Tôm bị vàng mang là một trong những tình trạng nghiêm trọng, bà con cần chủ động có phương án phòng ngừa cũng như xử lý kịp thời nếu chẳng may gặp phải. Dưới đây là những thông tin về loại bệnh này để bà con tiện tham khảo.
Biểu hiện tôm bị vàng mang cần lưu ý
Mang tôm khỏe mạnh thường có màu trắng trong hoặc hơi hồng nhạt. Khi mang có màu sắc lạ đồng nghĩa sức khỏe tôm có vấn đề, một trong số đó là tình trạng vàng mang (vàng đậm hoặc nhạt, có thể xuất hiện màu nâu xám) đi kèm các biểu hiện sau:
Mang đục và có màng nhầy
Mang của tôm bị bệnh trở nên đục, mất đi độ trong suốt. Trên bề mặt mang thường xuất hiện một lớp màng nhầy, làm cản trở quá trình trao đổi khí và hô hấp của tôm. Tình trạng này dẫn đến thiếu oxy, khiến tôm suy yếu và dễ nhiễm thêm các bệnh khác.
Tôm có dấu hiệu bất thường
Tôm bị vàng mang sẽ cản trở quá trình hô hấp và trao đổi chất, do đó tôm có xu hướng bơi lờ đờ, mất phương hướng, nổi lên mặt nước hoặc tụ tập gần bờ ao. Đi kèm đó, tôm giảm ăn hoặc ngừng ăn, gây ra tình trạng chậm phát triển và giảm năng suất.
Tỷ lệ chết cao
Nếu bà con không phát hiện và can thiệp kịp thời, bệnh vàng mang có thể dẫn đến tỷ lệ tử vong cao trong đàn tôm. Trong khoảng 3-5 ngày sau khi xuất hiện triệu chứng, tỷ lệ chết có thể đạt tới 100%, gây thiệt hại lớn cho người nuôi.
Dấu hiệu khác
Ngoài ra, tôm bị bệnh vàng mang có thể có màu cơ thể nhợt nhạt, gan tụy chuyển vàng nhạt, và mất đi độ bóng tự nhiên. Những dấu hiệu này là biểu hiện của sự suy giảm sức khỏe nghiêm trọng.
Nguyên nhân khiến tôm bị vàng mang
Có nhiều nguyên nhân khiến tôm bị vàng mang, bà con cần xác định chính xác nguyên nhân để có biện pháp xử lý hiệu quả, đồng thời nắm rõ để sẵn sàng phòng ngừa, giảm rủi ro thiệt hại khi nuôi trồng.
Tôm bị vàng mang do virus
Tôm bị vàng mang nguyên nhân thường do virus YHV (Yellow Head Virus) gây ra. Đây là một loại virus được phát hiện ở Thái Lan vào năm 1992, có độc lực mạnh, gây thiệt hại lớn. YHV lây lan qua vật chủ trung gian, xâm nhập vào môi trường nước và lây nhiễm cho tôm. Khi nhiễm YHV, phần vỏ giáp và mang sẽ chuyển sang màu vàng nhạt, tôm ăn nhiều hơn bình thường trong giai đoạn đầu nhưng sau đó đột ngột ngừng ăn, bơi lờ đờ và có thể chết hàng loạt trong vòng 3-5 ngày.
Ngoài virus thì vi khuẩn Vibrio, Aeromonas và ký sinh trùng như Vermiform, Gregarine cũng có thể gây viêm nhiễm và tổn thương mang, dẫn đến hiện tượng vàng mang tôm.
Tôm bị vàng mang do môi trường nước không đảm bảo
- Ao nhiễm phèn
Trường hợp này xảy ra với ao tôm nhiễm phèn, đặc biệt là phèn sắt, khiến pH nước giảm, ảnh hưởng đến quá trình lột xác và tăng trưởng của tôm. Trong môi trường yếm khí ở đáy ao, chất hữu cơ phân hủy tạo khí H₂S, khi kết hợp với sắt hình thành phèn sắt (FeS₂), gây hiện tượng xì phèn, bám vào mang tôm và làm suy giảm khả năng hô hấp, khiến tôm chậm lớn và có thể chết rải rác.
