày). Nếu phát hiện những tình trạng lạ, vượt quá khả năng xử lý, bà con nhớ liên hệ ngay cho các chuyên gia để được tư vấn giải pháp kịp thời. Không tự ý sử dụng kháng sinh, hóa chất để xử lý, vừa có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của tôm nuôi vừa gây hại cho môi trường.
Tham khảo: nuôi tôm mùa nắng nóng
Biogency mong rằng những chia sẻ của mình trên đây đã giúp bà con nắm được bí quyết nuôi tôm mùa lạnh hiệu quả, đảm bảo sức khỏe tôm ổn định suốt mùa vụ. Nếu cần lắng nghe những tư vấn chuyên sâu của chuyên gia, vui lòng liên hệ tới Hotline 0909 538 514, chúng tôi sẽ tư vấn miễn phí cho bà con!
Tài liệu tham khảo:
https://thuysanvietnam.com.vn/kinh-nghiem-nuoi-tom-mua-lanh/
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
