Trong quá trình nuôi tôm thẻ chân trắng, thành phần thức ăn và cách tính toán lượng thức ăn là điều mà rất nhiều bà con quan tâm vì nó ảnh hưởng rất lớn đến năng suất nuôi và lợi nhuận kinh tế khi thu hoạch. Hãy cùng Biogency tham khảo những loại thức ăn cho tôm thẻ chân trắng và cách tính lượng thức ăn phù hợp nhất trong bài viết dưới đây.
Các nội dung chính
Thức ăn cho tôm thẻ chân trắng bao gồm những gì?
Hiện nay dựa trên các thành phần và nguồn gốc, người ta chia thức ăn của tôm thẻ chân trắng thành 3 loại chính:
- Thức ăn từ tự nhiên: Gồm các động vật và động vật phù du, mùn bã hữu cơ, các loài thực vật dưới nước,…(tham khảo: thức ăn tự nhiên cho tôm)
- Thức ăn tự chế: Do người nuôi chế biến từ các nguyên liệu sẵn có như ốc, phụ phẩm nông nghiệp, cá tạp…
- Thức ăn nguồn gốc công nghiệp: Gồm các thực phẩm đặc biệt do các cơ sở chuyên sản xuất thức ăn cho tôm làm ra.
Tham khảo: Thành phần dinh dưỡng trong thức ăn cho tôm
Cách tính lượng thức ăn cho tôm thẻ chân trắng
Cách tính lượng thức ăn phù hợp cho tôm thẻ chân trắng được xác định theo quá trình phát triển của tôm, mật độ và môi trường ao tôm. Cụ thể như sau:
Cách tính lượng thức ăn trong tháng đầu tiên cho tôm thẻ chân trắng
Điều đầu tiên bà con cần làm là tính lượng thức ăn cho tôm thẻ chân trắng dựa theo thể trọng tôm rồi chia theo số bữa một ngày cho ăn. Bên cạnh đó nếu ao nuôi của bà con vẫn còn lẫn nhiều tạp chất, phù du thì lượng thức ăn cần chia trên thực tế nên nhỏ hơn lượng được nhà sản xuất in trên bao bì. Điều này sẽ giúp ao nuôi tránh được tình trạng tồn đọng những thức ăn thừa, phát sinh khí độc từ ao khiến tôm chết nhanh.
Tổng khối lượng thức ăn cho 100.000 con tôm thẻ chân trắng trong 1 tháng đầu tiên sẽ rơi vào khoảng trung bình 160kg, trong đó:
- Lượng thức ăn cho tôm thẻ chân trắng trong ngày đầu tiên là khoảng 2,5kg (tính cho 100.000 tôm thẻ chân trắng).
- Tăng thêm 100g mỗi ngày từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 7.
- Tăng thêm 200g mỗi ngày từ ngày thứ 8 đến ngày thứ 14.
- Tăng thêm 300g mỗi ngày từ ngày thứ 15 đến ngày thứ 30.
Rất khó để xác định chính xác sức ăn của tôm trong tháng đầu tiên nuôi. Do đó khi cho tôm ăn thức ăn công nghiệp, bà con nên thả thức ăn cho tôm thẻ chân trắng xuống nước với số lượng ít hơn khuyến cáo từ nhà sản xuất. Tốt nhất mỗi ngày nên chia ra 4-5 lần cho ăn.
Một số điều quan trọng trong cách cho ăn và quản lý môi trường ao nuôi trong tháng đầu tiên thả tôm:
- Ngày nuôi thứ 7, không sử dụng quá 3,1kg thức ăn cho 100.000 con tôm. Đến ngày nuôi thứ 30 không vượt quá 9,1kg/ngày cho 100.000 tôm thẻ.
- Quản lý thức ăn cho tôm thẻ chân trắng chặt chẽ, cần quan sát kỹ ruột tôm trước khi tiến hành điều chỉnh lượng thức ăn.
