Nắm được nguyên nhân khiến cá tôm chết hàng loạt sau mưa sẽ giúp bà con chủ động có phương án đối phó, hạn chế tổn thất cao nhất cho vụ nuôi. Dưới đây là tổng hợp các nguyên nhân và hướng phòng ngừa cá tôm chết hàng loạt sau mưa để bà con dễ dàng tham khảo.
Vì sao cá tôm chết hàng loạt sau mưa?
Cá tôm chết hàng loạt sau mưa khiến bà con không khỏi lo lắng. Dưới đây là lý giải nguyên nhân vì sao sau những cơn mưa kéo dài vài ngày hay trận mưa lớn, cá tôm lại chết.
Phân tầng nước ao khiến cá tôm thiếu oxy hoà tan
Đây được xem là nguyên nhân chính. Lượng mưa lớn khiến ao tôm bị phân tầng, khiến cá tôm thiếu oxy, đặc biệt là vào ban đêm dẫn đến hiện tượng cá tôm chết hàng loạt sau mưa.
Mưa kéo dài, ít ánh sáng khiến hoạt động của thực vật phù du trong ao bị chậm lại. Lúc này ao sẽ xảy ra hiện tượng phân tầng nước rõ rệt, trên ngọt dưới mặn. Tầng nước ngọt trên bề mặt khiến oxy khó hoà tan vào phần còn lại. Mưa kéo dài cũng làm xáo trộn các tầng (kể cả tầng bùn đáy nơi ít oxy) làm giảm lượng oxy của ao.
Mặt khác, việc gia tăng phân huỷ chất hữu cơ trong ao cũng làm thiếu oxy, khí độc làm vi khuẩn yếm khí có cơ hội phát triển ảnh hưởng trực tiếp đến tôm, cá. Những tác động trên khiến ao tôm thiếu oxy nghiêm trọng dẫn đến cá chết hàng loạt.
Phèn rửa trôi làm giảm pH đột ngột
Nước mưa sẽ rửa trôi phèn làm pH trong ao đột ngột giảm có thể làm cá, tôm chết hàng loạt, nhất là các ao ở vùng nhiễm phèn. Bên cạnh đó, nước ao phân tầng, chênh lệch nhiệt độ cũng là nguyên nhân khiến pH giảm, pH giảm mạnh sẽ kích thích tôm lột xác, điều này rất dễ khiến tôm chết hàng loạt do thiếu hụt oxy, khoáng và các yếu tố độ cứng, độ kiềm, nhiệt độ bị sụt giảm đột ngột.
Ảnh hưởng của lượng mưa đến các thông số chất lượng nước
| Các thông số | Ảnh hưởng |
| Độ đục | Tăng do các hạt sét |
| Nhiệt độ | Trung bình giảm 3-5 độ C |
| Độ mặn | Giảm tùy thuộc vào lượng mưa |
| pH | Ban đầu giảm xuống 6,7 và nhiều hơn nữa sau đó |
| Hydrogen sulfide (H2S) và Amoniac | Có thể tăng sau 2 đến 3 ngày |
| Độ cứng | Giảm tùy thuộc vào lượng mưa |
| Oxy hòa tan | Đầu tiên tăng, sau đó giảm rõ rệt |
Tôm bị stress
Môi trường ao nuôi biến động, các yếu tố nhiệt độ, pH, độ mặn của nước giảm, sức ăn của tôm cũng giảm so với thông thường khoảng 30%. Hạt mua va đập vào mặt nước tạo ra tiếng ồn cũng khiến tôm rất dễ bị stress, sức đề kháng kém dễ bị các mầm bệnh xâm nhập.
Cá tôm “sốc” nhiệt
Những đợt mưa lớn làm nhiệt độ trong ao giảm từ 5-6 độ C so với môi trường và có thể thấp hơn nhiều khi kết hợp gió to. Nhiệt độ thay đổi đột ngột khiến tôm cá dễ bị “sốc”, dễ mẫn cảm với mầm bệnh, tạo điều kiện cho vi khuẩn, virus tấn công và chết.
Vật chất lơ lửng
Mưa kéo theo quá trình rửa trôi làm tăng các vật chất lơ lửng trong ao, làm tăng độ đục, hạn chế ánh sáng xuống ao gây ra hiện tượng sụp tảo đột ngột. Sụp tảo khiến tôm thiếu oxy, dễ bị ngợp, sốc và chết.
Bên cạnh đó, sau những cơn mưa mật độ vi khuẩn tăng nhanh, tôm đang bị sốc, sức đề kháng yếu, dễ bị tấn công mắc bệnh như phân trắng, đen mang, bệnh gan tụy cấp tính,… nguy cơ cá tôm chết hàng loạt sau mưa cao.