- Kim loại nặng nhiều
Môi trường ao có nhiều kim loại nặng như sắt và nhôm, chúng có thể bám vào mang, làm mang vàng mang. Kim loại nặng tích tụ trong cơ thể tôm, gây stress và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và sự phát triển.
- Các yếu tố môi trường ao biến động
Môi trường ao thay đổi các yếu tố như pH, độ mặn, nhiệt độ và hàm lượng oxy hòa tan trong nước làm gia tăng stress cho tôm, suy giảm sức đề kháng và tăng nguy cơ virus tấn công gây bệnh vàng mang.
- Ao nhiễm hữu cơ và phân huỷ tảo
Khi chất lượng nước kém, ao thiếu oxy, tảo chết hoặc chất hữu cơ tích tụ tạo ra các chất lơ lửng trong nước, bám vào mang tôm, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp cũng làm tăng nguy cơ bệnh vàng mang.
Tôm bị vàng mang do thiếu vitamin
Thiếu hụt vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, khiến sức đề kháng của tôm suy yếu làm tăng nguy cơ bệnh vàng mang. Ngoài ra nguy cơ còn đến từ việc sử dụng thức ăn thiếu dinh dưỡng, kém chất lượng hoặc bị nhiễm nấm mốc.
Cách khắc phục tình trạng tôm bị vàng mang
Khi phát hiện tôm có dấu hiệu vàng mang, bà con cần xác định nguyên nhân và hướng xử lý phù hợp. Dưới đây là các biện pháp khắc phục cơ bản bà con cần nắm:
Kiểm tra, điều chỉnh môi trường nước
Bà con tiến hành đo pH, hàm lượng sắt trong nước ao. Cần đảm bảo pH ao từ 7,5–8,5. Nếu pH thấp, bổ sung vôi nông nghiệp với liều lượng 15–20kg/1.000 m² để nâng pH nền đáy ao và trung hòa phèn. Thực hiện vào buổi chiều và cấp nước vào ao vào ngày kế tiếp để tăng hiệu quả.
Với kim loại nặng và phèn sắt trong nước, bà con dùng EDTA với liều lượng 1–2 kg/1.000 m³ nước để loại bỏ. Lưu ý, sử dụng trước khi bổ sung vôi để tăng độ kiềm, hỗ trợ môi trường sống của tôm.
Bổ sung khoáng chất, vitamin cho tôm
Bà con bổ sung Canxi, Magiê và các khoáng chất thiết yếu khác để tăng cường sức khỏe và hỗ trợ quá trình lột xác của tôm. Đồng thời, cung cấp thức ăn giàu dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ tôm phát triển ổn định.
Bổ sung men vi sinh để đảm bảo môi trường ao nuôi
Sử dụng men vi sinh để phân hủy chất hữu cơ ô nhiễm, ngăn chặn sự phát triển quá mức của tảo, cải thiện chất lượng nước, giúp giảm thiểu hiện tượng vàng mang ở tôm. Các dòng men vi sinh bà con có thể tham khảo gồm:
- Microbe-Lift AQUA C: Men vi sinh làm sạch ao tôm (phân hủy chất bài tiết và thức ăn thừa)
- Microbe-Lift AQUA N1: Men vi sinh xử lý khí độc ao tôm
- Microbe-Lift AQUA SA: Men vi sinh làm sạch bùn đáy ao tôm
Đồng thời bà con cần thường xuyên theo dõi môi trường nước ao:
- Thay nước và sục khí: Thay nước định kỳ và cung cấp oxy đầy đủ để duy trì môi trường nước sạch, hỗ trợ hô hấp, giảm stress cho tôm.
- Kiểm soát mật độ nuôi: Duy trì mật độ tôm nuôi hợp lý để giảm cạnh tranh và căng thẳng, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh.
Như vậy trên đây là các thông tin cơ bản về tình trạng tôm bị vàng mang để bà con chủ động nắm bắt. Để được hỗ trợ tư vấn chi tiết về giải pháp nuôi tôm hiệu quả, an toàn sinh học, bà con vui lòng liên hệ Hotline 0909 538 514.
>>> Xem thêm: Bảo vệ gan tụy tôm đúng cách để có một vụ mùa bội thu