- Trong tháng đầu tiên hãy chú ý theo dõi và đánh giá tình hình môi trường nước. Từ đó có giải pháp xử lý thức ăn thừa kịp thời nhất, điều này góp phần đảm bảo ao nuôi không bị ô nhiễm và không ảnh hưởng sức khỏe tôm nuôi.
- Tôm thẻ chân trắng thông thường nếu ăn thức ăn công nghiệp, đường ruột chúng sẽ có màu nâu đen. Nếu bà con thấy đường ruột tôm bị đen chứng tỏ lượng thức ăn chúng tiêu thụ còn thiếu nên tôm phải ăn mùn bã hữu cơ hoặc phân của chúng.
Cách tính lượng thức ăn cho tôm thẻ chân trắng từ tháng thứ 2 trở đi
Việc cho ăn từ tháng thứ 2 trở đi cần được tính toán hợp lý để đạt hiệu quả cao nhất. Đây là những điều bà con cần nắm để xác định đúng lượng thức ăn cần thả xuống cho tôm:
- Số lượng thả (con)
- Lượng tôm trung bình (con/kg)
- Tỉ lệ tôm sống (mật độ tôm còn lại)
Ở những tháng sau đó, việc kiểm soát lượng thức ăn không còn dựa trên số lượng ước tính như tháng đầu tiên. Cần đánh giá trọng lượng thực của đàn tôm trong ao nuôi thì mới có thể tính toán đúng lượng thức ăn cần thả.
Bà con cần quản lý thức ăn cho tôm thẻ chân trắng theo trọng lượng xác định. Theo đó trọng lượng thức ăn cần thả vào ao sẽ tính theo phần trăm so với trọng lượng tổng số tôm đang có trong ao.
Ví dụ: trọng lượng trong ao của 1 con tôm là 6,5g. Bà con có tổng số tôm trong ao nuôi là 250.000 con, vậy suy ra tổng trọng lượng tôm sẽ bằng 6,5g x 250.000 con = 1.625kg. Tiếp đó dựa vào bảng % thức ăn theo trọng lượng tôm bên dưới, có thể thấy 6,5 g/con sẽ gần tương đương với 4,1% lượng thức ăn trên toàn ao nuôi, với tổng trọng lượng cả đàn tôm là 1.625kg. Bà con sau đó sẽ tính được lượng thức ăn cho 250.000 con tôm/ngày là: 1.625kg x 4,1%/100 = 66,6kg.
Tham khảo: Mật độ nuôi tôm thẻ chân trắng phù hợp
Bảng tính lượng thức ăn theo trọng lượng của tôm thẻ chân trắng
| Trọng lượng 1 con tôm (gam) | Lượng thức ăn toàn ao nuôi (%) |
| 2 | 9,5 |
| 3 | 5,8 |
| 5 | 5,3 |
| 7 | 4,1 |
| 10 | 3,3 |
| 12 | 3,0 |
| 15 | 2,6 |
| 20 | 2,1 |
| 25 | 1,5 |
| 30 | 1,3 |
Sau khi tính lượng thức ăn, bà con lấy tổng lượng thức ăn chia ra 4 thời điểm để cho tôm ăn trong ngày:
- Lần 1 (lượng thức ăn 25%): cho tôm ăn vào khoảng 8h30 sáng.
- Lần 2 (lượng thức ăn 20%): cho tôm ăn vào khoảng 1h chiều.
- Lần 3 (lượng thức ăn 25%): cho tôm ăn vào khoảng 5h30 chiều.
- Lần 4 ( lượng thức ăn 30%): cho tôm ăn vào khoảng 8h tối.
Từ những tháng sau trở đi, bà con nên giảm số lần thả thức ăn cho tôm thẻ chân trắng xuống còn 2 – 3 lần/ngày, nhất là vào lúc điều kiện ao nuôi tốt, có ánh sáng đầy đủ.