Một số biện pháp hạn chế tình trạng cá tôm chết hàng loạt sau mưa
Với các ao nuôi tự nhiên, ảnh hưởng của thời tiết là điều khó có thể tránh khỏi. Tuy nhiên sau khi nắm rõ nguyên nhân khiến cá tôm chết hàng loạt sau mưa ở trên, bà con hoàn toàn có thể chủ động chuẩn bị phương án đối phó nhằm giảm thiệt hại vụ nuôi.
Dưới đây là một số biện pháp điển hình bà con cần lưu ý:
Trước những cơn mưa
- Làm sạch, thông thoáng các kênh thoát nước. Nếu cần có thể lắp trạm bơm ở một đầu kênh thoát để xả nước khi mực nước sông vượt quá mức thoát nước.
- Rải vôi Canxi Cacbonat (500kg/ha) lên bờ ao giúp duy trì pH, độ cứng ở mức chấp nhận được. Trong trường hợp cực đoan có thể dùng Kali Clorua ở mức 100kg/ha.
- Sửa chữa và thu hẹp các sườn dốc, đê, bảo vệ khu vực xói lở lớn nhất bằng túi cát, có thể dùng thân cây cắt nhỏ để làm hàng rào.
- Đảm bảo các cổng thoát nước cho phép thoát nước bề mặt. Ống PVC được chôn vùi theo chiều ngang trong các mức thu ở độ cao của ao đầy đủ có thể làm tăng hiệu quả của loại thoát nước này.
- Kiểm tra tất cả các thiết bị sục khí và các bảng điều khiển và lắp đặt mạng điện. Nếu không lắp đặt máy sục khí, ít nhất có một thiết bị thông gió di động được bảo đảm có thể di chuyển giữa các ao bằng máy kéo nhỏ.
- Chuẩn bị sẵn máy phát điện trong trường hợp mất điện do mưa lớn
Trong cơn mưa
- Xả nước mặt để ngăn sự giảm độ mặn
- Đo DO và pH liên tục, nếu pH giảm hãy dùng Calcium Carbonate.
- Giảm lượng thức ăn cho tôm xuống còn khoảng 70% so với ngày thường, tiếp tục giảm nếu nhiệt độ và DO thay đổi.
- Bật các thiết bị sục khí cơ khí sẵn có, cố gắng duy trì DO trên 4ppm mọi lúc
- Theo dõi tình trạng phát triển của tảo, đề phòng tảo sụp
Sau cơn mưa
- Tăng dần lượng nước trong ao khi nhiệt độ tăng lên, miễn giá trị pH và DO ở mức chấp nhận. Kiểm tra điều chỉnh các thông số môi trường ao, diệt khuẩn lại ao nuôi (trong khi mưa nước mưa kéo theo 1 lượng lớn vi khuẩn gây hại)
- Xác định số lượng tôm sau mưa, nên lấy mẫu tôm mỗi ngày trong ít nhất 1 tuần sau mưa khi mưa dừng.
- Bổ sung vitamin C, muối khoáng như Kali, Natri, Magie vào thức ăn của tôm cá để tăng cường sức đề kháng
- Sử dụng chế phẩm vi sinh như:
+ Microbe-Lift DFM để tăng cường sức khỏe đường ruột, hệ tiêu hoá của tôm, cá.
+ Microbe-Lift AQUA C để làm sạch ao.
+ Microbe-Lift AQUA N1 để tăng cường xử lý khí độc.
+ Duy trì mức độ sục khí cao, quạt nước ổn định đến khi quần thể tảo ổn mới ổn định trong ao
Trong quá trình nuôi tôm, bà con cần theo dõi chặt chẽ các thông số môi trường ao để kịp thời điều chỉnh. Theo dõi, quan sát tình hình thời tiết và có biện pháp phòng ngừa chủ động. Sử dụng men vi sinh như Microbe-Lift AQUA C giúp làm sạch chất thải hữu cơ dư thừa trong ao, kiểm soát môi trường ao, Microbe-Lift AQUA SA để xử lý bùn đáy ao, giảm nguy cơ khí độc hình thành.
Để được hỗ trợ tư vấn chi tiết hơn về ứng dụng men vi sinh vào nuôi tôm bền vững, cách giảm thiểu rủi ro cá tôm chết hàng loạt sau mưa, bà con vui lòng liên hệ BIOGENCY qua Hotline 0909 538 514
>>> Xem thêm: Khắc phục tình trạng tôm ăn yếu vào mùa mưa