Quy tắc cho ăn
- Theo giai đoạn:
Khi thả tôm được từ 7 đến 10 ngày thì cho tôm ăn ở vị trí cách bờ từ 2 đến 4 mét. Thức ăn chủ yếu của tôm chân trắng lúc này sẽ ở dạng bột mịn, do đó người nuôi cần tắt quạt nước, trộn thức ăn với nước sau đó tạt xuống ao nuôi.
Khi thả giống được khoảng 10 ngày, thả một lượng thức ăn cỡ nhỏ vào sàng nuôi để tôm quen dần cũng như dễ dàng kiểm soát lượng thức ăn. Sàng nên đặt ở nơi bằng phẳng, vị trí cách bờ 1,5 đến 2 mét, tiếp đó là ở sau cánh quạt nước khoảng 12 đến 15cm. Không đặt sàng ở gốc ao, nên để mỗi sàng cách nhau một khoảng từ 1600 đến 2000 m². Sau nửa tháng, sử dụng bổ sung các thức ăn gồm hợp chất chứa vitamin và khoáng chất theo hướng dẫn của nhà cung cấp nhằm nâng cao sức khỏe tôm thẻ chân trắng.
- Khối lượng thức ăn:
Ngày đầu tiên bắt đầu cho ăn sẽ dùng khoảng 2,8 đến 3kh/100.000 giống. Nên tăng mỗi ngày 0,4 kg/100.000 giống cho 10 ngày đầu tiên. Từ ngày thứ 10 trở đi đến ngày thứ 20 tăng 0,5 kg/100.000 giống mỗi ngày.
- Lần cho tôm ăn:
Bà con khi mới thả tôm nên cho chúng ăn 5-6 bữa/ ngày để tôm quen ăn mồi và dễ tiêu hóa thức ăn. Khi tôm thẻ chân trắng đã lớn được 1 tháng, giảm số lần cho tôm ăn xuống còn 4 bữa/ ngày. Nên tùy thuộc vào những điều kiện như chất lượng nước, hóa chất, thời tiết mà điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp.
Điều chỉnh lượng thức ăn cho tôm thẻ chân trắng theo điều kiện thực tế
Bà con ngoài việc nghiên cứu, tính toán lượng thức ăn phù hợp cho tôm thẻ trong từng giai đoạn, còn cần phải theo dõi liên tục theo tình hình nuôi thực tế để điều chỉnh lượng thức ăn.
Cứ mỗi 2 – 3 tiếng nên kiểm tra một lần sau khi cho thức ăn sau vào trong khu vực nuôi. Việc theo dõi liên tục này sẽ góp phần giúp bà con nắm rõ sức ăn của tôm cũng như điều chỉnh được lượng thức ăn sao phù hợp nhất với nhu cầu của đàn tôm.
Để có phương pháp điều chỉnh lượng thức ăn phù hợp, bà con dựa theo bảng theo dõi sau:
Bảng theo dõi và điều chỉnh khối lượng thức ăn cho tôm thẻ chân trắng (Giả sử tổng khối lượng thức ăn cho tôm mỗi ngày là 100kg):
| Tình trạng thức ăn | Cách xử lý lần sau |
| Tôm ăn được hết thức ăn | Tăng từ 5% (5 kg) ở lần cho ăn sau |
| Còn dư lượng thức ăn 8 – 10 kg | Không tăng thêm |
| Dư từ 15 – 25 kg thức ăn | Giảm 10% (10 kg) ở lần cho ăn sau |
| Dư từ 40 – 50 kg | giảm 30% (30 kg) cho lần ăn sau |
| Còn dư trên 50 kg | Ngừng cho tôm ăn, kiểm tra sức khỏe tôm |
Bà con có thể xác định dễ dàng tình trạng sức khỏe của tôm. Cùng với việc kiểm tra lượng thức ăn thừa tồn đọng trên sàng, bà con còn có thể xác định được tôm đã ăn no hay chưa thông qua cách quan sát cơ thể của nó. Vì cơ thể tôm thẻ chân trắng có lớp vỏ trắng màu trong và mỏng, có thể thấy rất rõ đường ruột của tôm đầy hay rỗng.
Nếu tôm của bà con bị rỗng ruột thì ngay lập tức nên kiểm tra các chỉ số khác như yếu tố môi trường, loại thức ăn cho tôm thẻ chân trắng,… để xác định nguyên nhân tôm không nhận thức ăn. Bên cạnh đó, việc quan sát màu thức ăn trong đường ruột tôm thẻ chân trắng cũng giúp bà con đánh giá được lượng thức ăn nên điều chỉnh cho lần thả thức ăn sau.
Bà con khi cho tôm ăn cũng nên chú ý đến độ đạm có trong thức ăn. Đặc trưng của tôm thẻ chân trắng là khả năng thích nghi và sức ăn tốt, chúng ăn rất liên tục nên cần để ý quan sát thường xuyên, nếu thấy tôm có kích thước quá lớn nên giảm lượng thức ăn xuống còn 70 – 80% so với thường ngày, hoặc ngừng cho tôm ăn một vài bữa, như vậy tôm sẽ có kích thước đẹp vừa phải.
- Thức ăn cho tôm thẻ chân trắng trong giai đoạn từ 1 – 40 ngày nên có hàm lượng protein trung bình từ 40 – 50%.
- Thức ăn sau giai đoạn 40 ngày nên có hàm lượng protein từ 30 – 35%.
Bà con trong quá trình thả và cho tôm ăn nên thường xuyên bổ sung men vi sinh đường ruột nhằm hỗ trợ tăng sức đề kháng và tăng sức ăn cho tôm thẻ chân trắng. Mời bà con tham khảo sử dụng men vi sinh đường ruột cho tôm Microbe-Lift DFM do Biogency độc quyền phân phối tại Việt Nam. Men vi sinh chứa 4 chủng lợi khuẩn cần thiết cho hệ đường ruột (Bacillus subtilis, Bacillus pumilus, Bacillus amyloliquefaciens và Bacillus licheniformis).
Lượng men vi sinh Microbe-Lift DFM có lượng từ 0,5 – 1g sẽ trộn được cho 1kg thức ăn, theo đó 100g dùng được cho 100 – 200kg thức ăn. Bà con có thể sử dụng loại men vi sinh này xuyên suốt mùa vụ để giúp tôm ăn khỏe, chóng lớn và cải thiện hệ miễn dịch, hạn chế mắc phải các bệnh về đường ruột như bệnh phân trắng,… Sản phẩm này còn có công dụng đặc biệt giúp giảm mùi hôi phân tôm đến 70 – 80%.
Hy vọng những thông tin trên của Biogency đã hướng dẫn đầy đủ cho bà con cách tính lượng thức ăn cho tôm thẻ chân trắng hợp lý nhất. Bà con khi nuôi tôm thẻ chân trắng nên nắm vững những kiến thức này để quản lý thức ăn phù hợp, tránh tồn đọng thức ăn thừa trong ao nuôi lâu ngày sẽ phát sinh khí độc gây ảnh hưởng đến chất lượng nuôi. Mọi thắc mắc xin vui lòng liên hệ đến Hotline 0909 538 514, các chuyên gia của chúng tôi luôn sẵn sàng tư vấn miễn phí!\
Tài liệu tham khảo:
Lựa chọn thức ăn trong nuôi tôm thẻ chân trắng – Tạp chí Thủy sản Việt Nam (thuysanvietnam.com.vn)
Kinh nghiệm quản lý thức ăn nuôi tôm thẻ chân trắng | Cổng thông tin điện tử (huaf.edu.vn)
Chịu trách nhiệm nội dung
Phó Giám Đốc - Đồng Thị Tú Anh
